بازتاب رویکرد معاملهگران در بورس
هرچند بهتازگی برای ۹ روز معاملاتی دماسنج بازار در کانال ۲/ ۱میلیونواحدی نوسان داشت و تا سطح یکمیلیون و ۲۴۱هزارواحدی هم ریزش کرد اما به محض برخورد شاخصکل با سطوح حمایتی و فعالشدن این محدوده چارهای جز بازگشت به مدار افزایشی برای نماگر اصلی بورس باقینماند. آنطور که بهنظر میرسد معاملهگران اکنون با تردید دست به خرید و فروش سهام در تالار شیشهای میزنند. حال پس از ۸ روز متوالی خروج پول سرمایهگذاران حقیقی، در روز یکشنبه این قشر از معاملهگران با تغییر راهبرد سرمایهگذاری خود طرف تقاضا را سنگین کردند؛ بهنحویکه صفهای خرید بعضا طولانی برای یکسری از نمادهای معاملاتی تشکیل شد. در عینحال منگنه معاملات مانع از ورود پول بیشتر سهامداران به گردونه دادوستدها شد و بخشی از سرمایهگذاران با سد سخت دامنهنوسان مواجه شدند. این مهم در حالی رویداد که صفوف بعضا میلیونی در جبهه متقاضیان تشکیل شد اما به دلیل رفتار گزینشی مقام ناظر بازار(سازمان بورس و اوراقبهادار) با شرکتها، دامنهنوسان ۵درصدی براینماد معاملاتی «خودرو» که دومین شرکت در فهرست تاثیرگذارترین شرکتها بود، در بازار دوم فعال شد و در ادامه مانع از تداوم افزایش قیمت این سهم در بورس تهران شد. به باور کارشناسان بازار سرمایه پایداری رویه غلط و بهرهمندی از قوانین سنتی منسوخشده در حوزه دامنهنوسان و حجم مبنا موضوعی است که چه در مسیر افزایشی و چه در مسیر کاهشی مانع از حرکت کامل بازار میشود.
به هر روی دیروز در دقایق ابتدایی شروع بازار نماگر اصلی توانست بیش از ۹هزار و ۹۰۰واحد افزایش را به خود اختصاص دهد، اما در ادامه همزمان با فروکشکردن هیجان خرید بازار با روند متعادلتری به مسیر خود ادامه داد؛ بهطوری که در پایان معاملات افزایش ۸۳/ ۰درصدی برای شاخصکل بورس تهران بهثبت رسید. در مقابل، شاخصکل هموزن که میتوان بهعنوان آینه شفافتری از آن برای مشاهده رویدادهای معاملاتی یاد کرد با صعود ۲۳/ ۱درصدی همراه شد. این نماگر بورسی که از تمام نمادهای فعال در بازار به یکمیزان تاثیر میپذیرد، توانست تا محدوده ۴۰۲هزار و ۸۵۵واحدی پیشروی کند. در دومین روز معاملاتی هفتهجاری نمادهایی نظیر «فولاد» با ۱۱۴۵ واحد، «خودرو» با ۸۸۸ واحد، «شبندر» با ۷۲۵ واحد، «شپنا» با ۶۶۷ واحد؛ در واقع ۴ شرکتی بودند که توانستند بیشترین تاثیر مثبت را در جهتدهی به شاخصکل بازار سهام داشته باشند. همانطور که اشاره شد روز گذشته ورق بورس به نفع معاملهگران حقیقی چرخید، بهطوری که نقدینگی بالغ بر ۱۸۰میلیارد تومان از سوی سرمایهگذاران خرد به بازار تزریق شد.
بر این اساس میتوان بر این نکته تاکید کرد که خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۲۹آبان ماه از حقیقیشدن بازار حکایت داشته است. در این میان گروه خودرو و ساخت قطعات با ۱۴۶میلیاردتومان ورود پول حقیقی توانست با فاصله زیاد از سایر صنایع در صدر فهرست بیشترین ورود سرمایهگذاران خرد قرار گیرد. عرضه یکهزار دستگاه خودروی۲۰۷ در بورسکالای ایران را میتوان بهعنوان محرک این صنعت برای ورود به مسیر صعودی درنظر گرفت. در این میان نباید فراموش کرد که افزایش شفافیت و قطع دست دلالان و سفتهبازان میتواند زمینه را برای عرضه سایر محصولات خودروسازان در بخش شفاف اقتصادی کشور فراهم کند. از دیگر رویدادهای حائزاهمیت بازار دیروز اخراج یک شرکت خودرویی(پارسخودرو) بود، بهگونهای که در ۲۹ آبان ماه نماد معاملاتی «خپارس» به دلیل مشمولیت در ماده۱۴۱ قانون تجارت از بورس تهران اخراج و به بازار پایه فرابورس منتقل شد.
در ادامه معاملات روز گذشته نیز صنعت غذایی با ۲۸میلیارد تومان و انبوهسازی با ۲۵میلیاردتومان رتبههای دوم و سوم ورود پول حقیقی را به خود اختصاص دادند. بیشترین خروج سرمایهگذاران خرد نیز به محصولات شیمیایی با ۲۶میلیاردتومان، فلزات اساسی با ۲۵میلیاردتومان و چندرشتهای صنعتی با ۵میلیاردتومان تعلق گرفت؛ در واقع صنایع ذکرشده گروههای برتری بودند که بیشترین فرار سرمایهگذاران خرد را بهنام خود ثبت کردند. بررسی بازارهای جهانی حکایت از این مهم دارد که در هفته منتهی به ۱۸نوامبر قیمت جهانی اغلب کالاهای پایه با افت چشمگیری مواجه بودهاست؛ بهگونهای که مس، نیکل، آلومینیوم، نقره، طلا، نفتبرنت و غیره همگی با کاهش ارزش همراه بودهاند. در شرایط فعلی نیز تغییرات خاصی در این زمینه مشاهده نمیشود. به هر روی، تشدید کرونا در چین نیز میتواند عاملی دیگر در راستای تعمیق ریزش قیمتی و در بهترین حالت رکود نرخهای جهانی باشد. انعکاس این مهم نیز میتواند در تعدیلات قیمت سهام شرکتهای فعال در بورس اوراقبهادار تهران و فرابورس ایران مشاهده شود. روز یکشنبه ارزش معاملات خرد بورس تهران نسبت بهروز معاملاتی قبل مقداری افزایش داشت و به رقمی بالغ بر ۲هزار و ۲۸۱میلیاردتومان رسید. تعدیلات نرخهای جهانی و پیشبینی صاحبنظران اقتصادی از افزایش نرخ بهره در آمریکا در راستای مدیریت تورم مواردی هستند که میتوانند در گام نخست سرمایهگذاران را به سمت تغییر راهبرد سرمایهگذاری سوق دهند. کاهش نرخ کالاهای پایه در بازارهای جهانی در گام بعدی میتواند خود را در کاهش حجم و ارزش معاملات خرد بورس تهران نمایان کند. بهطور معمول در چنین شرایطی بهرغم برخورداری شرکتها از پتانسیل بنیادی اما در بهترین حالت رشد شاخصهای سهامی میتواند بر پایه افزایش سطح انتظارات تورمی شکل بگیرد.
در معاملات روز یکشنبه فاصله دلار نیمایی با نرخ دلار بازار آزاد نیز کاهش داشت و اسکناس آمریکایی در محدودههای قبلی نوسان اندکی را تجربه کرد. به باور برخی از فعالان بازار ارز، انتشار اوراق ارزی که در دستور کار بانکمرکزی قرار گرفتهاست میتواند بهعنوان یکی از دلایل ایجاد ثبات نسبی در نرخ دلار محسوب شود.