شفافیت و رشد قابل توجه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سایه نظارت موثر سازمان بورس، در کنار مشکلات عدیده بانک‌ها در تخصیص اعتبار، نقطه امیدی برای تامین مالی بنگاه‌‌ها از طریق بازار سرمایه فراهم کرده است. از عوامل مهم مشکلات سیستم بانکی می‌توان به عدم توجه کافی به ریسک اعتباری اشاره کرد. نادیده گرفتن توان اعتباری متقاضیان وام و تسهیلات تکلیفی، بانک‌ها را با حجم قابل توجهی از دارایی‌های مشکل‌دار و انبوهی از تسهیلات غیرجاری روبه‌رو‌ کرده و توان تامین مالی آنها را به شدت کاهش داده است. به‌‌رغم مشکلات تامین مالی در سیستم بانکی، بازار سرمایه توانسته است با بسترسازی مناسب، شرایطی را رقم بزند که انتشار اوراق با اندازه ۱۰ هزار میلیارد ریال برای یک بنگاه اقتصادی چیز عجیبی در این بازار محسوب نشود. این امر در سایه ساختار کارآمد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه و وسواس قابل درک و شایسته نهاد نظارتی در اعطای مجوزهای انتشار اوراق بهادار بدهی محقق شده است. تاکنون سازمان بورس و اوراق بهادار برای اعتمادسازی بازار سرمایه، سعی داشته است با حضور رکن ضامن، ریسک نکول ابزارها را کاهش دهد. این مکانیزم در کنار توفیقاتی که تاکنون به‌دست آورده است، ریسک نکول را به بانک‌ها منتقل کرده و از سوی دیگر امکان تامین مالی تعداد کثیری از شرکت‌ها را با توجه به ظرفیت محدود قبولی ضمانت بانک‌ها سلب کرده است. با توجه به اینکه تعیین رتبه اعتباری توسط شرکت‌های رتبه‌بندی با هدف برآورد احتمال نکول انجام می‌شود، رتبه‌بندی اعتباری راه‌‌حل مناسبی است که می‌تواند فرصت‌های رشد تامین مالی در بازار را افزایش دهد.

با توجه به حساسیت بازار تامین مالی و لزوم کارکرد کارآی آن، فعالان بازار باید با همکاری یکدیگر در اعتمادسازی عمومی برای استفاده از رتبه‌های اعتباری بکوشند. در صورتی ‌که اعتماد عمومی به این مهم جلب شود، بازار تامین مالی از یکسو توانمندتر شده و از سوی دیگر ظرفیت‌های جدیدی در آن ایجاد خواهد شد. بازار باید قادر باشد تا آزادانه ریسک‌های مختلف را قیمت‌گذاری کند. ۱۰ سال پیش معامله اوراق بدهی با قیمتی متفاوت از قیمت اسمی برای فعالان بازار مقوله عجیبی به نظر می‌رسید، اما امروز در بازار بدهی شاهدیم که بازار تغییرات نرخ بهره را در قیمت اوراق لحاظ کرده و در واقع ریسک نوسان نرخ بهره را در نظر می‌گیرد. بنابراین اکنون زمان آن فرا رسیده است که به بازار بدهی اجازه دهیم تا خود، ریسک نکول اوراق را قیمت‌گذاری کند. رتبه‌بندی اعتباری این امکان را برای شرکت‌های با ظرفیت اعتباری قابل قبول فراهم می‌کند که بر پایه شایستگی اعتباری خودشان نسبت به تامین مالی در بازار اقدام کنند. شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری با تعیین رتبه اعتباری برای هر ناشر، کیفیت اعتباری شرکت‌ها را برای بازار آشکار می‌کنند. این شرکت‌ها با نظارت مستمر بر فعالیت‌ها و اطلاعات مالی شرکت‌های رتبه‌بندی شده، سعی دارند عدم تقارن اطلاعاتی بین وام‌گیرندگان و وام‌دهندگان را کاهش دهند. از این‌رو، رتبه‌بندی اعتباری را می‌توان قطعه‌ای مهم از پازل تامین مالی مبتنی بر بازار دانست.

 

اخبار مرتبط