تالار شیشه‌ای
رشد بورس پس از استراحت یک روزه
هفته جدید با دستورالعمل جدید
شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال جاری تاکنون با رشد نزدیک به ۱۲۵ درصدی همراه شده است که در نیم قرن تاریخ فعالیت این بازار بی‌سابقه بوده است. موضوعی که سبب نگرانی برخی از تحلیلگران درخصوص حبابی شدن قیمت‌ها شده است. هر چند نظرات در این خصوص متفاوت است و برخی دیگر به متغیرهای کلان اقتصادی اشاره می‌کنند و معتقدند قیمت سهام همچنان جای رشد دارد. در این فضا از روز شنبه قوانین جدید پا به بازار می‌گذارد. دستورالعمل‌های جدیدی که حداکثر حجم سفارش مجاز در هر معامله (Maximum Order Volume)، حداقل اندازه هر سفارش (Lot Size)، حداقل گام مجاز افزایش قیمت (Tick Size)، وجود دامنه مجاز نوسان و نحوه محاسبه آن و حجم مبنا را هدف قرار داده است. روز گذشته نیز «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحت عنوان «درمان موقت» در گفت‌وگو با کارشناسان بازار سهام به موشکافی درخصوص تاثیر اصلاحات جدید بر سامانه معاملاتی بورس پرداخت. این فعالان معتقد بودند این تغییرات می‌تواند عاملی مهم در جهت کاستن حجم سفارش‌ها و بالطبع کاهش فشارهای محاسباتی باشد و در مجموع کمی از فشار بر هسته معاملات را کاهش خواهد داد، اما این درمانی موقت است و سیستم معاملات نیاز به بازنگری و به‌روز‌رسانی‌های جدی دارد که باید تدابیر لازم برای آن درنظر گرفته شود.
انتظار برای ادامه اصلاحات
پشوتن مشهوری‌نژاد یکی از تحلیلگران بازار سرمایه در این خصوص به «دنیای اقتصاد» گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که بورس تهران با توجه به رشدهای اخیر، در حال حاضر با آن مواجه است؛ نبود کشش کافی بازار سهام برای چنین حجم بالایی از خرید و فروش‌هاست. بورس تهران چه به لحاظ ساختاری، چه فنی و چه قانونی کشش چنین حجم بالایی از معاملات و ورود پول‌های جدید را ندارد.او در ادامه به اصلاحات اخیر صورت گرفته در زمینه ریزساختارهای بازار سهام اشاره کرد و گفت: این موارد بسیار خوب و مثبت است. مباحث مربوط به تیک سایز معاملات از لحاظ فنی بسیار مفید خواهد بود و همچنین حذف کردن سفارش‌های مخفی نیز به شفافیت بازار کمک شایانی می‌کند. مشهوری‌نژاد در ادامه از تداوم این اصلاحات ابراز امیدواری کرد و گفت: انتظار داریم این قبیل اصلاحات و کاهش محدودیت‌ها، با حذف یا کاهش حجم مبنا ادامه پیدا کند. دامنه نوسان روزانه معاملات برداشته شود. در واقع هرچقدر این اصلاحات زیادتر شود، بازار سهام به سمت بازار کارآ نزدیک‌تر خواهد شد. در نهایت نیز شاهد برچیده شدن صف‌های سنگین خرید و فروش و قفل نشدن نقدینگی در این موارد خواهیم بود.
تعجیل در اصلاحات
فردین آقابزرگی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اظهار این مطلب که چنین تغییرات و اصلاحاتی از قدیم‌الایام در بورس تهران بوده است، گفت: هر چند این مسائل از همان سال‌های ابتدایی آغاز به کار بورس تهران مرسوم بوده، ولی به نظر می‌رسد کندی سیستم معاملات و مشکلات خرابی هسته معاملات، سبب شده تا تعجیلی در اصلاحات صورت گیرد. او ادامه داد: به این ترتیب همان‌گونه که بورس‌های دنیا و بازارهای بین‌المللی از چنین مواردی و ریزساختارهایی برای بهبود روند معاملاتی استفاده می‌کنند، بورس تهران نیز به سمت این مسیر حرکت کرده است. آقابزرگی یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نتایج این اصلاحات را ایجاد سهولت بیشتر در روان‌سازی مکانیزم معاملات عنوان کرد و افزود: هر چند این موضوع تاثیر خاصی بر روند تغییرات قیمتی سهام ایجاد نخواهد کرد ولی خود این سهولت، ممکن است ریسک‌هایی از جمله کندی سیستم و عدم دسترسی کابران به فضای معاملاتی که موجب از بین رفتن تعادل میان بازیگران بازار می‌شود را کاهش دهد.
تغییر فضا با بازگشت شاخص
روز گذشته همزمان با رشد ۲/ ۳ درصدی شاخص کل شاهد تغییر زمین بازی معامله‌گران بودیم. به‌طوری که صاحبان نقدینگی که روز سه‌شنبه غالبا فروشنده بودند، دیروز در مقام خریدار ظاهر شدند و صف‌های تقاضا را طولانی کردند. این مهم سبب شد تا پس از غیبت دو‌روزه معامله‌گران حقیقی، روز گذشته شاهد ثبت خالص خرید مثبتی از سوی این دسته از بازیگران سهام باشیم. در این مسیر طی معاملات روز چهارشنبه در مجموع افزون بر ۶۰۹ میلیون سهم به ارزش ۵۳۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به سبد سهام حقیقی‌ها افزوده شد. در این میان بیشترین خالص خرید حقیقی در سهام زیرمجموعه سرمایه‌گذاری رقم خورد. در این گروه دیروز شاهد جابه‌جایی ۱۴۰میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودیم. پس از آن نیز فلزی‌ها شاهد خالص تغییر مالکیت ۱۳۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی به سمت معامله‌گران خرد بودند. سیمانی‌ها نیز دیروز مورد توجه معامله‌گران خرد بازار قرار گرفتند و خالص خرید حدود ۱۲۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی را تجربه کردند. در میان شرکت‌های فعال بورسی اما دیروز نماد معاملاتی بانک ملت با بیشترین خالص خرید حقیقی به میزان ۷۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان همراه شد. سهام شرکت ملی مس ایران دیگر بنگاه بورسی بود که در پایان معاملات روز چهارشنبه شاهد جابه‌جایی ۶۲ میلیارد و ۶۶۰ میلیون تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بود. در آن سوی بازار نیز زیرمجموعه‌های گروه فرآورده‌های نفتی در صدر لیست فروش سهامداران خرد ایستادند. به‌طوری‌که در این گروه شاهد جابه‌جایی حدود ۱۱۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان نقدینگی از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی سهامداران عمده بودیم.
در گروه سایر مالی نیز دیروز شاهد جابه‌جایی۵/ ۱۴ میلیارد تومانی به سمت حقوقی بودیم. در میان شرکت‌ها نماد «شستا» با بیشترین خالص فروش حقیقی مواجه شد. در این نماد روز گذشته شاهد انتقال ۷۸ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم به ارزش ۱۴۲ میلیارد و ۸۸۰ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودیم. «شستا» روز گذشته در محدوده صفر تابلو نوسان کرد و معامله‌گرانی که عمدتا از عرضه اولیه با این شرکت همراه بودند، ترجیح دادند شناسایی سود انجام داده و این سهم را که در این مدت با بازدهی بیش از ۱۰۰درصدی همراه شده است را نقد کنند. «ومعادن» دیگر نمادی بود که دیروز با بیشترین خالص فروش حقیقی به میزان ۴۴ میلیارد تومان مواجه شد.
در روزی که شاخص سهام قله‌ای جدید را فتح کرد، از ۳۹ صنعت فعال بورسی، میانگین قیمت در ۳۵ گروه با رشد همراه شد و تنها دو گروه با کاهش شاخص صنعت خود مواجه شد. در این میان بیشترین رشد قیمت از آن گروه خودرو و ساخت قطعات با افزایش ۴/ ۱۰درصدی شد. این گروه بیشترین رشد شاخص خود را مرهون رشد قیمت نماد شرکت ایران خودرو بود. «خودرو» روز دوشنبه به دلیل انتشار اطلاعات مربوط به شناسایی سود از دو زیرمجموعه متوقف شد و پس از افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و انتشار اطلاعات حاصل از برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی دیروز بدون محدودیت نوسان قیمت بازگشایی شد. براساس اطلاعیه شفاف‌سازی «خودرو» در روز یکشنبه، ایران خودرو از انتقال تعداد یک میلیارد و ۵۵۵ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم با نام شرکت نگارنصرسهم (سهامی خاص) متعلق به شرکت ایران خودرو خراسان به شرکت تام ایران خودرو به مبلغ ۹۰۳.۳۷۴ میلیارد تومان خبر داد. «خودرو» در شفاف‌سازی دیگری (قابل تامل) نوشته بود: انواع قالب و تجهیزات لجستیک را به شرکت ساپکو و شرکت ایسیکو منتقل کرده است و در حالی که حوالی ۵۰ میلیارد تومان بهای تمام شده دارد، مبلغ واگذاری بیش از ۱۸۸۵.۸ میلیارد تومان است. در توضیح این شرکت آمده، انتقال قالب‌ها به شرکت ساپکو با رویکرد ارتقای سیستم کنترل داخلی و ایجاد شفافیت در دارایی‌ها و انتقال تجهیزات لجستیک به شرکت ایسیکو با رویکرد تبدیل شرکت ایسیکو به هاب لجستیک گروه و ایجاد شفافیت در دارایی‌ها. از این رو دیروز «خودرو» با رشد ۳۱ درصدی قیمت بازگشایی شد. در این میان بیشترین حجم و ارزش دادوستدها نیز با جابه‌جایی ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون سهم به ارزش یک هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان از آن زیرمجموعه‌های خودرویی بورس تهران شد.
پس از آن گروه تک نماد وسایل ارتباطی رشدی به میزان ۵ درصد را تجربه کردند. گروه کاشی و سرامیک نیز روز چهارشنبه توانست با رشد ۸/ ۴ درصدی عنوان سوم صنایع پربازده را به خود اختصاص دهد. در میان گروه‌های کامودیتی‌محور نیز پالایشی‌ها با میانگین رشد قیمت سهام زیرمجموعه خود به میزان ۶/ ۴ درصد همراه شدند.
