در ششمین همایش مالی اسلامی بررسی شد
۷۵ اصل برای حکمرانی در بورس
در ادامه این همایش که به‌صورت آنلاین برگزار شد، غلامرضا مصباحی‌مقدم، رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز چگونگی حکمرانی در بورس را مبتنی بر رعایت ۷۵ نکته دانست و تصریح کرد: با اتخاذ سیاست‌های پیش بینی شده، صریح، شفاف در کنار پاسخگویی به مشارکت مردم، می‌توان فساد در بازارهای مالی را کنترل کرد. مصباحی‌مقدم در حالی بر ضرورت تبیین نقش‌ها برای حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه تاکید کرد که پاسخگویی به مردم و اقناع مقابل فعالیت‌ها را در اولویت قرار داد.
کنترل فساد در بازارهای مالی
رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: برای حکمرانی مطلوب در بازارهای مالی شروط و رعایت نکاتی چون دسترسی یکسان سهامداران به اطلاعات، کنترل فساد و جلوگیری از رانت الزامی است. مصباحی‌مقدم چگونگی حکمرانی در بورس را مبتنی بر رعایت ۷۵ نکته دانست و ادامه داد: با اتخاذ سیاست‌های پیش‌بینی شده، صریح شفاف در کنار پاسخگویی به مشارکت مردم، می‌توان فساد در بازارهای مالی را کنترل کرد.
وی گفت: سیاست‌های اقتصادی در بازار سرمایه باید بلندمدت تدوین شود تا شرکت‌های حاضر در بورس برای رخدادهای پیش‌رو، قدرت تصمیم‌گیری داشته باشند.
مصباحی‌مقدم با تاکید بر اینکه برخی از شرکت‌ها باید ۵ سال از سرمایه‌گذاری آنها گذشته باشد تا به بازدهی برسند و وارد بازار سرمایه بشوند، افزود: اگر سیاست‌های بلندمدت در اختیار آنها نباشد، امکان تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری، از آنها سلب خواهد شد. این مقام مسوول با تاکید بر تدوین قوانین آشکار، صریح و قابل فهم برای عموم سهامداران ادامه داد: شرکت‌های سرمایه‌گذار می‌توانند با تدوین قوانین شفاف و مطلوب و همچنین اطلاع‌رسانی صحیح نه تنها زمینه آگاه شدن مخاطبان از جزئیات بلکه قدرت مقابله با چالش‌ها را برای آنها فراهم آورند.
وی با اشاره به ضرورت رعایت نکاتی دیگر در تدوین قوانین حکمرانی مطلوب در بازارهای مالی، یادآور شد: سازمان اداری در یک حاکمیت مطلوب باید کارآمد، شفاف، عقلانی و قانونمند باشد تا امکان هرگونه کاغذبازی و رانت از آن حذف شود. مصباحی‌مقدم در ادامه با تاکید بر نقش و حضور عموم مردم در بازارهای مالی ادامه داد: مردم می‌توانند با مطالبه‌گری‌های خود به شفافیت بورس کمک کنند. رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به حضور ۱۵ میلیون سهامدار در بازار سرمایه، افزود: این تعداد به غیر از سهامداران عدالت هستند که در مجموع حجم بسیار قابل توجهی بوده و نیاز است تا امکان نظارت و بیان دیدگاه‌های مردم، بیش از قبل ایجاد شود.
اجرای یکسان قانون برای همه
وی به برابری همگان مقابل قانون تاکید کرد و گفت: در بازارهای مالی هیچ شخصی نباید وارد خط ویژه شود و همه نرخ‌ها و روندها باید برای عموم به‌طور یکسان شفاف باشد. این عضو تشخیص مصلحت نظام، مبارزه با فساد را از اولویت‌های مدیران بازارهای مالی دانست و افزود: از آنجا که تعداد زیادی از مردم در این بازارها حضور دارند، اگر بخشی از آن دچار فساد شود، یک انتقاد عمومی شکل می‌گیرد و اعتماد مردم از بین می‌رود به‌طوری که در کوتاه‌مدت خروج سرمایه را سبب خواهد شد.
چگونگی حاکمیت در بازار سرمایه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این همایش، بازار سرمایه کشور و تمام ابزارهای آن را اسلامی دانست و گفت: همه ابزارها در این بازار قبل از استفاده، در کمیته تخصصی فقهی مورد بررسی و تصویب قرار می‌گیرند. حسن قالیباف‌اصل گفت: عملکرد ابزارهای کاربردی در بازار سرمایه بعد از استفاده نیز مجددا در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به بحث گذاشته می‌شود تا بازخوردها و نتایج آن در اجرا مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی با اشاره به تحولات اخیر در بازار سرمایه و اقبال عمومی به آن اظهار کرد: حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه، موضوعی است که مجددا باید به آن پرداخته شود و در واقع بدون وجود یک نظام حاکمیتی مطلوب، نقش بازار سرمایه در تخصیص منابع آن طور که باید و شاید دیده نخواهد شد. قالیباف‌اصل سپس با تقسیم‌بندی موضوع حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه به چند مولفه اصلی گفت: حاکمیت قانون در بازار سرمایه، حاکمیت شریعت در بازار سرمایه و حاکمیت شرکتی که دستور‌العمل آن در سال ۱۳۹۷ در هیات مدیره سازمان بورس به تصویب رسید، مولفه‌های اصلی حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، همچنین وجود قوانین مادر در بازار سرمایه از جمله قانون تجارت، قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید را در شکل‌گیری و برقراری حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه، مهم ارزیابی کرد. وی افزود: قانونی که در سال ۱۳۸۴ تصویب و بر اساس آن نهاد «ناظر» از نهاد «اجرا» جدا شد و مبنای تشکیل ۴ بورس یعنی بورس تهران، بورس کالا، بورس انرژی، فرابورس ایران و سایر نهادهای خودانتظام قرار گرفت، فعالیتی در راستای حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه بوده است.
حرکت رو به جلو در بازار سرمایه
قالیباف‌اصل در ادامه با تشریح برخی فعالیت‌های سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بازار سرمایه کشور از سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون جدید حرکت رو به جلویی داشته است و این حرکت همچنان با حضور طیف وسیعی از مردم با دانش‌ها و سلیقه‌های متفاوت و افزایش ابزارها و نهادهای مالی تداوم داشته است. وی با بیان اینکه اندازه بازار سرمایه با سالیان گذشته قابل مقایسه نیست، اظهار کرد: هم اکنون پایه سهامداری در این بازار به نحو چشمگیری افزایش پیدا کرده و بالای ۵۰ میلیون کد سهامداری داریم. این مقام مسوول همچنین حضور فعال در عرضه‌های اولیه را دلیل دیگری بر اقبال از بازار سرمایه ذکر کرد و گفت: اوایل، کل تعدادی که در عرضه‌های اولیه شرکت می‌کردند نهایتا ۵۰ هزار نفر بود، در حالی که این رقم در حال حاضر به چندین میلیون نفر رسیده و اخیرا دفعات معاملات به ۴ میلیون رسید که آمار بسیار چشمگیری است.
۴۵۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از بورس
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین به نقش فعال بازار سرمایه در تجهیز منابع بنگاه‌ها به ویژه بنگاه‌های تولیدی اشاره کرد و افزود: سال گذشته، تامین مالی از طریق بازار سرمایه ۲۶۰ هزار میلیارد تومان بود که امسال تا الان این رقم به ۴۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. قالیباف‌اصل همچنین از انتشار اوراق توسط بعضی شرکت‌ها خبر داد و گفت: امسال در هیات‌مدیره سازمان بورس تصمیم گرفته شد که شرکت‌های حائز شرایط بتوانند بدون ضامن بانکی در بازار سرمایه انتشار اوراق داشته باشند و یک شرکت هم مجوز فعالیت گرفته است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به حضور پررنگ فضای مجازی-به‌عنوان فرصت و تهدید - در رویدادهای بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: این فضا قابل کنترل نیست؛ بنابراین باید هدفمند با آن برخورد کرد و از پتانسیل آن بهره گرفت. قالیباف‌اصل با تاکید بر اینکه مسوولیت نهایی سود و زیان در بازار سرمایه به عهده خود سهامدار است، افزود: سیگنال‌دهی، واژه‌ای است که دائما در بازار سرمایه تکرار می‌شود و عده‌ای متاسفانه همچنان با اتکا به این سیگنال‌های نامعلوم اقدام به خرید و فروش می‌کنند.
در همایش مالی اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، حسن قالیباف‌اصل رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، علی صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی، فریدون رهنمای رودپشتی رئیس انجمن مهندسی مالی، شاپور محمدی رئیس پژوهشکده پولی و بانکی و جمعی از اعضای انجمن مالی اسلامی در پنل‌های تخصصی به ارائه دیدگاه‌های خود در مورد موضوع همایش پرداختند.
