ریزش بورس، بازار انتقاد و توصیهها را داغ کرد
گلایه از تورم
این صحبتها در حالی مطرح میشد که در روزهای گذشته کاربران زیادی در فضای کلی توییتر فارسی درباره گرانیها و تورم لحظهای کالاها نوشته بودند. این نوشتنها اما دیگر مختص به کاربران عادی و بینام و نشان نیست، بلکه فعالان سیاسی، اجتماعی و رسانهای هم حالا در صفحههای خود درباره گرانیها و ته کشیدن حقوقهایشان در وسط ماه مینویسند. حالا در فضای صحبت از اقتصاد ایران که سوژه شماره یک جمع توییتری بورسیها و اقتصادیهاست و حتی ریزش بورس هم این سوژه را کنار نمیزند، دیروز یکی از توییتهایی که در همین رابطه یعنی وضعیت اقتصادی کشور مورد توجه کاربران قرار گرفت، نوشته علی سعدوندی، اقتصاددان بود. او در صفحه توییتر خود با اشاره به این نکته که «در سنت قربانی هم بخشی از گوشت را به همسایه میدهند و سپس بوی کباب راه میاندازند» نوشت: «اقتصاد ایران گوشت قربانی شده و برادر پل مدیریتی حتی حاضر نیست یک تیکه دنبهاش هم به شریفی و تهرانی و آزادی و تبریزی و مشهدی و اصفهانی برسد.» و در نهایت در انتهای این توییت نوشت: «بعد با تعجب میپرسد چرا خروج سرمایه؟ چرا فرار مغزها؟!» در جمع توییتری بورسیها صحبت از عملکرد بانکها و تاثیر آنها روی بازار سرمایه یکی دیگر از سوژهها بود. در همین رابطه عباسعلی حقانینسب، تحلیلگر مالی و اقتصادی در صفحه خود نوشت: «بخش عمدهای از تلاطمهای بازار سرمایه به عملکرد و اقدامات بازار پول و بانکها برمیگردد. اگر میخواهید اقتصاد کشور و مردم و بازار سرمایه را درست کنید، باید نرخ بهره و بازار پول را درست کنید.»
زنگ خطر ریزش بازار
بحث دیگری که در فضای توییتر فارسی راه افتاده بود، درباره وضعیت بورس و تورم بود. افراد زیادی درباره ریزش شاخص بورس و تورم افسارگسیخته این روزها در صفحههایشان مینوشتند و در این نوشتنها از تجربهها، تغییر سبک زندگی و آنچه که در طول روز مشاهده میکنند، مسائلی را در توییتهایشان با دیگر کاربران مطرح میکردند. در رابطه با ریزش بورس و پرسشهای سهامداران خرد در توییتر از کارشناسان و تحلیلگران بورس که این وضعیت تا کی ادامه دارد و بورس به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ مهدی افضلیان، مدرس و کارشناس حوزه بورس در کانال تلگرام خود مطلبی درباره نگاهش به وضعیت بازار نوشت.
او کاهش ارزش معاملات را یک زنگ خطر برای بازار معرفی کرد و نوشت که این موضوع «نشان میدهد که در بازار تقاضایی به صورت بالقوه وجود ندارد که همین عامل میتواند زمینهساز یک رکود در بازار سرمایه باشد.» افضلیان در بخش دیگری از نوشته خود به افزایش نرخ سود بین بانکی، معاملات الگوریتمی و نوسانگیری حقوقیها پرداخت و این موضوعها را عاملی در بازار معرفی کرد که «باعث میشود تقاضا عقبنشینی کند و تمایلی برای خرید سهم نداشته باشد.» او در ادامه مطلب خود که سعی کرده بود نمایی از بازار را برای مخاطبانش ترسیم کند، نوشته بود: «اما دادههای موجود در بسیاری از شرکتها نشان میدهد که فرصتهای خوبی در میانمدت و بلندمدت در دل بازار وجود دارد.» این مدرس حوزه بورس در نوشته خود به دولت هم اشاره کرد و نوشت که «تلاش دولت این است که نرخ سود بانکی را جذاب کند تا جلوی هرج و مرج در بازارها را بگیرد و در حال حاضر هم همین اتفاق افتاده است. پس حتی اگر قرار باشد سرمایهگذاری در اوراق بهادار درآمد ثابت داشته باشید باز هم پیشنهاد میکنم سراغ شرکتهایی بروید که با سود سالانه خود، سود بانکی را پوشش دهند چرا که با وضعیت موجود در کشور سرکوب بازار راه به جایی نمیبرد و در نهایت شخصی برنده است که به سراغ شرکتهای DPS محور برود چرا که هم سود سالانه خود را دریافت میکند و هم سود سرمایهای خوبی به دست میآورد.»
انتقاد از بیتوجهی دولت به بورس
هرچند که چند وقتی میشود که سهامداران و چهرههای بورسی در زمان ریزش بورس مثل گذشته گله و شکایت نمیکنند و خبری از انتقادهای تند و تیز نیست اما در فضایی که دیروز به واسطه ریزش بورس به وجود آمده بود، برخی از کاربران توییتر به دولت سیزدهم و شخص ابراهیم رئیسی در توییتهایشان اشاره میکردند و به او هشدار میدادند که در حال قدم گذاشتن در راه دولت گذشته است. این دسته از کاربران به بیخیالی و تلقین مهم نبودن سرمایه مردم و روند سرمایهگذاری در کشور از سوی مسوولان اشاره میکردند و اینطور مینوشتند که از دولت رئیسی که اولین بازدید خود در زمان انتخابات ریاست جمهوری را به بازدید از ساختمان بورس اختصاص داد، انتظار دیگری داشتند.
اما هرچه زمان میگذرد امیدها نقش برآب میشود و این تصور تلخ برای مردم شکل میگیرد که سرمایهگذاری، مثل ساختن خانهای روی آب است و آنچه که بر سر دارایی و سرمایههای مردم میرود، دلسوزی ندارد. اما نکته دیگری که در فضای توییتر و بهخصوص جمع بورسیها به چشم میآمد، مثل روزهای گذشته تغییر ریاست سازمان بورس بود. با گذشت یکی دو روز، حالا افراد زیادی با قطعیت از تغییر رئیس سازمان بورس در صفحههای خود مینویسند و حتی ادعا میکنند که وزیر اقتصاد هم با گزینهای که آنها او را گزینه نهایی میخوانند صحبت کرده است. با این حال نکتهای که برخی از کاربران به آن اشاره میکردند، محل فارغالتحصیلی این فرد است که باز هم دانشگاه امام صادق(ع) است. و این موضوع باعث شده کاربران زیادی در فضای توییتر و اینستاگرام این موضوع را دستمایهای برای نوشتن به زبان طنز یا انتقاد کنند و بگویند که دولت ابراهیم رئیسی، دولت دانشگاه امام صادق(ع) شده است و اگر این دانشگاه نبود معلوم نبود که گزینههای تصدی پستها از چه ارگان یا نهادی بودند. با این حال خیلی از افراد به این موضوع میپرداختند که هدف تاسیس دانشگاه امام صادق(ع)، کادرسازی و تربیت نیرو برای تصدی پستها در آینده بوده که حالا دولت رئیسی با دست و دلبازی فراوان در حال استفاده از فارغالتحصیلهای این دانشگاه است.