دنیای اقتصاد: شاخص فرابورس ایران که طی معاملات هفته قبل افت ۵/ ۰ درصدی را تجربه کرده بود، روز گذشته با افت ۵۳/ ۰ درصدی روبه‌رو شد. در این روز، فرابورس ایران شاهد دومین عرضه اولیه اوراق اسناد خزانه بانکی در نماد «سخاب۳» بود. بر این اساس، اوراقی که پیش‌تر با معامله در بازارهای غیرمتشکل نرخ سودی بالاتر از ۳۰ درصد کسب کرده بودند، به‌واسطه ‍‌‌‌قرارگرفتن در چارچوب بازار سرمایه و بهره بردن از مزایا و امکانات این بازار سود کمتر از ۲۰ درصد را تجربه کردند. در حالی «سخاب»ها یکی پس از دیگری معاملات ثانویه خود را در فرابورس ایران آغاز می‌کنند که پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «اوراق بدهی در بازار سیاه» به بررسی پیامد حبس عرضه اسناد خزانه و همچنین عواقب عرضه این اوراق در بازارهای غیرمتشکل پرداخته بود. بازگشایی «سخاب۳» در روز گذشته با نرخ ۹۵۶ هزار ریال کلید خورد و در ادامه معامله ۵۳۶ هزار و ۷۹۰ سهمی این اوراق ارزشی افزون بر ۵۱ میلیارد تومان را تجربه کرد و در پایان معاملات، در قیمت ۹۵۶ هزار و ۵۴۵ ریال بسته شد. بر این اساس نرخ سود موثر این اوراق در سطح ۸/ ۱۸درصد قرار گرفت.

با ورود معاملات ثانویه این تازه‌وارد، ارزش کل بازار بدهی بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت. به نظر می‌رسد طی روزهای آینده شاهد آغاز معاملات دیگر «سخاب»ها نیز باشیم. در این میان با وجود اینکه به موجب ورود معاملات ثانویه اسناد خزانه بانکی به بازار سرمایه شاهد توسعه نسبی بازار بدهی خواهیم بود اما این بازار همچنان فاصله زیادی با استانداردهای بین‌المللی دارد. بنابراین تنها در صورتی می‌توانیم شاهد به حرکت درآمدن چرخ‌های رونق اقتصادی کشور باشیم که بازار بدهی به واسطه تداوم جسارت مقام سیاست‌گذار توسعه روزافزونی را تجربه کند.همان‌طور که اشاره شد، روز یکشنبه شاخص کل فرابورس تحت تاثیر فشار فروش در گروه فلزی با کاهش ۵۳/ ۰ درصدی(معادل ۵ واحد) در ارتفاع ۹۴۳ واحدی قرار گرفت. فشار فروشی که در پی افت یکپارچه قیمت فلزات اساسی در پایان هفته گذشته در بازارهای جهانی رخ داد. با این حال، بازیگران فرابورس منتظر بازگشایی بازارهای جهانی در روز دوشنبه (امروز) هستند تا با رصد این بازارها و متناسب با فعل و انفعالات بازارها، تصمیم بگیرند.

آمار «ترین»های فرابورس

بررسی معاملات روز گذشته فرابورس حاکی از تاثیر قابل توجه گروه فلزات اساسی بر افت شاخص این بازار است. بر این اساس، معاملات منفی در نماد معاملاتی شرکت‌های سهامی ذوب آهن اصفهان، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و سرمایه‌گذاری مس سرچشمه به میزان ۶/ ۲ واحد، بیشترین تاثیر منفی را در محاسبه آیفکس به جا گذاشتند. در مقابل معاملات مثبت در نمادهای معاملاتی شرکت پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت شیراز و تولید نیروی برق دماوند مانع از افت بیشتر شاخص کل فرابورس شد. به نظر می‌رسد رشد نمادهای زیر مجموعه پتروشیمی بیشتر مرهون رشد قیمت متانول تا سطح ۳۶۰ دلار است؛ افزایشی که بنا به گفته کارشناسان ناشی از محدودیت تولید متانول در چین شکل گرفته است.همچنین روز گذشته نماد معاملاتی شرکت مبین وان کیش با رشد قیمت ۵ درصد، در صدر جدول نمادهای با بیشترین افزایش قیمت قرار گرفت. پس از شرکت مبین وان کیش، نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان نیز بیشترین افزایش قیمت(۷/ ۴ درصدی) را تجربه کرد. در مقابل، نماد معاملاتی شرکت توکا رنگ فولاد سپاهان در کنار شرکت زرین معدن آسیا بیشترین کاهش قیمت را رقم زدند. بیشترین ارزش معامله در میان شرکت‌های فرابورسی به میزان ۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به نام نماد معاملاتی گروه صنایع کاغذ پارس به ثبت رسید. معامله حدود ۴۵ میلیون سهمی نماد بزرگ سهامی ذوب‌آهن اصفهان نیز این نماد را در صدر جدول شرکت‌های فرابورسی با بیشترین حجم معاملات نشاند.

تغییر مالکیت در فرابورس

معاملات روز گذشته فرابورس با تغییر کل مالکیت به نفع سهامداران حقوقی به پایان رسید. بر این اساس، ارزشی بیش از ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی اشخاص حقوقی‌ منتقل شد. در جریان معاملات روز یکشنبه بیشترین تغییر مالکیت از سوی سهامداران حقیقی به سهامداران حقوقی، در نماد معاملاتی شرکت‌های سهامی ذوب‌آهن اصفهان، هتل پارسیان کوثر اصفهان و شرکت آهن و فولاد ارفع به ثبت رسید. ارزش کل تغییر مالکیت این سه نماد حدود سه و نیم میلیارد تومان رقم خورد. در مقابل، معامله در نماد معاملاتی شرکت پتروشیمی زاگرس به نفع سهامداران حقیقی به پایان رسید. ارزشی که به این سبب به پرتفوی سهامداران حقیقی جابه‌جا شد، بیش از ۲۸۰ میلیون تومان است. پس از پتروشیمی زاگرس، در نماد معاملاتی شرکت عمران و توسعه شاهد و کشت و صنعت شهداب ناب خراسان با رقم ۳۸۰ میلیون تومان بیشترین تغییر مالکیت به نفع سهامداران حقیقی را به ثبت رساندند.

افزایش تحرک بازار بدهی

در بازار اوراق با درآمد ثابت نیز شاهد دست‌به‌دست شدن بیش از ۷۸۰ هزار ورقه بهادار در ۶۳۰ نوبت معاملاتی بودیم. ارزش معاملات این بازار به میزان ۷۵ میلیارد تومان به ثبت رسید. از میان معاملات این بازار، خریدوفروش بیش از ۶۹۵ هزار ورقه بهادار به ارزش بیش از ۶۶ میلیارد تومان، به بازار اسناد خزانه اسلامی اختصاص یافت. به این ترتیب، حدود ۹۰ درصد حجم معاملات بازار بدهی(اوراق با درآمد ثابت) به دادوستد اسناد خزانه اسلامی تعلق گرفت که با عرضه دو نماد جدید «سخاب» جان تازه‌ای گرفته است. اسناد خزانه با نماد «سخاب۵» پس از عرضه اولیه در چهارشنبه هفته گذشته، در دومین روز معاملاتی رشد قیمت ۷/ ۰ درصدی را تجربه و نرخ سود موثر ۷/ ۱۷ درصدی را نصیب خریداران کرد. علاوه بر این، روز گذشته همگام با عرضه اولیه «سخاب۳»، اسناد خزانه با نمادهای «اخزا۱۰» و «اخزا۱۱» با رشد قیمت رو‌به‌رو شدند. نرخ سود موثر «اخزا۱۱» نیز با رشد ۲/ ۰ واحد درصدی نسبت به چهارشنبه هفته گذشته به سطح ۵/ ۱۹ درصد افزایش یافت.

در بازار «تسه»‌ها چه گذشت؟

در بازار اوراق تسهیلات مسکن حدود ۸۸هزار ورقه تسهیلات مسکن به ارزش ۶میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان در ۳ هزار و ۱۱۵ نوبت معاملاتی معامله شد. از این معاملات، اوراق تسهیلات اردیبهشت ۹۵ با رشد بیش از ۲درصدی، بیشترین افزایش قیمت را در میان اوراق این بازار تجربه کرد. اوراق تسهیلات خرداد ۹۶ تنها اوراق این بازار بود که با افت قیمت بیش از ۳درصدی روبه‌رو شد. با وجود اینکه قیمت اوراق تسهیلات مسکن در نخستین هفته شهریور به‌طور متوسط افت ۳/ ۳ درصدی را تجربه کرد، در هفته گذشته قیمت این اوراق مجددا وارد روند صعودی شد. روز یکشنبه نیز قیمت این اوراق بین ۷۵ تا ۸۲هزار تومان در نوسان بود. در میانه مرداد به علت اوج گرفتن تقاضای مسکن، رشد قیمت اوراق تسهیلات تا بالاتر از سطح ۸۰ هزار تومانی رقم خورد. رشد ۷/ ۲۲ درصدی تعداد معاملات مسکن در مرداد نسبت به تیرماه عامل حمایت از قیمت این اوراق بود. اما تنوع در تسهیلات و ارائه وام به «خانه‌اولی»ها مانع از رشد بیشتر تقاضای اوراق تسهیلات شد. با این حال، به نظر می‌رسد با افت تقاضای فصلی مسکن در روزهای پایانی تابستان، قیمت این اوراق نوسان‌های کمتری را تجربه کند.

میزبانی فرابورس از دومین «سخاب»