دنیای اقتصاد - زهرا رحیمی: روز گذشته فعالان تالار شیشه‌ای شاهد رشد ۱۵۵ واحدی شاخص کل بودند. رشدی که صرفا تحت تاثیر معاملات مثبت در نماد «فارس» رخ داد. رشد تک موتوره شاخص سهام در جریان معاملات دیروز، پس از یک دوره بیش از یک و نیم ماهه رشد عمومی قیمت سهام ارزیابی‌ها از ادامه مسیر بورس در روزهای آینده را تحت تاثیر قرار داده است. اگر چه شاخص کل بورس تهران از ابتدای تابستان رشد چشمگیر ۶ درصدی را تجربه کرده است و شاید ظرفیت افت را داشته باشد، اما به نظر می‌رسد همچنان از جانب برخی عوامل، انگیزه‌هایی برای ادامه راه صعود شاخص بورس وجود دارد. با این حال باید دید واکنش بورس نسبت به این عوامل حمایتی چگونه خواهد بود؟ اگر محرک‌ها و سیگنال‌های مثبت پیرامون بازار سهام تداوم یابد اما بورس تهران تا میانه هفته جاری به آنها واکنش نشان ندهد، به نظر می‌رسد معامله‌گران با ورود به نیمه دوم شهریور ماه و تحت تاثیر فشار فروش ناشی از تسویه اعتبارات شاهد تجربه یک دوره اصلاحی هر‌چند کوتاه‌مدت باشند. با این حال اگر تداوم عوامل حمایتی تا دو، سه روز آینده با واکنش مثبت بورس همراه شود، به نظر می‌رسد یک بار دیگر شاهد از سر‌گیری رشد عمومی قیمت سهام باشیم. در عین حال دیروز ارزش معاملات خرد سهام به کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان رسید. امری که ناشی از سیطره فضای احتیاطی در معاملات سهام است.

رشد بورس با اهرم «فارس»؟

پس از چهار هفته متوالی صعود و افزایش نسبتا شتابان قیمت‌ها، اولین روز معاملاتی از هفته جاری با رشد ۱۵۵ واحدی شاخص کل بورس تهران به پایان رسید. این رشد البته صرفا مرهون معاملات مثبت در نماد معاملاتی پتروشیمی خلیج فارس بود. رشد تک موتوره شاخص سهام شائبه شاخص‌سازی را نزد فعالان تالار شیشه‌ای به وجود آورد. البته رصد داد وستد‌ها در این نماد، یک روال نسبتا طبیعی را نشان می‌دهد. با این حال اگر این شائبه‌ها رنگ و بویی از واقعیت داشته باشد، گویای این است که مقام ناظر یک بار دیگر با دخالت در روند دادوستد سهام مانع از حرکت طبیعی شاخص سهام شده است. در این باره باید توجه داشت، نزول قیمت‌ها پس از یک دوره حرکت سهام در مدار صعودی امری اجتناب‌ناپذیر است و نباید با دخالت در ساز‌و‌کار معاملات مانع از روند طبیعی داد‌وستد سهام شد. این امر علاوه بر اینکه دستکاری در روند تعیین قیمت سهام است و زمان اصلاح قیمت‌ها در بورس تهران را طولانی می‌کند، اتفاقا یک سیگنال منفی به بازار منتشر می‌کند. شاخص‌سازی در این برهه از زمان و پس از رشد‌های نسبتا چشمگیر در یک ماه و نیم اخیر این موضوع را القا می‌کند که فضای معاملات سهام حالا چندان مناسب نیست و شاخص برای ماندن در این سطح کمک مقام ناظر را می‌طلبد. در نتیجه سهامداران با یک نگرانی مواجه خواهند شد. بر همین اساس باید گفت اگر شائبه شاخص‌سازی درست باشد، مقام ناظر بازار باید توجه کند که اتفاقا با این کار نه تنها کمکی به معاملات بورس تهران نکرده، بلکه نگرانی و ترس را به فضای بازار سهام تزریق کرده است.

روند آتی شاخص سهام؟

با توجه به اینکه شاخص کل بورس تهران از ابتدای تابستان تا کنون شاهد رشد ۶ درصدی بوده، تجربه یک دوره اصلاح قیمت‌ها موضوعی طبیعی است. با این حال به نظر می‌رسد آغاز عرضه‌ها در بورس کالا و سیگنال‌های مثبت از بازار ارز بتواند از اواسط هفته جاری به جذب نقدینگی در بازار سهام و به تبع آن رشد قیمت‌ها کمک کند اما اگر این سیگنال‌ها از ایجاد موج تقاضا ناتوان باشند، باید معاملات را در نیمه دوم شهریور ماه رصد کرد. جایی که بازار سهام با فشار فروش ناشی از تسویه اعتبارات کارگزاری‌ها مواجه است. کارشناسان معتقدند اگر مسیر اصلاح قیمت‌ها به نیمه دوم شهریور ماه برسد، یعنی سیگنال‌های مثبت از بازار ارز و بازارهای جهانی نتواند موجب تغییر مسیر بازار شود این احتمال وجود دارد که اصلاح قیمت سهام برای یک دوره کوتاه‌مدت رخ دهد با این حال اگر این عوامل بتواند واکنش بورس تهران در دو، سه روز آینده را به دنبال داشته باشد، احتمال از سرگیری رشد قیمت سهام دور از انتظار نخواهد بود.

سیطره احتیاط در معاملات بورس

همان‌طور که اشاره شد، در معاملات روز گذشته فعالان تالار شیشه‌ای شاهد عقبگرد دوباره ارزش معاملات خرد به کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان بودند. امری که از افزایش احتیاط میان معامله‌گران تالار شیشه‌ای حکایت دارد. ارزش معاملات خرد سهام دیروز بورس کمتر از ۸۰ میلیارد تومان بود. مقایسه این متغیر نسبت به میانگین یک ماه اخیر افت حدود ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد. رکود معاملات بورس در جریان معاملات دیروز وقتی آشکار می‌شود که به ارزش معاملات خرد بیش از ۳۰۰ میلیارد تومانی در روزهای اوج زمستان سال ۹۲ توجه شود. البته این تفاوت حاکی از موضوعی است که اتفاقا می‌توان آن را به فال نیک گرفت. در آن بازه زمانی سهامداران بدون توجه به ریسک‌ها و به صرف الگوبرداری وارد معاملات می‌شدند. قیمت‌ها بی‌توقف رشد ‌کرد و شاخص به قله تاریخی خود رسید. در نهایت اما به یکباره در مسیر نزولی چشمگیر افتاد و یکی از رکودی‌ترین دوران معاملات سهام را رقم زد. اما به نظر می‌رسد در فضای کنونی معاملات سهام، فعالان تالار شیشه‌ای عوامل زیادی را مورد توجه قرار می‌دهند. باید در نظر داشت بعد از رشد‌های قیمتی اخیر از میانه‌های تابستان، از سر گذراندن یک دوره اصلاح قیمتی ضروری می‌نمود. بسیاری از سهامداران که در قیمت‌های پایین وارد یک سهم شده بودند، حالا با شناسایی سود مواجه شده‌اند، سهام خود را می‌فروشند. سهامداران جدید وارد معاملات می‌شوند. اینها شواهدی است که نشان می‌دهد اتفاقا به دلیل پیروی از یک روال طبیعی معاملات باید از اصلاح‌های قیمتی اینچنینی استقبال کرد. علاوه بر این سهامداران در شرایط فعلی ریسک‌های موجود بر سر راه بازارهای جهانی را ارزیابی می‌کنند. از طرفی تلاش‌ها برای تشکیل موج سواری در گروه‌های کوچک در مدت کوتاهی ناکام می‌ماند. از رفتارهای گله‌ای و تلاش برای جا نماندن از صف‌های خرید بدون تحلیل خبری نیست و معاملات یک روال طبیعی را طی می‌کند. این موارد پیام‌های مثبتی برای معاملات سهام دارد و آن اینکه بورس تهران وارد یک مدار منطقی شده‌اند.

نرخ سود سپرده‌ها و بورس

مطابق با اعلام بانک مرکزی روز گذشته اولین روز از اجرایی شدن کاهش نرخ سود سپرده بانکی بود. بنا به اعلام بانک مرکزی از دیروز (یازدهم شهریور) کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی برای سپرده‌های یک ساله تا ۱۵ درصد و برای سپرده‌های روزشمار تا ۱۱ درصد اجرایی شد. با این حال بازار سهام به کاهش این نرخ واکنش نشان نداد. امری که به نظر می‌رسد به بی‌اعتمادی سهامداران بورس تهران به هر بار کاهش نرخ سود بانکی و عدم اجرای آن بازمی‌گردد. ضمن آنکه شواهد موجود همچنان سیگنالی بر اجرایی شدن این نرخ به معامله‌گران مخابره نکرد. در این باره می‌توانید به گزارش صفحه ۱۰ رجوع کنید.

چه خبر از صنایع بورسی؟

فعالان تالار شیشه‌ای در جریان معاملات دیروز در گروه فلزات اساسی پس از جهش‌های خیره‌کننده قیمت‌ها در روزهای اخیر، حرکت دست به عصای سهامداران حقیقی را شاهد بودند. در مقابل حقوقی‌ها خریدهای چشمگیری را انجام دادند. تغییر مالکیت در بزرگترین نماد این گروه یعنی فولاد مبارکه به نفع معامله‌گران حقوقی به پایان رسید. این در حالی است که در هفته‌های اخیر حقیقی‌ها از سهام این گروه خریدهای زیادی داشتند. در آخرین تحولات اثرگذار بر این گروه در پایان معاملات روز جمعه در بازارهای جهانی قیمت مس با رشد ۵/ ۲درصدی در مجموع هفته به ۶۸۳۵ دلار در هر تن رسید. قیمت سرب در هفته گذشته ۳ درصد رشد کرد و به ۲۳۹۵دلار در هر تن رسید. قیمت هر تن روی نیز با رشد ۹/ ۳ درصدی در سطح ۳۱۸۵ دلار ایستاد. در این بازارها هر‌چند روند رشد قیمت‌ها پس از احیای دلار و نوسان‌گیری معامله‌گران تا حدودی متوقف شد اما با انتشار گزارش‌های امیدوار‌کننده از اقتصاد چین، رشد قیمت‌ها دوباره از سر گرفته شد. در گروه خودرویی همچنان انتظار‌ها برای بازگشت سایپا به گردونه معاملات وجود دارد. زمزمه‌ها برای بازگشایی این نماد یک تحرک نسبی در دیگر نمادهای این گروه به وجودآورد. هرچند بازگشایی این نماد از دید کارشناسان با فشار فروش همراه خواهد بود، اما به نظر می‌رسد آزاد شدن نقدینگی در این نماد به ایجاد رونق معاملات این گروه و کل بازار سهام کمک کند. این موضوع دیروز صنعت خودرو را بار دیگر در صدر جدول گروه‌ها با بیشترین حجم و ارزش معاملات قرار داد. در گروه رایانه‌ای دیروز نماد «آپ» برای برگزاری مجمع افزایش سرمایه متوقف شد. گروه رایانه‌ای با ورود شرکت آسان پرداخت از ابتدای سال مورد توجه معامله‌گران قرار گرفت. قیمت این نماد در ماه‌های نخست رشدهای افسار‌گسیخته‌ای را تجربه کرد. بخشی از این رشد‌ها تحت تاثیر ورود یک صندوق با درآمد ثابت به این نماد رخ داد. پس از آن عرضه به‌پرداخت ملت موجب شد، این صنعت از نظر ارزش بازار رشد کند.

در بازار چه گذشت؟

در داد‌و‌ستدهای اولین روز هفته جاری شاخص کل با رشد ۱۵۵ واحدی در چند قدمی عبور از نیمه کانال ۸۳ هزار واحدی ایستاد. در معاملات روز شنبه سهامداران بورسی بیش از ۴۳۳ میلیون برگه سهم، حق‌تقدم و سایر دارایی‌های مالی را به ارزش ۲ هزار و ۳۷۹ میلیارد ریال در ۴۱ هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند و شاخص بورس با رشد ۲/ ۰ درصدی به رقم ۸۳ هزار و ۴۲۸ رسید. نمادهای صنایع پتروشیمی خلیج فارس، پالایش نفت اصفهان، فولاد خوزستان، سرمایه‌گذاری خوارزمی و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص رشد این متغیر را رقم زدند. این در حالی بود که فولاد مبارکه و گل‌گهر بیشترین تاثیر منفی را در محاسبه شاخص ثبت کردند. گروه‌های فلزات اساسی، کانه فلزی و خودرو با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعتی قرار گرفتند. صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای بیمه ما، سرمایه‌گذاری خوارزمی، درخشان تهران، فرآوری مواد معدنی، داروسازی کوثر، بیسکویت گرجی و تکنوتار بود. در مقابل نمادهای گرانیت بهسرام، عمران و توسعه فارس، کاشی تکسرام، سایپا شیشه، صنعتی آما، کابل البرز و ایرکا پارت صنعت با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند. در جریان معاملات روز گذشته سهامداران برای خرید واحدهای صندوق امین یکم، کیان، پارند پایدار سپهر، حق‌تقدم ایران ترانسفو، سهام آلومینیوم ایران، اوراق مشارکت شهرداری شیراز و اوراق صکوک مرابحه سایپا طولانی‌ترین صف‌های خرید را ثبت کردند. این در حالی بود که گروهی دیگر تلاش کردند با عرضه‌های سنگین از حق‌تقدم ایران‌ترانسفو، واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، کیان، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت شهرداری مشهد و اوراق مشارکت شهرداری تهران خارج شوند. در پایان معاملات دیروز آلومینیوم ایران با معامله ۷۹ میلیون سهم بیشترین حجم معاملات و اوراق مشارکت ملی نفت ایران با معامله یک هزار و ۱۷۰ میلیارد ریال بیشترین ارزش معاملات را داشتند.

دو مسیر بورس در کوتاه‌مدت