انتقاد از رفتارهای متناقض
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در صفحه توییتر خود درباره انتشار لیست صورتهای مالی شرکتهای دولتی نوشت که «بهرغم برخی مقاومتها» و با حمایت رئیس دولت، «برای نخستینبار نورافکن شفافیت را بر صورتهای مالی ۳۱۳ شرکت دولتی تاباندیم و در کدال منتشر کردیم.» فعالان اقتصادی و بورسی از این اقدام وزیر دولت سیزدهم استقبال کرده و آن را قدم در راه بهبود اقتصاد کشور خوانده بودند. یکی از این افراد حسین خزلی، از فعالان بازار سرمایه بود که در قسمت نظرات توییت خاندوزی، روزی که صورتهای مالی شرکتهای دولتی منتشرشده بود را «روز تاریخی گزارشگری مالی در اقتصاد ایران» خواند و ابراز امیدواری کرد که «این اقدام منشأ بازنگری در مسیر حکمرانی غلط گذشته شود.» فردین آقابزرگی، از فعالان حوزه بورس هم در صفحه توییتر خود درباره انتشار صورتهای مالی نوشت: «انتشار صورتهای مالی برخی شرکتهای دولتی، هم باعث خوشحالی است و هم تاسف از اینکه از ۲۲۰۰ همت کل درآمدهای شرکتهای دولتی متوسط حاشیه سود آنها نیمدرصد است! و اغلب شرکتها زیانهای عملکرد و انباشته هنگفت دارند.»
در صحبت از وضعیت صورتهای مالی شرکتهای دولتی، مجید شاکری، پژوهشگر در توییتر خود به این موضوع اشاره کرد: «زیان انباشته اغلب شرکتهاى دولتى که امروز صورتهاى مالى آنها به همت وزارت اقتصاد منتشر شد، در مقابل زیان انباشته بانک ملى که حدود یکسال قبل صورت مالى آن منتشر شد هیچ است. خوب است بررسی شود اثر انتشار صورتهای مالى بانک ملى بر کارآیی آن چه بوده است. شفافیت به خودى خود هدف نیست و تنها زمانى ارزش دارد که بخشی از یک برنامه ارتقای کارآیی باشد. عناوینى مثل نظارت عمومى تعارفات رسانهای است و اگر نه، کدام یک از تحلیلگران صورتهای مالی منتشره امروز، حتی یادشان مانده نمونهای به مراتب مهمتر از سال قبل انجام شده؟» و البته در رابطه با این توییت از سوی دیگر کاربران هم تاکید شد که انتشار صورتهای مالی شرکتهای دولتی باید منجر به بهبود وضعیت اقتصادی این شرکتها و بالا رفتن بهرهوری آنها بشود، که اگر این اتفاق نیفتد، صرفا یک نمایش برای مردم و اضافهشدن موردی به لیست رزومه وزارت اقتصاد و زیرمجموعههایش است. پیشنهادی که در همین رابطه مطرح میشد این بود که برای هر صنعت باید یک کارگروه تخصصی در وزارت اقتصاد با همکاری وزارت مربوطه تشکیل شده و راهکارهای برونرفت از زیان و تبدیل به سود پیگیری مجدانه شود. در همین رابطه هم علی چشمی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسیمشهد در صفحه خود نوشت: «انتشار و دسترسی عمومی بهصورتهای مالی شرکتهای دولتی یک گام مهم در بهرهگیری از نیروی شفافیت برای کاهش فساد و ناکارآیی است اما گام مهم دیگر پردازش و نشر نکات اصلی این صورتها توسط دانشگاهها و رسانهها بهویژه خبرنگاران تحقیقی است.»
به غیر از این موضوع که ضررهای شرکتهای دولتی موردتوجه قرار گرفته و انتقادهای زیادی را بهعملکرد آنها در پی داشته است، در فضای کلی جمع بورسیها و اقتصادیها موضوعاتی چون بلاتکلیفی مذاکرات، عدمارائه برنامه مشخص اقتصادی و اقتصاد دستوری، تورم و وضعیت معیشتی مردم از جمله موضوعاتی است که درباره آنها نوشته میشود.
اما برویم سر موضوع عصبانیت مردم از رفتار متناقض مسوولان و مقامات کشور. عصبانیتی که علی سعدوندی، اقتصاددان در صفحه خود درباره آن اینطور نوشت که هر روز شکاف اجتماعی عمیقتر میشود. ماجرای عصبانیت مردم برمیگردد به رسانهای شدن سفر خانواده محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، به ترکیه و خریدهایی که همراه خود داشتهاند. خریدهایی که گفته میشود سیسمونی دختر و داماد رئیس مجلس بودهاند. عباس عبدی در واکنش به این ماجرا در صفحهاش نوشت: «شاید اصل ماجرای سیسمونی خریدن از استانبول مهم باشد، ولی مساله بسیار مهمتر، تناقضات رفتاری مسوولان است ...» با بالا گرفتن نوشتن از ماجرای سفر خانواده قالیباف به ترکیه، الیاس قالیباف، فرزند او در اینستاگرام خود ضمن عذرخواهی از مردم توضیح داد که خواهرم و همسرش کاری انجام دادند که حتما غلط است؛ آنها برای خرید سیسمونی نرفته بودند اما این سفر آن هم در این شرایط اقتصادی مردم یقینا اشتباه است.
او همچنین توضیح داد که این رفتار حتما مخالف نظر و مشی و مرام پدرم است؛ این کار از قبل مورد مخالفت ایشان قرار گرفته بود ولی متاسفانه نادیده گرفته شد. این دوگانگیها محدود به این مورد کوچک که افشاشده نیست. در کنار این نگاه، مردم عادی که نه چهره اقتصادی هستند و نه سیاسی، درباره این مساله مینوشتند که مگر مسوولان و مقامات مدام دم از مقاومت، صبوری و ایستادگی در برابر تحریمهای ظالمانه نمیزنند، پس چرا خود و خانوادههایشان را مقید به نسخههایی که برای مردم میپیچند، نمیدانند و چند وقت یکبار رفتار متناقضی از آنها نمایان میشود؟ عده دیگری هم درباره طرح صیانت مینوشتند که خیلیها دنبال اجراییشدن آن هستند تا دیگر این تناقضها یا رفتارهایی چون سیلیزدن یک نماینده مجلس بهصورت سرباز راهور و خیلی دیگر از صحنهها و عملکردهایی که باید از دید مردم پنهان بماند، افشا نشود.
نوشتن از نابرابریهای اجتماعی، شکاف طبقاتی گسترده در کشور، دغدغههای متفاوت مسوولان و مقامات نسبت به آنچه در کشور و میان مردم در حال اتفاقافتادن است از جمله نوشتهها در فضای توییتر است. در همین رابطه عمادالدین باقی در توییتر خود نوشت که «هفتهای نیست که چند پیامک ناخواسته تجاری از دفاتر املاک نداشته باشیم. یکی از تازهترینهایش «فرشته. پنتهاوس۴۸۰متر با ۱۲۰مترتراس و ۱۸۰۰۰متر مشاعات» با تلفن و آدرس. البته املاکی با متراژهای کمتر و بسیار بیشتر هم تبلیغ میشوند که هرکدام از آنها دهها میلیاردتومان خرید و فروش میشوند. در دیگر شهرهای بزرگ نیز وضعیت تقریبا مشابهی وجود دارد.» در نهایت با انتشار خبر سفر خانواده قالیباف به ترکیه، هشتگ قالیباف با بیش از هشتهزار نوشته و سیسمونی با بیش از چهارهزار نوشته؛ دو هشتگ ترند در توییترفارسی شدند.