دنیای اقتصاد - هدیه لطفی: بورس تهران در شرایطی وارد هفتمین ماه از سال جاری شد که توانست بازدهی ۱/ ۱۱ درصدی را در نیمه نخست سال به ثبت رساند. در این میان حدود ۴۰ درصد از این بازدهی در شهریور ماه کسب شد. به‌طوری‌که سود کسب شده از بازار سهام در ماه گذشته به ۲/ ۴ درصد رسید. این در حالی است که به رغم رشد ۳۵۰۰ واحدی شاخص کل بورس در شهریورماه، معاملات پررونقی را تجربه نکردیم و میانگین ارزش معاملات روزانه تنها در محدوده ۱۱۶ میلیارد تومان قرار داشت. موضوعی که در مقایسه با رشد چشمگیر دماسنج بازار نشان از ناهماهنگی میان مولفه‌های اصلی بورس دارد. انتظار می‌رفت با چنین رشد قابل‌توجهی که در روند شاخص کل تجربه کردیم، شاهد ارزش معاملاتی به مراتب بالاتر باشیم.

بررسی‌های صورت گرفته در این زمینه نشان از آن دارد که هر چند معامله‌گران حقیقی توانستند تغییر مالکیت در ارزش مبادلات بیشتری را به نفع خود به ثبت رسانند، اما این مشارکت در مقایسه با عملکرد دیگر ماه‌های سال، بسیار ضعیف بود. به‌طوری‌که مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی در شهریور ماه به ۵۵ درصد رسید که تنها از عملکرد اردیبهشت ماه این گروه بیشتر بود. این در حالی بود که در ۴ ماه دیگر سال شاهد مشارکت و معاملات بیشتری از این گروه بودیم. اوج این مشارکت در فروردین ماه و با ثبت ۷۶درصدی فعالیت حقیقی‌ها همراه بود. در خرداد، تیر و مرداد ماه نیز به ترتیب شاهد مشارکت ۶۳، ۵۹ و ۶۴ درصدی این گروه بودیم. به این ترتیب در شهریورماه شاهد تغییر مالکیت ۸۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی از پرتفوی سهامداران حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها بودیم که بیشترین علت این موضوع در عرضه‌های اولیه صورت گرفته در این ماه بود. عرضه سهام چدن‌سازان و های‌وب به‌عنوان دو عرضه اولیه در شهریور ماه، موجی از خرید به ویژه توسط سهامداران حقیقی را به دنبال داشت. به عبارت دقیق‌تر رقم مذکور با احتساب عرضه‌های اولیه به این سطح رسیده است. اما با این وجود، همچنان شاهد مشارکت پایین حقوقی‌های بازار هستیم. در واقع انتظار بیشتری از حمایت و خریدهای پرحجم از این گروه می‌رود. به عبارت دقیق‌تر چنانچه معامله‌گران حقوقی اقدام به خریدهای پرحجم‌تر نداشته باشند، نمی‌توان روند صعودی بادوامی از بورس انتظار داشت.

جزئیات بیشتر از تغییر مالکیت ماه گذشته

بررسی روند مشارکت معامله‌گران حقیقی و حقوقی در ماه گذشته نشان از آن دارد که ۵۵درصد معاملات از سوی اشخاص حقیقی و ۴۵درصد نیز توسط اشخاص حقوقی صورت گرفته است. خالص این معاملات نیز به تغییر مالکیت ۶/ ۸۴میلیارد تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بوده است. در این ماه معامله‌گران حقیقی در حالی اقدام به خرید ۵۷ درصدی داشتند که در مقابل ۵۴ درصد از عرضه‌های این ماه نیز از جانب این گروه تشکیل شد. به این ترتیب حقوقی‌های بازار، سهم ۴۳ درصدی از خرید و ۴۶ درصدی از فروش‌ها را به نام خود ثبت کردند. بر این اساس طبق آمار منتشر شده از سوی روابط عمومی بورس تهران، بیشترین تغییر مالکیت به ثبت رسیده در ۴ صنعت از جمله اطلاعات و ارتباطات، فلزات اساسی، محصولات کاغذی و مخابرات بوده است. به‌طوری‌که خالص خرید این گروه از سهامداران در صنعت اطلاعات و ارتباطات به بیش از ۱۰۲ میلیارد تومان رسیده است. در این میان معامله‌گران حقیقی نیز بیشترین خرید و تغییر مالکیت را در گروه رایانه به ثبت رساندند. به‌طوری‌که ارزش این تغییر مالکیت به حدود ۳۹ میلیارد تومان رسید. صنایع پتروشیمی، خودرو، فرآورده‌های نفتی و مخابرات نیز به‌عنوان دیگر صنایع مورد توجه حقوقی‌ها در شهریور ماه بودند.

بررسی جزئیاتی از خریدهای هفتگی

بورس تهران نخستین هفته شهریور ماه را با ثبت بازدهی ۸۸/ ۰ درصدی آغاز کرد. در این شرایط شاهد برتری معامله‌گران حقیقی در تغییر مالکیت به ثبت رسیده بودیم. به‌طوری‌که در این هفته جابه‌جایی بیش از ۵۰ میلیارد تومانی از پرتفوی حقوقی به حقیقی را شاهد بودیم. در این راستا روند مثبتی حاکم بر بازارهای کالای جهانی و به تبع آن رشد قیمت در نمادهای کامودیتی محور در بازار سهام، بیشترین انگیزه در افزایش خرید سهامداران خرد بازار بود. بر این اساس بیشترین خریدهای صورت گرفته در این هفته به نمادهای فلزی - معدنی وابسته بود. به‌طوری‌که نمادهای ملی مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان، گل‌گهر و چادرملو بیشترین تغییر مالکیت در مسیر حقوقی به حقیقی را تجربه کردند. نماد پتروشیمی سرمایه‌‌گذاری ایرانیان نیز از جمله نمادهای مورد توجه معامله‌گران حقوقی بود که خریدهای سنگینی را در تمامی روزهای هفته شاهد بود. دومین هفته شهریور ماه در حالی با ثبت بازدهی ۵/ ۰ درصدی شاخص کل بورس همراه شد که در این هفته شاهد برتری تغییر مالکیت به ثبت رسیده توسط معامله‌گران حقوقی بودیم. به این ترتیب جابه‌جایی بیش از ۲۰ میلیارد تومانی از سبد سهام حقیقی به پرتفوی حقوقی را شاهد بودیم. در اوایل هفته مزبور خریدهای پرحجمی را در نمادهای خودرویی به ویژه سایپا مشاهده کردیم. این روند در میانه هفته به نماد ایران‌خودرو نیز سرایت کرد. ضمن اینکه نمادهای پالایشی از جمله پالایش نفت تهران و پالایش نفت بندرعباس نیز از جمله صنایع مورد توجه معامله‌گران در دومین هفته شهریور بود. ضمن اینکه نماد «پترول» مانند هفته‌های قبل، در صدر خریدهای سرمایه‌گذاران حقوقی قرار داشت. بورس تهران در حالی سومین هفته شهریور ماه را با زیانی در محدوده ۲/ ۰ درصد به پایان برد که دو عرضه اولیه در این هفته، به تغییر مالکیت به نفع معامله‌گران حقیقی انجامید. به این ترتیب در هفته مزبور شاهد عرضه اولیه سهام «چدن‌سازان» و «های‌وب» بودیم. بر این اساس برآیند تغییر مالکیت به ثبت رسیده طی هفته منتهی به ۲۲ شهریور ماه نشان از جابه‌جایی ۴۴ میلیارد تومانی از پرتفوی حقوقی به حقیقی دارد. ملی مس ایران، فولاد مبارکه و «پترول» از جمله نمادهای مورد توجه معامله‌‌گران در هفته مزبور بودند.

نگاهی به آخرین هفته شهریور

سرانجام آخرین هفته ماه با ثبت بازدهی ۸/ ۲ درصدی بورس به پایان رسید تا به این ترتیب بازدهی بازار سهام در شهریور ماه به ۲/ ۴ درصد برسد. در این میان تغییر مالکیت از پرتفوی حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها بالغ بر ۱۲ میلیارد تومان بود. بررسی روند جابه‌جایی‌های صورت گرفته در هفته گذشته نشان از آن دارد که شاخص کل بورس در نخستین روز کاری هفته به مدد توجه به نمادهای تازه‌وارد و همچنین نمادهای پالایشی با افزایش ۱۵۹ واحدی همراه شد. به این ترتیب در جریان معاملات روز شنبه شاهد برتری معاملات سرمایه‌گذاران حقیقی بودیم. به‌طوری‌که در این روز تغییر مالکیت بیش از ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی از پرتفوی معامله‌گران حقوقی به سبد سهامداران حقیقی را شاهد بودیم. این جابه‌جایی با حجم جابه‌جایی حدود ۵ میلیون سهمی در مسیر حقوقی به حقیقی همراه شد.به این ترتیب بیشترین تغییر مالکیت به ثبت رسیده در دو نماد پالایشی اما در دو جناح مختلف به ثبت رسید. به‌طوری‌که معامله‌گران حقوقی با پیشتازی در خرید پالایش نفت تهران توانستند جابه‌جایی به ارزشی معادل یک میلیارد تومان را به نفع خود داشته باشند. این در حالی است که در سمت مقابل فعالیت معامله‌گران حقیقی در خرید نماد پالایش نفت اصفهان بسیار بالا بود. در نهایت جابه‌جایی بیش از ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی از سبد حقوقی به حقیقی در نماد «شپنا» به ثبت رسید. این موضوع عاملی در برتری حقیقی‌ها در تغییر مالکیت روز شنبه شد.

چرخش زمین بازی در روز یکشنبه

روند صعودی بورس تهران در معاملات روز یکشنبه با رشد ۲۳۳ واحدی شاخص کل ادامه یافت. اما در این روز شاهد چرخش معاملات به سمت معامله‌گران حقوقی بودیم. به این ترتیب در جریان معاملات روز یکشنبه تغییر مالکیت ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی رخ داد. بررسی روند جزئیات این جابه‌جایی نشان از آن دارد که سهامداران حقوقی بیشترین خرید را در نماد به‌پرداخت ملت به ثبت رساندند. به این ترتیب تغییر مالکیت بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی در این نماد از سبد سهام حقیقی‌ها به سمت پرتفوی حقوقی‌ها به ثبت رسید. پالایش نفت اصفهان نیز از دیگر نمادهای مورد توجه معامله‌گران حقوقی در بازار روز یکشنبه بود. به‌طوری‌که در این نماد شاهد جابه‌جایی بیش از یک میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها بودیم. ایران خودرو نیز از دیگر نمادهای مورد توجه در بازار روز یکشنبه بود؛ به‌طوری‌که شاهد تغییر مالکیت ۷۵۰ میلیون تومانی از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران حقوقی بودیم. بیشترین خرید صورت گرفته در این نماد از سوی شرکت نگارنصرسهم صورت گرفت. نماد «پترول» نیز همچنان سهام مورد اقبال بازار بود. به‌طوری‌که روز یکشنبه نیز معامله‌گران حقوقی به خرید این نماد توجه نشان دادند. در این میان دو حقوقی فعال در شرکت، خریدهای پرحجم‌تری را به ثبت رساندند. شرکت مدیریت توسعه سرمایه گروه پتروشیمی ایرانی با خرید حدود ۳ میلیون سهم و شرکت سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد نیز با خرید ۵/ ۱ میلیون سهم از جمله معامله‌گران مزبور بودند.

تداوم برتری حقوقی‌ها

بورس تهران در حالی معاملات روز دوشنبه را با رشد چشمگیر و صعودی تقریبی ۵۰۰ واحدی شاخص کل سپری کرد که توانست با قدرت فراوان کانال جدید ۸۴ هزار واحدی را فتح کند. در این شرایط همچنان شاهد برتری معامله‌گران حقوقی بودیم. هر چند حجم جابه‌جایی صورت گرفته در این روز بسیار اندک بود اما در مسیر حقیقی به حقوقی حرکت کرد. به این ترتیب در معاملات روز دوشنبه جابه‌جایی بیش از ۴ میلیون سهم از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها به ثبت رسید. این جابه‌جایی، تغییر مالکیتی به ارزش تقریبی ۳ میلیارد تومان را به نفع حقوقی‌های بازار به همراه داشت؛ در این میان بیشترین جابه‌جایی صورت گرفته به نفع معامله‌گران حقوقی در نماد بانک ملت به ثبت رسید. به‌طوری‌که این نماد شاهد جابه‌جایی‌ بیش از ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم در مسیر حقیقی به حقوقی بود. توسعه معادن و فلزات نیز با حجم جابه‌جایی بیش از ۵/ ۳ میلیون سهم و به ارزش ۵۴۰ میلیون تومان از دیگر نمادهای مورد توجه معامله‌گران حقوقی بود.

ایران خودرو نیز با تغییر مالکیت بیش از ۵/ ۲ میلیون سهمی از دیگر نمادهای قابل توجه در معاملات روز دوشنبه بود. در نماد سایپا نیز به‌عنوان دیگر لیدر خودرویی شاهد تحرکات بالا از سوی حقوقی‌های شرکت بودیم. شرکت تجارت الکترونیک خودرو تابان به‌عنوان سهامدار ۹۷/ ۲ درصدی «خساپا»، خرید حدود ۱۴ میلیون سهم مزبور را رقم زد. این در حالی است که بیشترین تغییر مالکیت ریالی به ثبت رسیده از سوی معامله‌گران حقوقی در نماد پتروشیمی خارک بود. به‌طوری‌که جابه‌جا‌یی به ثبت رسیده در نماد «شخارک» به ۸۰۵ میلیون تومان و در مسیر حقیقی به حقوقی بود. پالایش نفت بندرعباس نیز با جابه‌جایی ۷۳۰ میلیون تومانی از دیگر نمادهای مورد توجه حقوقی‌ها در بازار روز دوشنبه بود. سرمایه‌گذاری پتروشیمی ایرانیان نیز با خریدهای سنگین از سوی دو حقوقی همیشه فعال، در مرکز توجه قرار گرفت. بر این اساس روز دوشنبه حدود ۱۲ میلیون سهم «پترول» از سوی شرکت سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد خریداری شد. شرکت مدیریت توسعه سرمایه گروه پتروشیمی ایرانی نیز از دیگر حقوقی‌های فعال در این نماد بود که روز دوشنبه ۵/ ۳ میلیون سهم «پترول» را جمع‌آوری کرد. این دو حقوقی در مجموع ۴ روز اخیر حدود ۳۳ میلیون سهم پترول را خریداری کردند.این در حالی است که در نماد ملی مس ایران شاهد عرضه سنگین سهم از سوی حقوقی‌های شرکت بودیم. شرکت سرمایه‌گذاری صدرتامین در حالی روز یکشنبه نیز عرضه ۴۴۳ میلیون سهمی «فملی» را به ثبت رسانده بود که روز دوشنبه نیز ۲۱ میلیون سهم دیگر را به فروش رساند.

حقیقی‌ها پرقدرت بازگشتند

در حالی بورس تهران معاملات روز سه‌شنبه را با جهش پرقدرت ۱/ ۱ درصدی شاخص کل سپری کرد که در این شرایط شاهد بازگشت سرمایه‌گذاران حقیقی و چرخش معاملات به سمت این گروه بودیم. بر این اساس در جریان معاملات روز سه‌شنبه معامله‌گران حقیقی توانستند با خریدهای پرحجم خود، کفه ترازو را به سمت خود تغییر دهند و جابه‌جایی بیش از ۱۸میلیون سهم در مسیر حقوقی به حقیقی به ثبت رساندند. این تغییر مالکیت رقمی معادل ۴/ ۶۶ میلیارد تومان به پرتفوی حقیقی‌های بازار افزود؛ در این روز بیشترین حجم خرید از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی در نماد فولاد مبارکه اصفهان به ثبت رسید. در این روز ۷۰ درصد از خریدهای به ثبت رسیده در این نماد از سوی سهامداران خرد بازار بود. به این ترتیب جابه‌جایی حدود ۲۱ میلیون سهمی در مسیر حقوقی به حقیقی را شاهد بودیم. این جابه‌جایی ارزشی معادل ۲/ ۴ میلیارد تومان برای سهامداران حقیقی «فولاد» به همراه داشت. سرمایه‌گذاری آتیه دماوند نیز از دیگر نمادهای مورد توجه سهامداران خرد بازار بود. در این روز تغییر مالکیت ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار سهمی به ارزشی معادل یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در نماد «واتی» به ثبت رسید. پالایش نفت تهران به‌همراه نماد گل گهر از جمله دو نماد مورد توجه حقیقی‌ها در بازار این روز بود. این دو نماد هر کدام جابه‌جایی بیش از ۴ میلیون سهمی از پرتفوی حقوقی به سبد سهام حقیقی را تجربه کردند. تغییر مالکیت‌های مزبور، ارزشی بیش از یک میلیارد تومان را به دنبال داشت.نماد سرمایه‌گذاری پتروشیمی ایرانیان نیز مطابق روال یک ماهه اخیر، همچنان در کانون توجه معامله‌گران به ویژه حقوقی‌های بازار بود. به‌طوری‌که روز سه‌شنبه نیز بیشترین تغییر مالکیت به ثبت رسیده در مسیر حقیقی به حقوقی را به خود اختصاص داد. در این روز حدود ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم این شرکت از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی سهامداران حقوقی منتقل شد. ارزش تغییر مالکیت مزبور معادل ۵/ ۱ میلیارد تومان بود.ملی مس ایران نیز با تغییر مالکیت قابل توجهی در بازار روز سه‌شنبه مواجه شد؛ جابه‌جایی تقریبی ۷ میلیون سهم «فملی» به ارزش ۴/ ۱ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی دنبال شد. در این میان بیشترین خرید صورت گرفته از سوی شرکت سرمایه‌گذاری آتیه‌اندیشان مس به‌عنوان حقوقی فعال در این نماد به ثبت رسید.

پایان هفته‌ای مثبت

در این میان آخرین روز کاری هفته با روند مثبت به پایان رسید. به‌طوری‌که نه تنها شاخص کل بورس موفق به ثبت افزایش حدود ۵۰۰ واحدی شاخص کل شد، بلکه یک کانال دیگر را نیز در این روز فتح کرد. در این میان معامله‌گران حقیقی نیز همچنان فعال بوده و تغییر مالکیت ۱۶۰ میلیون تومانی را به نفع خود ثبت کردند. در این روز بیشترین تغییر مالکیت صورت گرفته در نماد ایران خودرو بود؛ به‌طوری‌که جابه‌جایی حدود ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی از پرتفوی حقوقی به سبد سهام حقیقی را در این نماد شاهد بودیم. در این میان بیش از ۲ میلیون سهم از سوی شرکت گروه مالی بانک پارسیان به‌عنوان سهامدار ۹۵/ ۱ درصدی «خودرو» خریداری شد. شرکت نگارنصرسهم نیز به‌عنوان دیگر حقوقی فعال در ایران خودرو اقدام به خرید ۲۰۰ هزار سهم مزبور کرد. در لیزینگ رایان سایپا نیز شاهد جابه‌جایی بیش از یک میلیارد تومانی به نفع سهامداران خرد بازار بودیم. آلومینیوم ایران نیز با جابه‌جایی یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی از دیگر نمادهای مورد توجه معامله‌گران حقیقی در بازار روز چهارشنبه بود. در مقابل حقوقی‌های بازار بیشترین تغییر مالکیت را مانند روند معاملات چند روز اخیر در نماد «پترول» به ثبت رساندند. بر این اساس جابه‌جایی ۴/ ۱ میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی در این نماد تشکیل شد. الکتریک خودرو شرق و به‌پرداخت ملت نیز از دیگر نمادهای مورد توجه حقوقی‌ها در بازار دیروز بودند که هر کدام جابه‌جایی حدود یک میلیارد تومان را به ثبت رساندند.

نقطه ضعف معاملات بورس شهریور

نقطه ضعف معاملات بورس شهریور