چند ریسک و چند شانس برای بورس
امیرمحمد گلوانی، کارشناس بازار سهام در رابطه با وضعیت فعلی بورس معتقد است: هرچند که بنا بر تحلیل شاخصکل، شاهد نزول شدید دماسنج اصلی تالار شیشهای نیستیم اما بازار سهام روزهای خوبی را تجربه نمیکند و تمام واقعیتهای بازار را نمیتوان بر اساس شاخصکل تحلیل کرد. در مقطع کنونی بهنظر نمیرسد بازار وضعیت خطرناکی داشته باشد زیرا در سطح ارزندهای قرار دارد و اصطلاحا گران نیست، بنابراین از این جهت نگرانی برای بورس وجود ندارد اما به علت مجموعهای از ریسکها و نااطمینانیهای پیشرو، معاملات کمرمقی را تجربه میکند.
وی میافزاید: این ریسکها و نااطمینانیهای اثرگذار بر روند بازار همچنان حل نشده و با توجه به اینکه لازمه ورود افراد به معاملات ریسکی بازار سهام، شفافشدن این مسائل است؛ بهنظر رکود بازار ادامه خواهد یافت. برای مثال مساله مذاکرات احیای برجام همواره بازار را در سردرگمی و بلاتکلیفی قرار داده است. با مشخصشدن نتیجه مذاکرات برجام دو سناریو پیشروی بازار قرار میگیرد؛ در سناریوی اول بهنظر میرسد در صورت حصول توافق در مذاکرات با دلیل کاهش انتظارات تورمی و هیجانات نزولی در بازار سکه و ارز، شاخصکل افتی کممقدار و البته موقتی داشته باشد، بنابراین در صورت احیای برجام هم نمیتوان افت چشمگیری برای بازار متصور بود؛ بالعکس با شفافشدن این مساله بازار روند اصلی خود را پیدا خواهد کرد و در بلندمدت اغلب صنایع از تاثیرات مثبت آن بهرهمند خواهند شد. در سناریو دیگری با فرض عدمتوافق در مذاکرات هستهای، انتظارات تورمی تشدید و طبیعتا بورس متاثر خواهد شد؛ هرچند این سناریو یک رشد اسمی و نه واقعی برای بورسیها به ارمغان میآورد. در این میان با توجه به اینکه انتظارات عاملان اقتصادی از نرخ دلار بهوضوح بالاتر از نرخ فعلی است؛ با مشخصشدن نتیجه مذاکرات برجام افراد با اطمینانخاطر بیشتری وارد بازار خواهند شد و این اتفاق تاثیر مثبتی برای بازار سرمایه خواهد داشت. به این ترتیب در سناریوی دوم نیز بورسبازان منتفع خواهند شد؛ البته لازم به تکرار است که بگوییم این تاثیر مثبت ناشی از تقویت انتظارات تورمی و رشد نرخ دلار است و نه افزایش مقدار فروش شرکتها.
گلوانی در ادامه میافزاید: مساله دیگر برای بورس کامودیتیمحور ایران، نرخ جهانی کالاهای پایه است. این روزها با توجه به سیاستهای انقباضی اقتصادهای بزرگ بهویژه آمریکا و اروپا، کامودیتیها در مدار نزولی قرار گرفتهاند اما بهنظر نمیرسد که این پایان راه باشد. بازار سرمایه نیز از نرخ کالاهای پایه دچار تردید شده است؛ اینکه پایان سیر نزولی آنها در چه سطحی خواهد بود. از طرفی دیگر با توجه به اینکه تارگت نرخ بهره کشورها از نرخ بهره فعلی بالاتر است، بهنظر میرسد افت کالاهای پایه همچنان ادامه داشته باشد و این موضوع، سهام شاخصساز بازار را که اغلب کامودیتیمحور هستند تحتتاثیر قرار خواهد داد.
وی به ریسک دیگری در بازار سهام اشاره کرده و میگوید: ریسک دیگر بازار سرمایه، تعدد و تناقض تصمیمات وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین هیات دولت است که در دولت جدید شدت یافته است. این ریسک و سردرگمی در قالب موضوعات مختلفی از قبیل عوارض صادراتی فلزات اساسی و حذف ارز ۴۲۰۰تومانی خود را نشان داده و صنایع را متاثر ساخته است.
به گفته این کارشناس ریسک دیگری که موجب نگرانی بورسیها شده، روند صعودی نرخ بهره است؛ هرچند که درصد کمتری را به خود اختصاص داده است اما افزایش دو سه واحددرصد در نرخ بهره با توجه به حساسیتهای موجود میتواند بازار را به لحاظ روانی متاثر سازد، اما بهطور کلی بهنظر میرسد فعالان کمتجربه بازارسرمایه بیش از اندازه به نرخ بهره حساس شدهاند که این حساسیت، حساسیتی غیربهینه برای آن است. گلوانی در پایان خاطرنشان میکند: این ریسکها و نااطمینانیها بازار را در شرایط ابهامی قرار داده که کاهش ارزش معاملات و عدمورود پول جدید از جانب سرمایهگذاران خود گویای این موضوع است، اما با در نظر گرفتن این عوامل هم در هیچ شرایطی نمیتوان افت شدیدی برای بورس متصور شد، ضمن اینکه بهنظر نمیرسد این ریسکها و نااطمینانیها حداقل تا دوماه آینده رفع شوند، با این وجود همچنان احتمال رشد و بازدهی معنادار و جدی در کوتاهمدت برای بازار وجود نخواهد داشت. هر چند باید این موضوع را در نظر گرفت که بازار سهام در حالحاضر کاملا ارزنده است.