کارشناسان عملکرد شرکت‌ها در فصل پایانی ۱۴۰۰ را بررسی کردند
کارنامه زمستانی ناشران بورسی
بازار سرمایه که از بهمن ۱۴۰۰ با کمترین تردیدها نسبت به ورود سرمایه به این بازار روبه‌رو شده بود، هم‌اکنون با انتشار بخش عمده‌ای از گزارشهای زمستان ۱۴۰۰ مجددا با ابهامات مختلفی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. برخی تحلیلگران اذعان کرده بودند که بازار سهام بعد از اصلاح سنگین و قدرتمند دوسال قبل، آماده پرواز است؛ با این حال تغییر مسیر پروسه خرید و فروش سهام زیر سایه نوسانات منفی عوامل مختلفی دارد که کارشناسان از عملکرد غیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌قابل انتظار برخی گزارشهای زمستانی به‌عنوان یکی از عوامل اثرگذار در جریان این روند نام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند، به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران موقعیت کنونی بورس تهران به گونه‌ای است که گزارشهای جدید فروردین و اردیبهشت می‌تواند عملکرد منفی زمستان ۱۴۰۰ را تا حدودی جبران کند. این موضوع می‌تواند در ادامه هفته‌های آتی به افزایش ارتفاع دماسنج بازار سرمایه بینجامد.
ادامه نگرانی‌ها با تشدید گرما
در این میان عده‌ای دیگر از خبرگان بازار سهام تداوم موارد چالش‌زا در سال‌قبل و رسیدن آن به سال‌جاری را از موارد محدودکننده رشد قیمت سهام ذکر می‌کنند. این دسته نیز بر این باورند که در روزهای آینده و با تشدید گرما و آغاز خاموشی‌ها و قطعی برق و اختلالات احتمالی در بخش گاز، صنایع با مشکلات مضاعفی مواجه می‌شوند. تهدید صنایع بورسی از این جهت به‌شدت می‌تواند بر عملکرد فصلی گروه‌های مختلف در سال‌جاری نیز اثرگذار باشد. بروز چنین مشکلاتی درحالی‌که بازارسرمایه با عوامل خارجی مهم و اثرگذار دیگری نیز دست به گریبان است، می‌تواند به سناریوی کاهش سودآوری اغلب صنایع بورسی و فرابورسی دامن بزند.
در همین رابطه احسان رضاپور، کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه برخی از گزارشهای فصلی صنایع خارج از انتظارات ظاهر شده است، بیان می‌کند: انتشار گزارشهای گروه‌های پالایشی به چند دلیل فعالان بازارسرمایه را غافلگیر کرد. پالایشی‌ها عدم‌اطلاع‌رسانی دقیق در مورد برخی نرخ‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را مسبب این اتفاق عنوان می‌کنند. اما با تغییر برخی سازوکارها می‌توان رویه‌ای را درپیش گرفت که سرمایهگذاران بورسی بتوانند از وضعیت سودآوری و عملکرد صنایع مختلف تحلیل درستی به‌دست آورند. وی با اشاره به وضعیت گروه‌های معدنی و پتروشیمی نسبت به سایر گروه‌ها اظهار می‌کند: به‌نظر می‌رسد سهامداران نسبت به عملکرد فروردین و اردیبهشت صنایع حساسیت بیشتری نشان دهند. این موضوع می‌تواند از کاستی‌های گزارشهای فصل زمستان این دو گروه نیز بکاهد. با انتشار گزارشهای اردیبهشت، گزارشهای ناامیدکننده آخرین فصل ۱۴۰۰ نیز پوشش خواهد یافت. وی در ادامه می‌گوید: شرکت‌های پالایشی، معدنی و فلزات و شرکت‌های بنیادی‌تر بازار نتوانستند به‌طور کامل رضایت سرمایهگذاران را برآورده سازند؛ این در حالی است که سایر شرکت‌ها نیز عملکرد چشمگیری نسبت به گروه‌های مذکور از خود نشان ندادند. در حال‌حاضر چشم بازار به گزارشهای آتی است. در این شرایط فعالان بازار نسبت به قطعی برق، گاز و تغییرات احتمالی که با آغاز فصل گرما در بازار انرژی رخ می‌دهد، ابراز نگرانی می‌کنند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، با توجه به اینکه گزارش فصلی عملکرد شرکت‌های پالایشی نتوانست انتظارات را برآورده کند، این عامل به‌دنبال برخی ابهامات در حوزه‌های اقتصاد کلان، سیاست خارجی کشور و تغییرات مربوط به نرخ دلار در روزهای اخیر منجر به قرمزپوشی تابلوهای معاملاتی شد. وی با بررسی عوامل تهدید‌کننده بازار در روزهای آینده تصریح می‌کند: برخی از سیاستگذاری‌های اقتصادی دولت در ابهام قرار دارد؛ این در حالی است که با تداوم وضعیت نوسانی بورس سرمایه ممکن است سهامداران از ترس ازدست‌دادن دارایی‌های خود سرمایه‌شان را از این بازار خارج کنند. خروج سرمایه از بورس که می‌تواند مأمن سرمایه‌های سرگردان باشد با ادامه‌دار شدن وضعیت نوسانی بورس راهی بازارهای غیرمولد خواهدشد. رفع ابهامات در مباحث مرتبط با مذاکرات احیای برجام و قابل پیش‌بینی بودن آینده گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در راستای بازگشت به برجام از یک‌سو و از سویی دیگر تقویت انتظارات تورمی در جامعه می‌تواند روند تعادلی بورس را سرعت بیشتری بخشد.
زمستان سخت بورسی‌ها
سرمایهگذاران بورسی به چشم‌انداز تورمی وزن زیادی می‌دهند. این موضوع می‌تواند در هفته‌های آینده عملکرد دور از انتظار برخی صنایع از جمله پالایشی‌ها را که تا حدودی در جریان ریزش‌های اخیرنقش داشتند را پوشش دهد. بهمن فلاح کارشناس بازار سرمایه درهمین رابطه بیان می‌کند: انتشار صورت‌های مالی برخی شرکت‌ها در قالب گزارشهای فصلی واکنش منفی برخی سرمایهگذاران را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌همراه داشته است، اما نمی‌توان این موضوع را به تنهایی عامل قرمزپوشی بازار عنوان کرد، با این‌حال بعد از انتشار گزارشهای مذکور شاهد فروکش تب تند تقاضا از سوی سهامداران در برخی گروه‌ها بودیم. وی بیان می‌کند: در دی‌ماه و بعد از تعیین‌تکلیف نسبی بودجه تا حدودی وضعیت صنایع مختلف با تغییراتی مواجه شد. گزارشهای فصل زمستان صنایع نه‌تنها نتوانست انتظارات را برآورده کند، حتی ناامیدکننده نیز بود. اکثر شرکت‌ها مطابق انتظارات ظاهر نشدند و بعضا تعدیل منفی به همراه داشتند.
پتروشیمی‌ها عملکرد نسبتا ضعیفی را به رخ سهامداران خود کشیدند و پالایشی‌ها نیز به‌رغم افزایش قیمت نفت متاسفانه گزارشهای ضعیفی ارائه دادند. ابهامات در سیاستگذاری‌های این گروه با شرکت پخش و پالایش نفت منجر به بروز اتفاقاتی شده که در انتشار گزارشهای حسابرسی‌نشده آنها مشهود است که مطابق انتظار بازار نیست. وضعیت گروه‌های دیگر از جمله خودروسازها، معدنی‌ها، بیمه‌ای‌ها و فولادی‌ها نیز چنگی به‌دل نمی‌زند، اما شرکت‌های داروساز نسبتا عملکرد قابل‌قبولی از خود نشان دادند. این کارشناس در مورد کارنامه معدنی‌ها یادآور می‌شود: با توجه به دپوی این صنایع انتظار می‌رفت همزمان با رشد قیمت‌های جهانی و روند صعودی نرخ دلار صنایع معدنی کارنامه درخشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری داشته باشند اما این اتفاق رخ نداد.
به گفته این کارشناس چند عامل مهم در به‌وجود آمدن این شرایط نامطلوب اثرگذار بوده است. در زمستان ۱۴۰۰ شوک‌های مختلفی به صنایع وارد شد. صنایع پتروشیمی در آن مقطع با قطعی گاز مواجه شدند، این در حالی است که سایر صنایع نیز با کاهش ظرفیت تولید فعالیت می‌کردند. بخشنامه‌های مربوط به برق صنایع و جرائم درنظر گرفته‌شده برای صنایع مذکور در کنار بخشنامه‌های عوارضی و گمرکی نیز شرایط سختی را برای شرکت‌های فعال در بورس به‌وجود آورد که نتیجه‌اش گزارشهای ضعیف آنها در فصل زمستان است، به‌طوری‌که برخی فولادسازها به دلیل بخشنامه‌های گمرکی نتوانستند محصولات خود را صادر کنند. بلاتکلیفی در این بخش کاهش فروش شرکت‌های فولادی را نیز رقم زد. حتی بعد از لغو بخشنامه عوارضی نیز وضعیت به روال قبل بازنگشت. این گروه، هم سهم خود را از بازار جهانی از دست داد و هم با کاهش نرخ جهانی با افت قیمت نیز مواجه شدند. واقعیت امر این است که بازار در زمستان ۱۴۰۰ از بخشنامه‌های ناگهانی ضربه‌مهلکی خورد و نتوانست رضایت سرمایهگذاران را جلب کند.
