آماده باش بورس برای تازه‌واردها

دنیای اقتصاد - هدیه لطفی: شرکت بورس تهران روز گذشته اقدام به برگزاری نشست خبری با موضوع «بررسی آخرین وضعیت پذیرش شرکت‌ها و اوراق بدهی در بورس تهران» کرد. در این نشست ضمن توضیح و تشریح وضعیت نمادهای در انتظار ورود به بازار سرمایه، به اقدامات اخیر شرکت بورس در راستای توسعه هر چه بیشتر به ویژه در زمینه بازارهای بین‌المللی پرداخته شد. طبق اظهارات مدیر پذیرش شرکت بورس تهران، در حال حاضر ۴۰ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه هستند که این عرضه‌ها به تناوب و طی سال جاری خواهد بود. آماده‌باش ۹ شرکت برای عرضه اولیه، تلاش برای ورود و پذیرش اوراق بدهی ارزی در بورس، پذیرش سهام شرکت‌های فعال در بازار در بورس‌های بین‌المللی و در مقابل ورود سهام این کشورها به بورس ایران، ورود اولین شرکت انتقالی در سال ۹۶ از فرابورس به بورس، تمایل بخش تعاون برای حضور در بازار سرمایه و عرضه سهام نخستین شرکت داخلی در بورس استانبول از جمله مهم‌ترین‌ موارد مطرح شده در نشست خبری روز گذشته بود.

بر این اساس مدیر پذیرش شرکت بورس تهران به تشریح وضعیت ۴۰ شرکت خواهان عرضه در بورس پرداخت و این شرکت‌ها را به سه بخش تقسیم کرد. شرکت‌های آماده عرضه، بنگاه‌های پذیرش شده و شرکت‌هایی که درخواست پذیرش خود را به بورس ارسال کرده‌اند، از جمله سه تقسیم‌بندی مجزا بودند. در حالی که اسماعیل درگاهی عنوان کرد که تلاش می‌کنیم تمامی این شرکت‌ها در سال جاری وارد بازار شوند، تاکید کرد که این عرضه‌ها در صورت شرایط مناسب بازار و با توجه به کشش بازار در زمان مناسب صورت خواهد گرفت. به این ترتیب ممکن است شرایط بازار نامساعد بوده و برخی عرضه‌ها به سال‌های آتی موکول شود.

در این راستا «دنیای اقتصاد» به دفعات در گزارش‌های قبلی خود به فرصت‌سوزی‌های مسوولان بازار سرمایه اشاره و عدم عرضه‌های اولیه را مهم‌ترین مورد در این معضل عنوان کرده است. به‌طوری‌که بازار سهام در مقاطع مختلف فرصت‌هایی را در اختیار دارد تا بتواند با روش‌هایی جذاب، شاهد ورود نقدینگی‌ و تعمیق بورس باشد. عرضه‌های اولیه از مهم‌ترین استراتژی‌هایی است که اشتیاق فعالان بورسی را برای سرمایه‌گذاری افزایش می‌دهد. در این شرایط که سازمان بورس نمی‌تواند تضمینی برای رشد بازار به واسطه افزایش فشار پول ورودی و نقدینگی جدید داشته باشد، مناسب‌ترین گزینه عرضه‌های اولیه خواهد بود. به‌طوری‌که نه‌تنها این سهام جدید و تازه‌وارد می‌تواند نقدینگی جدید و موجی از سهامداران تازه را به دنبال داشته باشد، بلکه مانعی در جهت تورم توخالی سایر سهام معامله‌شده در بازار خواهد شد. انتظار می‌رود سازمان بورس در شرایط کنونی و با توجه به آمادگی ۴۰ شرکت جدید برای ورود به بازار سرمایه، بار دیگر فرصت‌سوزی نکند و اجازه عرضه‌های اولیه را به‌صورت متوالی صادر کند.

جزئیات بیشتر از نشست دیروز

اسماعیل درگاهی مدیر پذیرش شرکت بورس تهران، ضمن تشریح آخرین وضعیت پذیرش شرکت‌ها در این نشست اعلام کرد که تاکنون حدود ۴۰ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه شده‌اند. در این میان برخی از این شرکت‌ها از سال گذشته و تعدادی دیگر نیز در سال جدید اقدام کرده‌اند که برنامه بورس تهران، به سرانجام رساندن این پرونده‌ها در زمانی معقول است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه از پرونده‌های سال گذشته تعدادی آماده عرضه اولیه هستند، اظهار کرد: برخی پرونده‌ها نیز به علت زمانبر بودن فرآیند شفاف‌سازی همچنان در حال بررسی هستند. مدیر پذیرش بورس تهران با بیان اینکه در حال حاضر سهام ٩ شرکت جدید آماده عرضه اولیه در بورس شده‌اند، گفت: شرکت‌های مینو، ترانسفورماتور توزیع زنگان، فولاد جنوب کیش، تامین سرمایه امید، شرکت مادر تخصصی و مالی سینا از این جمله است؛ همچنین شرکت توسعه نیروگاهی هزار مگاواتی جهرم که با سرمایه ۲ هزار و ۴۰۰میلیارد تومانی، سال گذشته درج و کلیه کارهای آن روی کدال انجام شده و می‌تواند جزو کاندیداهای عرضه اولیه در پاییز باشد.

وی افزود: همچنین سه شرکت توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا، بین‌الملل ساختمان و صنعت ملی و شفا دارو در سال جاری درج نماد شده‌اند که احتمال دارد در نیمه دوم امسال در بورس عرضه اولیه شوند. درگاهی در ادامه به شرکت‌هایی که پذیرش شده ولی هنوز درج نشده، اشاره کرد و گفت: ۶ شرکت در نیمه نخست سال جاری پذیرش شده و در حال طی مراحل درج هستند. به گفته درگاهی، شرکت‌های لیزینگ پارسیان، کشت و صنعت دامپروری پارس، مولد برق یزد، انتقال داده‌ای آسیاتک، سیمان فیروزکوه و پرداخت الکترونیک سامان کیش در هیات پذیرش مطرح و با یک تقدم و تاخر با توجه به پیشبرد کارها در مرحله درج و عرضه قرار دارند.

وی در ادامه به ۲۳ شرکت دیگر اشاره کرد که در لیست ورود به بازار بوده و گفت: پتروشیمی مروارید، تامین سرمایه ملت، ملی نفتکش، سیمرغ، طرح و توسعه پویا، ایران سازه، تامین سرمایه نوین، گروه صنایع کاغذ پارس و فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش در فهرست شرکت‌هایی قرار دارند که درخواست درج در بورس را داده‌اند و طی هفته‌های آتی در هیات پذیرش مطرح می‌شوند. درگاهی در ادامه به صنایع کاغذسازی پارس اشاره کرد و گفت: این شرکت به‌عنوان نخستین شرکت انتقالی در سال جاری خواهد بود که از فرابورس ایران به بورس تهران منتقل خواهد شد.

هلدینگ‌های شستا در راه بازار سرمایه

مدیر پذیرش بورس اوراق بهادار تهران در ادامه به درخواست ورود سه شرکت زیرمجموعه شستا به بازار سرمایه خبر داد و گفت: هلدینگ صدر تامین، هلدینگ عمران و حمل و نقل تامین، هلدینگ سیمان تامین، سه شرکت زیر مجموعه تامین اجتماعی هستند که درخواست پذیرش خود را به بورس ارائه کرده‌اند. این درخواست‌ها در جلسه ۱۵ یا ۲۲ مهر در جلسه هیات پذیرش بورس مطرح خواهند شد. درگاهی در ادامه با اظهار این مطلب که عرضه هلدینگ‌های شستا، اقدامی مناسب در راستای شفافیت آنها خواهد بود، گفت: پذیرش این هلدینگ‌ها در بورس، اتفاق بزرگی خواهد بود. ضمن اینکه این پذیرش و عرضه به شفافیت هر چه بیشتر این سازمان کمک خواهد کرد.

پتروشیمی دیگری در راه بورس

درگاهی در ادامه اظهاراتش به عرضه سهام پتروشیمی مروارید به‌عنوان یکی از بازمانده‌های این صنعت اشاره کرد و گفت: پتروشیمی مروارید از جمله شرکت‌های این گروه است که به بازار سرمایه راه نیافته و تلاش داریم تا عرضه سهام این شرکت را در سال جاری شاهد باشیم. وی ادامه داد: به تازگی طرح متانول این پتروشیمی نیز افتتاح شده و با سرمایه ۵۰۰ میلیارد تومانی فعال است. این شرکت از سوددهی قابل توجهی برخوردار است. در تلاش برای رفع موانع و چالش‌های سهامداری این شرکت هستیم. درگاهی شرکت ملی نفتکش را از دیگر شرکت‌های مطرح برشمرد که درخواست ورود به بورس را دارد و گفت: این شرکت به‌عنوان یک برند ملی با سرمایه ۸۴۰ میلیارد تومانی فعال است. صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق کارکنان نفت از جمله سهامداران اصلی آن هستند که تمامی فرآیندهای حمل و نقل فرآورده‌های نفتی از طریق این شرکت انجام می‌شود.

ورود تامین سرمایه‌ها به بورس

درگاهی در ادامه به روند عرضه اولیه سهام دیگر نهادهای مالی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در راستای توسعه بازار در هفته‌های آتی شاهد عرضه اولیه سهام تامین سرمایه امید به‌عنوان نخستین شرکت تامین سرمایه در بورس خواهیم بود. وی ادامه داد: همچنین تامین سرمایه ملت نیز با سرمایه‌ای بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان به‌عنوان دومین شرکت از این رده، به عرضه سهام خود در بورس خواهد پرداخت. درگاهی در ادامه با اشاره به درخواست ورود تامین سرمایه نوین، این شرکت را نیز به‌عنوان دیگر کاندیدای تامین سرمایه برای ورود به بورس دانست و گفت: اما به دلیل ابعاد فنی گسترده این نهادهای مالی، فرآیند ورود تامین سرمایه زمان‌بر بوده و به راحتی نخواهد بود.

درخواست تعاونی‌ها برای تخصیص تابلوی جداگانه

مدیر پذیرش بورس تهران در ادامه به ورود بخش تعاون به بورس اشاره کرد و گفت: بخش تعاون از مدت‌های گذشته درخواست‌های زیادی برای عرضه سهام در بازار سرمایه داشت که این امر بنا به دلایلی محقق نشد. در حال حاضر دولت به هموارسازی بخش تعاون پرداخته و اساسنامه شرکت‌های تعاونی نیز در سازمان بورس تدوین شده است. درگاهی ادامه داد: در این راستا ابعاد مختلف حضور تعاونی‌ها در بورس طی جلسات متعددی بررسی شده و انتظار می‌رود در یکی دو ماه آینده شاهد حضور این نهادها در بازار سرمایه باشیم. وی در ادامه به پیشنهاد و در‌خواست اتاق تعاون برای تجهیز تابلوی مجزا برای این نهادها اشاره کرد و گفت: اتاق تعاون تمهیدات خاصی برای تعاونی‌ها در نظر دارد که در این راستا درخواست داشت تا تابلویی جداگانه برای معاملات این نمادها در بورس تهران تاسیس شود. در حال حاضر نمی‌توانیم این تابلو را راه‌اندازی کنیم؛ اما دستورالعمل خاصی برای تعاونی‌ها درنظر گرفته شده تا ورود آنها به بازار تسهیل شود.

چه خبر از عرضه ایرانسل؟

درگاهی در مورد دلیل طولانی شدن روند پذیرش سهام شرکت ایرانسل در بورس تهران نیز گفت: در زمان حضور وزیر پیشین ارتباطات در دولت یازدهم جلسه‌ای با سهامدار اصلی این شرکت در آفریقای جنوبی، نمایندگان سهامدار عمده در ایران و سازمان تنظیم مقررات رادیویی برگزار و چالش‌های موجود در این زمینه بررسی شد و این در حالی است که در پروانه فعالیت این شرکت عنوان شده که باید سهام ایرانسل در بورس پذیرش و عرضه شود؛ اما متاسفانه سهامداران این شرکت به این مقررات توجهی نمی‌کنند. وی ادامه داد: ایرانسل شرکت سودآوری است و شاید برای مجاب کردن این شرکت به‌منظور حضور در بازار سرمایه نیاز به دستور حکومتی باشد. این شرکت ازجمله بنگاه‌های شفاف است؛ اما سهامدار عمده آن در آفریقای جنوبی (MTN) نگران شکننده شدن ترکیب هیات‌مدیره خود پس از ورود به بورس تهران است. در این زمینه فرمولی از سوی بورس تهران مبنی بر عرضه ۵ درصدی این سهم در بورس و همزمان ۵ درصد دیگر این سهم در بورس ژوهانسبورگ ارائه شد که تاکنون به این نظر توجهی نکرده‌اند.

تمرکز به سمت صنایع جذاب

درگاهی، جهت‌گیری و تمرکز اصلی بورس تهران را در درجه اول به سمت بخش خصوصی و در درجه دوم روی صنایع متفاوت و خاص دانست و گفت: قرار است چند صنعت جدید از جمله صنعت توریسم و هتلداری، بیمارستان، چاپ و نشر و حمل‌ونقل‌ هوایی به صنایع حاضر در بازار سرمایه اضافه شوند.

تلاش برای انتشار اوراق ارزی

درگاهی در ادامه این نشست خبری به سایر اقدامات بورس تهران اشاره کرد و گفت: در حوزه اوراق مشارکت ارزی، مذاکرات اولیه با بانک مرکزی انجام و کارگروهی نیز برای تدوین دستور‌العمل مربوط و هماهنگی با سپرده‌گذاری تشکیل شد. وی ادامه داد: بانک مسقط پیشنهاد تامین مالی دولتی خود را به بانک مرکزی ارائه کرد که البته به دلیل رعایت پاره‌ای از ملاحظات، مورد تایید بانک مرکزی قرار نگرفت. با این همه، پرونده اوراق مشارکت ارزی بسته نیست و بررسی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس برای تامین مالی ارزی همچنان در دستور کار قرار دارد.

عرضه سهام در بورس‌های بین‌المللی

مدیر پذیرش شرکت بورس تهران درباره پذیرش متقابل در سایر بورس‌ها نیز اظهار کرد: بررسی تفاهم‌نامه‌های موجود برای انتخاب بورس مبدا و بررسی فرآیندهای پذیرش در چند بورس انتخابی و تدوین رویه برای آنها، افزایش ارتباطات با بورس استانبول از طریق ایمیل، ویدئو کال و جلسه حضوری در بورس استانبول و حل برخی تفاوت‌های موجود از جمله اقداماتی بوده که تاکنون صورت گرفته است. به گفته درگاهی، در این راستا مکاتبات با بورس مالزی، سنگاپور و هنگ کنگ نیز در جریان است. مدیر پذیرش بورس تهران با رد پذیرش سهام شرکت پتروشیمی جم در بورس استانبول گفت: تنها موضوع مطرح برای پذیرش در این بورس شرکت پلی پروپیلن جم وابسته به شرکت پتروشیمی جم است که در آینده نزدیک با حضور نمایندگان بورس استانبول ابعاد این موضع جمع‌بندی می‌شود.

چالش‌هایی در راستای عدم تمایل به حضور در بورس

درگاهی با بیان اینکه هدف بورس تهران بزرگ‌تر کردن دایره شرکت‌های بورسی است، گفت: با وجود اینکه بخش عمده‌ای از شرکت‌ها با اندکی تلاش در راستای بهبود وضعیت خود می‌توانند گزینه جدی حضور در بورس باشند، اما متاسفانه انگیزه ناکافی و عدم اشراف شرکت‌ها چالش اصلی در این بخش بوده است. وی ساختار سنتی سرمایه، فقدان انگیزه برای تهیه و ارائه گزارش‌های مالی، ترس از بررسی‌های مالیاتی و عطف بماسبق، عدم آشنایی سهامداران و تصمیم‌گیرندگان اصلی شرکت‌ها با ویژگی‌ها و شرایط بازار و همچنین پیچیده فرض کردن نظام بازار و ترس از بوروکراسی احتمالی را از دیگر چالش‌های احتمالی در این بخش برشمرد. وی ادامه داد: نهایتا بسیاری از شرکت‌ها در کشور ما به‌دلیل فقدان بضاعت در فاز اول و زمانی که شرایط خود را با استانداردهای بورس تطبیق می‌دهند، از ورود به بازار باز می‌مانند.