«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
آسیب‌شناسی صندوقهای سرمایه‌گذاری
صندوقهای سرمایه‌گذاری با تجمیع وجوه سرمایه‌گذاران و در اختیار داشتن منابع مالی گسترده و با استفاده از دانش و تخصص مدیریت سبد دارایی، تلاش می‌کنند این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند تا با دارایی موردنظر خود (هرچند اندک) در سبدی متنوع از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاری کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوند. اما این صندوق‌ها علاوه بر مزیت‌هایی که دارند مشکلات و معایبی نیز دارند.
مشکلات صندوقهای سرمایه‌گذاری
محمد همتی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مشکلات این صندوق‌ها ریسک نقدشوندگی آنهاست. زمانی که فشار عرضه در بازار زیاد می‌شود طبیعتا فشار ابطالی به این صندوق‌ها زیاد می‌شود. زمانی که صندوق‌ها نقدینگی لازم را نداشته باشند، نمی‌توانند پاسخگوی ابطالی‌ها باشند و فشار بیشتری را به شاخص می‌آورند. می‌توان گفت در روزهای منفی که فشار فروش زیاد است صندوق‌هایی که نقدینگی لازم را ندارند فشار فروش بر بازار را بیشتر می‌کنند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: البته صندوق‌هایی هستند که در این مواقع حرفه‌ای عمل می‌کنند و ۱۰ تا ۱۵ درصد از دارایی صندوق را به‌صورت اوراق یا نقد نگه می‌دارند. اما اکثر صندوق‌ها به دلیل اینکه هجومی کار می‌کنند و اکثر دارایی را به خرید سهام تخصیص می‌دهند، اوراق یا پول نقد ندارد و زمانی که سرمایه‌گذار سرمایه خود را طلب می‌کند فشار فروش این صندوق‌ها بر بازار بیشتر می‌شود.
وی اظهار کرد: اما با گذشت یک دهه از فعالیت این صندوق‌ها با وجود بزرگ‌تر شدن صندوق‌ها، این مشکل بزرگ حل نشده و کماکان بعضی از صندوق‌ها ریسک نقدشوندگی زیادی دارند.
همتی درخصوص موضوع نظارت بر این صندوق‌ها اظهار کرد: اغلب پیش می‌آید که صندوق‌ها فعالیت‌های مشکوکی بر روی سهام به‌خصوص سهام کوچک که شناوری کمتری دارند انجام دهند که از گذشته نیز وجود داشته و کماکان نیز ادامه دارد. این مشکل در صورتی حل خواهد شد که ابزار نظارتی سازمان قوی باشد و از این‌گونه فعالیت‌ها جلوگیری کند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نکته مهم دیگر در مورد صندوق‌ها گفت: یکی از آفت‌هایی که بعضی وقت‌ها از دید فعالان بازار سرمایه نادیده گرفته می‌شود، سیاست‌های اجباری از بالا به پایین است. برای مثال دستور‌هایی که از نهاد‌های مالی بالا به صندوق‌ها برای خرید یا فروش سهمی ارسال می‌شود. این درحالی است که این خرید و فروش هیچ پشتوانه تحلیلی ندارد. می‌توان گفت سیاست‌های دستوری و بالا به پایین در اکثر صندوقهای سرمایه‌گذاری پابرجاست. در بعضی از صندوق‌ها نیز مدیران صندوق برای اینکه سمت خود را حفظ کنند مجبور به اجرای این سیاست‌ها می‌شوند.
