چرا خروج پول از بازار سهام ادامه دارد؟
معادله چندوجهی بورس
عكس: صبا طاهریان
بورس‌هراسی
سلب‌اعتماد از سرمایهگذاران سبب‌شده تا بازار مذکور به‌طور جدی با پدیده «بورس‌هراسی» مواجه باشد، اگرچه تقلای افراد و فعالان اقتصادی برای عبور از این پدیده مختص این‌روزها نیست اما با تکرار برخی سیاستگذاریها و مصوبات مبهم و پرحاشیه به‌نظر می‌رسد سرمایهگذاران، بورس را از اولویت ورود پول خارج کرده‌اند. برآیند گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با کارشناسان بازار سرمایه حاوی یک پیام منفی است. اگر درخرداد سهامداران نسبت به برخی گروه‌ها گارد معاملاتی داشتند، اکنون این رویه به نمادهای بیشتری سرایت کرده‌است. این امر نگرانی تحلیلگران را نیز به‌دنبال داشته‌است، به‌طوری‌که می‌توان گفت اجرای پلن فروش با قدرت بیشتری در معرض نمایش قرار گرفته‌است. به گفته احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه اغلب صنایع و نمادها از سوی سرمایهگذاران با بی‌رغبتی خرید دست‌به‌گریبان هستند، بنابراین اثر تنش‌های مداوم و پایان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ناپذیر سیاستگذاران با یکدیگر بر سر برخی مصوبات و سیاستگذاریها را باید در به‌وجود آمدن فضای نااطمینانی حاکم برمعاملات بازار سهام درنظر گرفت. سیاست‌هایی که به نااطمینانی و تلاطم در همه بازارهای دارایی دامن زده و عایدی جز افزایش نقدینگی، تورم و کسری‌بودجه مزمن برای دولت نداشته‌است.
از بررسی عوامل اثرگذار بر روند منفی بازار سرمایه می‌توان اینطور استنباط کرد که عدم‌‌‌‌‌‌اطمینان از روند آتی دادوستدها تحت‌فشار مضاعف سیاستگذاریها، ریزش دومینووار قیمت سهام صنایع و شرکت‌های مختلف را به یکی از سناریوهای جدی فعالان اقتصادی و اهالی بازار سهام بدل کرده‌است. این وضعیت در حالی است که گزارش‌های عملکرد فصل بهار نشان می‌دهد دراین فصل مجموعه شرکت‌های بورسی در حدود ۲۲۵هزار‌میلیارد‌تومان سود شناسایی کرده‌اند که نسبت به سال‌گذشته بیش از ۲۴درصد رشد را نشان می‌دهد.
با توجه به وضعیت سایر متغیرهای اثرگذار بر بورس و خوش‌بینی‌‌‌‌‌‌هایی که از اثرگذاری مثبت گزارش فصلی و رشد سود خالص گروه‌های بانکی با (۱۰۰درصد رشد) نمادهای دارویی (۷۴درصد رشد) و گروه آهن و فولاد با (۵۳درصد رشد) بر تحریک تقاضا خبر می‌داد اما آن‌دسته از گروه‌هایی که (پالایشی‌‌‌‌‌‌ها، متانول و اوره‌‌‌‌‌‌سازان، صنایع لبنی و روغن خوراکی) کمترین سودآوری را به‌ثبت رساندند، به‌طور کلی در عدم‌جذب سرمایهگذاران موفق‌تر از گروه‌های دیگر عمل کردند. به این ترتیب صورت‌های مالی ارزنده و بهبود شرایط مالی شرکت‌ها (با ثبات شرایط فعلی و عدم‌‌‌‌‌‌بروز ریسک جدید) نیز نتوانسته سبب ماندگاری سهامداران در بازار شود. در روز گذشته نیز بزرگان بازار و صنایع غالبا با نوسان قیمتی مواجه شدند و کار به‌جایی رسید‌که تشدید فشارعرضه از سوی سرمایهگذاران تا حدودی مانع از سرعت پیشروی نماگر‌ها برای کسب ارتفاعات بالاتر شد. در حال‌حاضر کمبود جریان پول باعث‌شده تا بازگشت بازار به نقطه تعادلی به چالش کشیده شود. البته سایر بازارهای دارایی نیز در روزهای گذشته روند کاهشی به خود گرفتند. دلار و سکه طلا به‌عنوان دو متر و معیار مهم برای بورسی‌ها در بیشتر روزهای این هفته افت قیمت را به طرفداران خود تحمیل کردند. هرچند در تیر‌‌‌‌‌‌ماه نیز این دو بازار تحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاثیر
سیاست‌های دستوری توسط بازارساز با کاهش قیمت و نوسان پی‌درپی مواجه بودند، اما بررسی برآیند کلی بازارهای دارایی به‌وضوح از درگیری بیشتری بازار سهام با ریسک‌های متعدد داخلی و خارجی حکایت می‌کند. وضعیتی که افزایش حاشیه سود و رشد سودآوری سرمایهگذاران را به یاس تبدیل می‌کند.
سه‌شنبه از لنز آمار
شاخصکل بورس اوراق‌‌‌‌‌‌بهادار تهران در جریان دادوستدهای دیروز با افزایش۱۷/ ۰درصدی روبه‌رو شد و تا سطح ۲میلیون واحد پیشروی کرد، درحالی‌که افزایش تحرک متقاضیان در نخستین ساعات معاملاتی سومین روز مرداد موجبات رشد نماگر اصلی را فراهم کرده بود اما برخلاف انتظارات در روز سه‌شنبه و همزمان با باز‌شدن برخی از نمادهای شاخص‌ساز به‌ویژه برخی از نمادهای گروه خودرویی، فلزات اساسی و پالایشی‌‌‌‌‌‌ها مجددا عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان نسبت به خریداران سهام پیشی‌‌‌‌‌‌گرفتند و شاخصکل تنها توانست تا مرز ۲میلیون واحد خود را بالا بکشد. بررسی دادوستدهای روز گذشته نشان می‌دهد حتی تقاضای خرید برای ETFها و بانکی‌ها در نخستین ساعت‌های معاملات و ارائه گزارش‌های نسبتا مطلوب بهاری نیز نتوانست مانع از پیشروی بیشتر نماگر اصلی بازار سهام شود و در نهایت با تشکیل صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فروش در نمادهای بزرگ و لیدر همچون صنعت خودرو، شیمیایی‌ها و سیمانی معاملات این روز پایان یافت.
از ابتدای هفته تا روز سه‌شنبه بازار تنها یک روز ورود پول را به نظاره نشست. به این ترتیب درحالی‌که بورس و فرابورس از ابتدای هفته تا روز سه‌شنبه با خروج ۸۹۹میلیارد تومانی پول حقیقی روبه‌رو شد، در روز گذشته ۱۱۲میلیارد تومان پول از گردونه دادوستدها خارج شد. ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) نیز در چهارمین روز هفته به ۲.۸۸۶میلیارد‌تومان رسید.
در سومین روز از مرداد عمدتا صنایع فرآورده‌های نفتی، مخابرات و گروه‌های غذایی (به غیر‌از قندی‌ها) وضعیت متعادلی داشتند و با وورد پول روبه‌رو شدند. از سوی دیگر محصولاتی نظیرفلزات اساسی، شیمیایی و خودرو و قطعات ساخت در مجموع تغییر مالکیت مثبتی را نتوانستند به‌ثبت برسانند.
نماگر هموزن نیز در روز سه‌شنبه ۱۸/ ۰درصد بر ارتفاع خود افزود. بررسی روندخروج پول در روز سه‌شنبه نشان می‌دهد مبلغی در حدود ۲۱۰میلیارد‌تومان پول از بورس و فرابورس خارج شده‌است. شاخصکل فرابورس نیز در روز گذشته افت ۲۲/ ۰درصدی را ثبت کرد اما دیگر نماگر این بازار(شاخص هموزن) با رشد ناچیز ۰۶/ ۰درصدی کار خود را خاتمه داد.
