ماکارونی، نان و گرانی روی خط توییتها
نکته دیگر صراحت کلام است؛ صراحت کلامی که درمیان نوشتههای جمع بورسیها و اقتصادیها نسبت به گذشته بیشتر دیده میشود. در گذشته آنچه محافظهکاری و به «در گفتن تا دیوار بشنود» خوانده میشد، بیشتر در این جمعها دیده میشد، اما حالا مدتی است که در این جمعها، محافظهکاری بهطور محسوسی کنار گذاشته شده است و مخاطب نوشتهها مشخص هستند. نوشتههای دیگر افراد حاضر در توییتر فارسی که جای خود دارند، پر از انتقادهای تند و تیز و بیپرده هستند، اما اتفاقهایی که در طول هفته گذشته در فضای اجتماعی و اقتصادی کشور افتاد، صرفا در توییتر فارسی بازتاب نداشت. در فضای شبکهاجتماعی اینستاگرام بعد از انتشار خبر گرانی نان، ماکارونی و... تولید محتواهای زیادی از سوی صفحههای پرمخاطب انجام شد.
بیشتر این تولید محتواها، ویدئوکلیپهای انتقادی بود که یا صحبتهای گذشته مسوولان و مقامات کشور را مرور و با وضعیت امروز مردم مقایسه میکردند و یا مربوط به صحبتهای امام خمینی(ره) درباره توجه مسوولان به معیشت مردم و گرانیها بود که روی تصاویر قفسههای خالی ماکارونی و صف روغن در فروشگاهها گذاشته شده بود، اما در ادامه همان موضوع توجه بورسیها به مسائل و مشکلات اقتصادی، بعضی هم از دیگران نقلقول میآوردند. برای مثال محمد کشوری، با انتشار ویدئویی از صحبتهای آیتالله جوادیآملی که در آن بیان میکند: «ملتی که فقیر باشد، نه اهل نماز است، نه اهل روزه است، نه اهل سایر فرائض.» نسبت به شرایط اقتصادی کشور واکنش نشان داد.
اما انتشار فیلمی از زورگیری چند مرد در روز روشن در شهریار که با خیال راحت، گوشوارههای یک زن را درمیآورند و میروند، از دیگر سوژههایی بود که واکنش بورسیها و اقتصادیها را در پی داشت. مهدی رباطی در همین رابطه نوشت که سال۷۱ در دیدارهای منظمی که پدر با مرحوم عالینسب داشت یکمرتبه همراهش رفتم. ایشان در صحبتهایش با اشاره به روندی که در اقتصاد و سیاست کشور شروع شده بود نسبت به آینده هشدار میداد.» اشاره او به مصطفی عالینسب عضو شورای اقتصاد در دهه اول انقلاب بود که در سال۱۳۸۴ درگذشت. در ادامه پرداختن چهرهها به مسائل و مشکلات روزمره مردم، محمد فاضلی، جامعهشناس در صفحه توییتر خود به صحبتهای نماینده شیراز اشاره کرد که بیان کرده بود با این دستفرمان، فقر همهگیر میشود. فاضلی در توییت خود اینطور نوشت که باید گفت دستفرمان برخی سیاستهای مولد فقر قدمت چند دههای و برخی حداقل قدمتی از ابتدای دوره محمود احمدینژاد دارد. نخبگان و منتقدان و دلسوزان چند دهه است میگویند این دستفرمان باعث فلاکت است. کسی شنید؟»
عباس عبدی هم در صفحه خود نوشت: «بیشتر اخبار اقتصادی و تصمیمات دولت، درباره قیمتگذاری و نیز بحث درباره چگونگی توزیع اندک ثروت است و کمتر خبری درباره تولید ثروت به گوش میرسد. نتیجه این سیاست در بهترین حالت توزیع فقر و در بدترین حالت نابرابرتر شدن اقتصادی است که معمولا دومی رخ میدهد.» در قسمت نظرات اما صادقالحسینی برای عبدی اینطور نوشت: «کاری که اینها میکنند توزیع فقر نیست! در ادبیات، بحث توزیع فقر مربوط به اولویت یافتن مفهوم توزیع بهجای توسعه است. کار اینها اتفاقا توزیع ثروت است و ایجاد طبقه ثروتمند وابسته ولی با زدن از جیب فقرا (وام ترجیحی، ارز ترجیحی، انرژی ترجیحی). اسم این چیست؟»
در کل فضای توییتر فارسی و اینستاگرام حول محور اخبار مربوط به ماکارونی، نان و گرانیها میگردد. برای مثال تا دیروز ظهر، بیش از چهارهزار نفر در توییتر فارسی با استفاده از هشتگ ماکارونی در حال نوشتن بودند اما چون همزمان هشتگ دیگری هم با دیکته ماکارانی مورداستفاده قرار گرفته بود، نوشتهها در یک هشتگ تجمیع نشده بودند. در اینستاگرام هم ۱۴۵۰۰ پست که شامل فیلم و عکس و موشنگرافی میشد، درباره ماکارونی به اشتراک گذاشته شده بود.