گروه بورس - علیرضا باغانی: «پذیرش نخستین سرمایه‌گذاری استانی در بورس»، «پیوستن 10 میلیون ایرانی دیگر به 35 میلیون سهامدار عدالت»، «قابل معامله شدن سهام عدالت در سال 90»، «واگذاری 40 درصد سهام پالایشگاه‌ها به عدالت» و «سهام عدالت دیگر سود تقسیم نمی‌کند» آخرین تحولات مهمی است که دبیر کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت از آن سخن می‌گوید.

هوشنگ عمرانی کلوچه در گفت‌و‌گوی تفصیلی با دنیای اقتصاد ضمن تشریح آخرین وضعیت سهام عدالت و پرتفوی آن، شمار سهامداران عدالت در کشور را تا این لحظه ۳۵ میلیون و ۲۶۰ هزار نفر اعلام کرد و افزود: براساس آخرین مرحله شناسایی مشمولان سهام عدالت در سال جاری، ۱۰ میلیون نفر به سهامداران عدالت می‌پیوندند که با این وصف، مراحل واگذاری سهام عدالت به ایرانیان پایان می‌یابد.
وی گفت: با واگذاری سهام عدالت به 10 میلیون ایرانی، شمار سهامداران عدالت در کشور به 45 میلیون نفر می‌رسد و مقدمات ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بورس فراهم می‌شود.
این مقام مسوول در سهام عدالت با اشاره به دریافت سود سهام عدالت عملکرد سال‌های ۸۵ و ۸۶ توسط ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار مشمول گفت: از بابت عملکرد شرکت‌های حاضر در پرتفوی سهام عدالت، از این پس دیگر سودی به سهامداران عدالت پرداخت نمی‌شود و تنها مشمولان مرحله اول دریافت سهام عدالت که از تخفیف ۵۰ درصدی برخوردار شده‌اند، سود سهام عدالت را دریافت کرده‌اند و از این پس با ورود سهام عدالت استانی به بورس عملا وضعیت سهام عدالت و خرید و فروش آن شفاف می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که کار واگذاری سهام عدالت به مشمولان چه زمانی به پایان می‌رسد؟ گفت: ثبت‌نام از آخرین مشمولان دریافت سهام عدالت از اسفند 89 آغاز شده و تا پایان اردیبهشت‌ماه سال‌جاری ادامه می‌یابد که بخشی از این مشمولان مربوط به کارگران فصلی و ساختمانی هستند.
عمرانی در برابر سوالی دیگر مبنی‌بر اینکه چرا سهامداران عدالت دیگر سود سهام دریافت نخواهند کرد؟ پاسخ داد: طبق برنامه پنجم توسعه سود سهام عدالت، بابت اقساط واگذاری سهام محاسبه می‌شود و در واقع مشمولان واگذاری سهام به صورت رایگان سهام دریافت می‌کنند و مبلغ یک میلیون تومان سهام واگذار شده به هر نفر از سود سهام دارندگان سهام عدالت طی ۸ سال کسر می‌شود.
وی گفت: سود سهام عدالت تنها طی دو دوره مالی به مشمولانی پرداخت شد که به طور معمول از تخفیف دریافت سهام برخوردار بودند و از مشمولان اولیه طرح محسوب می‌شدند.دبیر کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت به مصوبه مجلس مبنی‌بر تبدیل شرکت‌های سرمایه‌گذاری عدالت استانی به سهامی عام اشاره کرد و گفت: طبق این مصوبه 30 شرکت سرمایه‌گذاری باید وارد بورس شوند و سهام این شرکت‌ها باید در بازار سرمایه قابل‌معامله شود.
وی درباره نحوه خرید و فروش سهام عدالت با توجه به عدم بازپرداخت وجه سهام از سوی دارندگان گفت: در صورتی که شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی وارد بورس شوند، براساس آیین‌نامه‌ای که سازمان خصوصی‌سازی و وزارت اقتصاد در دست بررسی دارند به افرادی که می‌خواهند زودتر از موعد، اقساط سهام خود را پرداخت کنند، تخفیف داده خواهد شد تا به این صورت امکان معامله سهام عدالت زودتر فراهم شود؛ زیرا بخشی از یک میلیون تومان سهام واگذار شده به دارندگان طرح در وثیقه است و به دلیل عدم‌اتمام پرداخت اقساط از محل سود، قابل‌فروش نیست.


عمرانی ابراز امیدواری کرد که ورود شرکت‌های سهام عدالت استانی به بورس طبق آیین‌نامه مصوب کمیسیون اصل ۴۴ قانون اساسی در سال‌جاری به صورت جدی دنبال شود. وی در عین حال از پذیرش نخستین شرکت سرمایه‌گذاری استانی در بورس تهران خبر داد.وی گفت: شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای ورود به بورس باید به شرکت سهامی عام تبدیل شده و اساسنامه آنها نیز اصلاح شود که بر این اساس شرکت سرمایه‌گذاری استان کردستان توانست با طی این مراحل، زمینه پذیرش در بازار سرمایه را فراهم کند و در بورس تهران پذیرش شود.
وی افزود: مطابق با موادی از برنامه چهارم درخصوص اجرای اصل 44 قانون اساسی تاکید شده که شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هرچه سریع‌تر باید ساماندهی شوند و با ورود آنها به بورس در قالب شرکت سهامی عام و فعال شدن کانون، امکان مالکیت مستقیم مردم در سهام عدالت تحقق یابد.
وی از افزایش سرمایه، تطبیق اساسنامه با شرکت‌های سهامی عام، سپرده کردن سهام، تبدیل سهام عدالت به گواهی سهام و ... به عنوان مقدمات دادوستد سهام عدالت در بورس عنوان کرد و افزود: در آیین‌نامه‌ای که درخصوص نحوه خرید و فروش سهام عدالت در بورس در حال بررسی است، بازخرید سهام عدالت قبل از پایان پرداخت اقساط آن دیده خواهد شد، به طوری که در صورت ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بورس، سهامداری که تمایل به فروش سهام خود قبل از پایان اقساط دارد، می‌تواند دستور فروش خود را به کارگزار ارائه و پس از فروش سهام، کارگزاری وجوه حاصل از فروش را به نسبت سهام آزاد شده به دارنده سهام پرداخت و بقیه وجوه حاصل‌شده نیز که ناشی از عدم‌پرداخت اقساط است و در واقع به دولت تعلق دارد، به حساب خزانه واریز می‌شود. بر این اساس با این فرمول، سهام عدالت قبل از پرداخت کامل اقساط قابل دادوستد خواهد بود.
وی درخصوص وضعیت پرتفوی سهام عدالت گفت: پیش از این سود سهام عدالت توسط کارگزاری سهام عدالت توزیع می‌شد، اما از زمان انحلال کارگزاری و توزیع سهام در پرتفوی سرمایه‌گذاری‌های استانی، در حال حاضر 30 سرمایه‌گذاری استانی سهامدار عدالت محسوب می‌شوند و هر یک به میزان سهامداری که دارند در شرکت‌های مختلف واگذار شده، مالکیت دارند.
وی گفت: براساس مصوبه هیات دولت مقرر شده که سهام شرکت‌های پالایشگاه نفت امام خمینی، شازند اراک و پالایشگاه آبادان ۱۰۰ درصد دولتی باقی بمانند و بابت ۴۰ درصد شرکت‌های مزبور که به مجموعه سهام عدالت واگذار شده، سهام پالایشگاه‌های دیگر را به سهام عدالت بدهند. این در حالی است که وزارت نفت ۳۰ درصد از سهام این پالایشگاه‌ها را متعلق به سهام عدالت می‌داند و همین موضوع موجب شده که سود عملکرد سهام عدالت به دلیل نامشخص بودن وضعیت پرتفوی این شرکت‌ها به طور دقیق قابل‌محاسبه نباشد.
وی در پاسخ به این پرسش که واگذاری شرکت‌های سهامی عدالت استانی را چقدر جدی می‌داند؟ گفت: رییس مجلس در نامه‌ای خطاب به رییس‌جمهور در سال 88 تاکید کرده که «به موجب صدر ماده (38) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی... و اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی مصوب 8/11/1386، «دولت مکلف است سهام موضوع ماده (34) این قانون را به گونه‌ای واگذار نماید که موجبات افزایش یا تداوم مالکیت و مدیریت دولت در شرکت‌های مشمول واگذاری را فراهم ننماید.» همچنین با عنایت به تاسیس و راه‌اندازی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و تعاونی شهرستانی در کلیه استان‌های کشور، علیهذا مفاد موافقت‌نامه، از حیث تداوم مالکیت و مدیریت دولت در شرکت‌های واگذار ‌شده، مغایر با نظر مقنن و مغایر با قانون است.»
بر این اساس، به لحاظ قانونی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هرچه سریع‌تر باید سهامی عام شده و در بورس قابل معامله شوند.
دبیرکل کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در برابر این سوال که گرچه قرار نیست سود سهام عدالت به مشمولان طرح پرداخت شود، اما به هر حال دارندگان سهام عدالت باید از سود عملکرد دوره‌های مختلف مطلع شوند، در حالی که سود پرتفوی سهام عدالت در سال 88 هنوز مشخص نیست، گفت: متاسفانه هنوز مالکیت سهام عدالت در برخی بنگاه‌های دولتی با مشکلاتی مواجه است، به عنوان مثال سهام عدالت در دخانیات 40 درصد سهامدار است، اما ما را به عنوان مهمان به مجمع دعوت می‌کنند، از سوی دیگر وضعیت سهامداری عدالت در شرکت‌هایی مثل هلدینگ خلیج فارس و ... به طور دقیق مشخص نشده است، بر این اساس سود عملکرد سال 88 هنوز نامشخص است.
با این حال، از آنجا که طبق برنامه، سود سهام عدالت به مشمولان پرداخت نخواهد شد، اتفاق مهم‌تر سهام عدالت برای مشمولان پذیرش سرمایه‌گذاری‌های استانی در بورس است.
مدیر تصفیه سهام عدالت در پاسخ به این سوال که آیا ورود سرمایه‌گذاری‌های استانی به بورس در پرتفوی این شرکت اثرگذار است، گفت: سهام عدالت‌های استانی همانند یک شرکت سرمایه‌گذاری خارج از بورس هستند که به بورس وارد شده و در این بازار کشف قیمت می‌شوند، بنابراین ورود آنها به این بازار تاثیری در پرتفوی آن ندارد، اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به پرتفوی بسیار ارزنده سرمایه‌گذاری‌های استانی که بهترین شرکت‌های دولتی را در پرتفوی خود جاری داده‌اند در بورس یا فرابورس با استقبال مواجه خواهند شد.
وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی‌بر اینکه آیا دیگر مانعی برای ورود سرمایه‌گذاری‌های استانی به بورس از جانب بخش تعاونی وجود ندارد، گفت: در حال حاضر برخی از تعاونی‌های استانی باید به شرکت‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شوند که با وجود مشخص شدن وضعیت این شرکت‌ها هنوز در برخی موارد همکاری لازم برای تبدیل این شرکت‌ها صورت نمی‌گیرد. خبرنگار دنیای اقتصاد از دبیرکل کانون شرکت‌های سهامی عدالت استانی درباره نامشخص بودن سود سهام عدالت و چگونگی بازخرید اوراق سهام در بورس سوال کرد که وی پاسخ داد: همان طور که می‌دانید بخشی از مشمولان طرح اول واگذاری سهام عدالت از ۵۰ درصد تخفیف برخوردار شده‌اند، بدان معنی که از یک میلیون تومان سهام واگذار شده، ۵۰۰ هزار تومان به آنها تخفیف داده شده است، در واقع آنها برای مالکیت قطعی یک میلیون سهام تنها باید ۵۰۰ هزار تومان از محل سود سهام بپردازند که البته دو نوبت هم سود سهام نقدی دریافت کرده‌اند، با این حال این مشمولان به فروش سهام در بورس نزدیک‌ترند؛ چراکه چیز زیادی از بدهی آنها باقی نمانده است. ضمن اینکه اگر بدهی باقیمانده باشد نیز قابل بازخرید است. وی توضیح داد: پس از ورود سرمایه‌گذاری‌های استانی به بورس به ۴۵ میلیون سهامدار سهام عدالت برگه گواهی سهام ارائه می‌شود و آنها صاحب برگه سهم‌هایی می‌شوند که براساس سرمایه اسمی شرکت‌های استانی یک میلیون تومانی ارزش دارد، اما این اوراق قابل‌فروش نیست و بخشی از آن وثیقه است، در واقع سهامداران عدالت می‌توانند در صورتی که نیاز به پول دارند، به کارگزار درخواست فروش دهد و کارگزار هم مجاز است با فروش سهام عدالت به میزان سهام آزاد شده، وجه حاصل از فروش را به دارنده سهام بپردازد و مابقی سهام نیز در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.
دبیرکل کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی درباره استراتژی سهام عدالت در مجامع سال‌جاری و برنامه مشارکت عدالت در افزایش سرمایه‌ها گفت: سهام عدالت در سال‌جاری نیز در مجامع شرکت‌ها به صورت جدی حضور پیدا خواهد کرد و برنامه ما نیز مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌ها است؛ اما مشروط بر آنکه در مطالعه گزارش توجیهی افزایش سرمایه این شرکت‌ها به ضرورت افزایش سرمایه پی برده شود و هدف از افزایش سرمایه این نباشد که مدیران شرکت‌ها نقدینگی قابل‌توجهی در اختیار داشته باشند.
این مقام مسوول در سهام عدالت درخصوص دلایل پلمب دفتر مرکزی سهام عدالت شهر تهران گفت: این ساختمان متعلق به جهاد کشاورزی بوده است و متاسفانه به‌رغم آنکه اطلاعات سهامداری ۸/۱ میلیون سهامدار در این دفتر وجود داشت، این اتفاق رخ داد. وی گفت: پلمب دفتر سهام عدالت در شرایطی رخ داد که در مذاکره با مسوولان صندوق تعاونی روستایی قرار بود مهلت داده شود و چنین اتفاقی رخ ندهد.
وی گفت: کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در حال بررسی این موضوع است که شرکت‌های عدالت بتوانند از محل سود سهام عدالت دفتر خریداری کنند، اما در این خصوص باید چگونگی اداره این شرکت‌ها در نظر گرفته شود؛ چرا که در حال حاضر ما شرکتی داریم که با 150 هزار عضو، 3 نفر پرسنل دارد و شرکتی هم داریم که با 50 هزار عضو 8 پرسنل دارد. وی تاکید کرد: متولی عدالت‌های شهرستانی وزارت تعاون است، اما در این خصوص و در خصوص شرایط کار این شرکت‌ها توجه لازم صورت نگرفته است.