اول: شفافیت، از این پس شستا ملزم به انتشار گزارش‌های منظم ادواری (نظیرصورت‌های مالی) فعالیت‌های خود وشرکت‌های تابعه اش به عموم است. این شفاف‌سازی یکی از موثرترین راههای مبارزه با فساد است. شفاف سازی  امور مربوط به عناصر مطلوب و کمیابی چون ثروت، اطلاعات، قدرت ومنزلت است که همه آنها کم وبیش برای شستا مصداق دارند. بودن بازیگری چون شستا در بازار سرمایه یعنی فعال سازی مکانیزم نظارت و توازن (Check and Balance) عمومی برفعالیت‌های آن. آنجا که مردم از موضوعی اطلاع یابند بر آن نظارت هم می‌کنند وبرکت این مهم تضمین سلامت فعالیت‌هاست. هرچند این نظارت زمانی پررنگتر خواهد شد که بخش خصوصی با سهم موثرو تعیین کننده تری در مجمع شستا حضور یابد.

دوم: توسعه عمق وعرض بازار (Market depth and breadth)سرمایه ایران که مانع نوسانات بیش از اندازه و رشد حباب گونه می شود. عرضه و تقاضا منطقی تر وخرید وفروش آسان‌تر ومآلا قدرت نقدشوندگی بالاتر. این یعنی حرکت بازار به سمت و سوی کامل شدن، ضمن آنکه اعتبار بازار سرمایه ایران در داخل و خارج نیز گسترش می‌یابد و این مهم بر مناسبات بین المللی آن نیز اثر می‌گذارد. حضور شستا در بورس مطالبه مردم را برای کشاندن سایر بازیگران بزرگ اقتصادی که بر سکوی اتهام «عدم شفافیت» نشسته اند را هم افزایش می دهد. لذا حضور شستا در بازار بورس دیگران را هم به آوردگاه شفافیت خواهد کشاند. عرض اندام بزرگانی چون شستا که سبدی ازکسب وکارهای متنوع را نمایندگی می‌کنند گستره بازار سرمایه را هم توسعه می دهند که این مهم نیز بر انعطاف پذیری واستحکام بازار اثر می‌گذارد.

سوم: تامین نقدینگی برای سازمان تامین اجتماعی به‌عنوان سهامدار اصلی سهل و آسان می‌شود. سازمان تامین اجتماعی که سهامدار اصلی شستا می باشد متولی امور بخشی از بازنشستگان کشور می باشد بر این قیاس باید گفت که سهامداران اصلی شستا در واقع بازنشستگان محترم سازمان تامین اجتماعی می باشند. این عرضه و حضور در بورس این امکان را فراهم می آورد که سازمان در صورت نیاز بازنشستگان محترم؛ بتواند از طریق عرضه بیشتر شستا کسب نقدینگی نماید. می‌توان امید داشت که در آینده بخشی از سهام شستا نیز به بازنشستگان محترم سازمان تامین اجتماعی واگذار گردد که صاحبان اصلی آن نیز می باشند وشستا را مردمی‌تر می‌کند.

چهارم: ارتقا اعتبار وشهرت بیشتر شستا و شرکت‌های تابعه آن و متعاقب اطلاع عموم از چنین جایگاهی سهم بازار شرکت‌های تابعه شستا نیز می‌تواند گسترش یابد واین مهم یعنی خلق ارزش بیشتر برای شستا و سهامدارانش. ضمن آنکه اطلاع یافتن نخبگان کشور از جایگاه والای شستا موجب جذب مستعدین (Talents) برتر کشور در رشته های مختلف در شرکت‌های زیر مجموعه آن خواهد گردید. علاوه بر آن جذب منابع، حضور درشبکه های کسب و کار و ورود به اتحاد‌های استراتژیک داخلی و خارجی تسهیل می‌گردد.

پنجم: جلو گیری از دخالت‌های تخریب‌گر درامورات شستا و تضمین ماندگاری این امانت بزرگ برای آتیه وذی‌نفعان اصلی آن یعنی بیمه شدگان تامین اجتماعی. شستا این سرمایه کم نظیر در برخی سال‌ها؛ قربانی جهت گیری‌های غیر اقتصادی شده بود و بی ثباتی مدیریتی عرصه را برای فرصت طلبان فراهم می کرد. اکنون شستا زیر ذره‌بین عموم قرار گرفت و پرواضح است که متولیانش بیشتر مراقب اعمال و رفتار خود خواهند بود درغیر اینصورت می‌بایست طعم  شیرین تیغ نظارت مردمی را بچشند.

ششم:  از منظر امنیت ملی نیز هرچه تعداد سهامداران در بازار سرمایه بیشتر شود ثبات بیشتری بر عرصه اقتصادی حکم‌فرما خواهد شد. آمدن بازیگرانی با قد و قامت شستا؛ سهامداران بیشتری را به میدان می‌کشاند و این یعنی قوام ودوام ثبات و امنیت کشور. وقتی تعداد بیشتری از مردم در بازار سرمایه حضور داشته باشند نتیجتا خود آنها بهترین مدافعان ثبات و امنیت کشور می‌شوند. از این حیث خصوصی‌سازی امنیت آور رخ می‌دهد.

هفتم: واگذاری اولیه شستا گامی است جسورانه در فرایند خصوصی سازی شرکت‌های وابسته به بخش عمومی غیر دولتی(شبه دولتی). خصوصی سازی از طریق بازار سرمایه یکی از راه‌های امن و سالم است که هم موجب کوچک سازی دولت می شود و هم بنگاه‌های بزرگ تن به دینامیزم رقابت ونظارت بازارمی دهند که این خود می‌تواند از محرک‌های مهم توسعه صنعتی کشور باشد.

در پایان چنانکه در صدراین یادداشت اشاره شد واگذاری اولیه شستا  هرچند آغاز مبارک و مهمی است اما کافی نیست. بازار سرمایه بدون شک رصد خواهد کرد که آیا هدف از این واگذاری صرفا فرصتی است برای تامین مالی سازمان تامین اجتماعی یا اینکه این واگذاری در آینده ادامه خواهد داشت به‌گونه‌ای که بخش خصوصی میزان سهامش در شستا به حدی برسد که بتواند عضو(اعضایی) درهیات مدیره شستا داشته باشد. با شناختی که از دست اندر کاران فعلی وزارت رفاه، سازمان تامین اجتماعی و شستا درحال حاضر وجود دارد این مسیر ادامه خواهد یافت. چنین باد.

دکتر محمد رضا سعیدی مدیر عامل پتروشیمی جم

اخبار مرتبط