دنیای اقتصاد- هدیه لطفی: رئیس سازمان بورس در حاشیه معارفه وزیر اقتصاد از برنامه‌های جدید برای بازار سرمایه خبر داد. برنامه‌هایی که در صورت اجرایی‌شدن نه تنها در راستای رفع محدودیت‌ها خواهد بود، بلکه باعث افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه خواهد شد.

اجرای قانون جدید توقف و بازگشایی نمادها به منظور بازگشایی نماد حداکثر تا ۹۰ دقیقه پس از توقف طی دو هفته دیگر، کنترل حجم اوراق منتشر شده از سوی دولت، ملزم کردن صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار به منظور کاهش نرخ سود در راستای کاهش نرخ سود بانکی، برنامه‌ریزی دقیق برای آغاز معاملات ثانویه اوراق بدهی از کانال بازار سرمایه و تلاش سازمان بورس برای ایجاد یک فرمت واحد برای تنظیم صورت‌های مالی بانک‌ها از جمله مهم‌ترین وعده‌های شاپور محمدی بود.

وعده‌هایی که شاید عملیاتی شود

در حالی محدودیت‌های موجود در بازار سرمایه طی سال‌های اخیر از مهم‌ترین‌ معضلات بورس بوده است که این محدودیت‌ها نه تنها اعتراض اغلب سهامداران را به دنبال داشته، بلکه یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش حجم و ارزش معاملات بازار بوده است. این در حالی است که از ابتدای سال جاری به دفعات شاهد اعلام وعده‌هایی از سوی رئیس‌ سازمان بورس مبنی بر رفع این محدودیت‌ها بودیم. به‌طوری‌که طبق اظهارات قبلی محمدی در فروردین ماه، قرار بود حجم مبنا حذف و دامنه نوسان تعدیل شود. به عبارت دقیق‌تر دامنه نوسان به دامنه نوسان پویا تغییر کند و حجم مبنا نیز تا پایان سال جاری حذف شود. هر چند این موضوع در اواسط تیرماه نیز مجددا به‌عنوان وعده‌های سازمان بورس در راستای رفع محدودیت‌ها مطرح شد، اما هنوز برنامه‌ای اجرایی برای آن مطرح نشده است.

در این میان یکی دیگر از موضوعات مهم بورس توقف‌های طولانی مدت نمادها بوده است که با وجود اظهارات زیادی در این خصوص و استراتژی جدید سازمان بورس مبنی بر کاهش زمان این توقف‌ها، هنوز در حد وعده باقی مانده است. به‌طوری‌که حدود ۲ماه پیش محمدی به این موضوع تاکید و عنوان کرد که «یکی از دغدغه‌های فعالان بازار روند و چگونگی توقف و بازگشایی نمادها بوده که این مهم مورد توجه سازمان قرار گرفت و دستورالعمل جدید آن کامل و حداکثر تا یک ماه آینده در هیات مدیره تصویب و در زمان‌بندی مشخص اجرایی می‌شود.» حال یک ماه دیگر نیز از ضرب‌الاجل اعلام شده می‌گذرد و بازهم شاهد اعلام زمان جدید برای این موضوع هستیم. به‌طوری‌که رئیس سازمان بورس در اظهارات مطرح شده در مراسم تودیع و معارفه وزیر اقتصاد از اجرای قانون جدید توقف و بازگشایی نمادها سخن می‌گوید و معتقد است: «ظرف دو ماه آینده نماد متوقف نخواهیم داشت.»

البته در این میان شاهد تحقق چند وعده نیز بوده‌ایم؛ تغییر روش در عرضه‌‌های اولیه، راه‌اندازی معاملات «آپشن»، ورود معاملات الگوریتمی، برخورد جدی با شبکه‌های مجازی متخلف و تفویض اختیار به بورس‌ها از جمله همین موارد و اقدامات توسعه‌ای اخیر سازمان بورس بوده است. اما کماکان فعالان بازار منتظر اعلام اصلاحیه قانون بازار سرمایه هستند. امری که روند عملیاتی آن از سال گذشته با ارائه پیش‌نویس‌هایی آغاز شد و هنوز بعد از گذشت ماه‌ها، نهایی نشده است.

در این میان به‌روز‌رسانی سامانه معاملاتی «آتوس» نیز از دیگر مواردی است که در حد وعده باقی مانده و همچنان مهلت ۲‌ماهه اعلام شده برای اجرای آن با وجود گذشت ۵ ماه از سال، به سر نرسیده است. الزام به افشای ماهانه آمار تولید و فروش، تدبیر برای افزایش سرمایه شرکت‌هایی که دچار وقفه شده و پیگیری حقوق سهامداران متضرر به ویژه در پرونده کنتورسازی از جمله دیگر وعده‌هایی بود که حدود ۲ ماه پیش از سوی رئیس سازمان بورس مطرح شده بود. متاسفانه هنوز تحققی در این موارد مشاهده نمی‌شود.

کاهش زمان توقف نمادها به چند دقیقه

یکی از مطلوبیت‌های هر سرمایه‌گذار این است که هر زمان که تمایل داشت بتواند سهام خود را نقد کرده یا حداقل مدت زمان کوتاهی را برای این مهم صرف کند. این در حالی است که توقف طولانی مدت نمادها در بورس و فرابورس می‌تواند به‌عنوان نقطه مقابل این موضوع باشد. بر این اساس بررسی روند نمادهای متوقف در بورس نشان از توقف ۴۵ نماد معاملاتی دارد. همچنین بیش از یک سال از زمان توقف برخی نمادها و قفل‌شدن نقدینگی سهامداران در این نمادها می‌گذرد. برای مثال نماد تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی از نیمه مرداد ۹۵ به علت تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم متوقف شده است و کماکان خبری از بازگشایی این نماد به گوش نمی‌رسد. این روند در فرابورس نیز با توقف ۱۸ نماد قابل مشاهده می‌شود. حال رئیس سازمان بورس در گفت‌وگو با «سنا» به اجرای قانون جدید توقف و بازگشایی نمادها اشاره کرد و گفت: با اعلام زمان‌بندی اجرای قانون توقف و بازگشایی نمادها، ظرف دو ماه آینده نماد متوقف نخواهیم داشت. ضمنا هر نمادی که بسته شود، ظرف ۶۰ تا ۹۰ دقیقه بازگشایی می‌شود. وی با بیان اینکه باید به اختیار تصمیم‌گیری برای سهامداران احترام گذاشت، گفت: وظیفه سازمان بورس شفاف‌سازی است اما تصمیم‌گیر نهایی سهامدار است. با اجرای قانون جدید، فهرست شرکت‌هایی را که اطلاعات نمی‌دهند به مردم اعلام و دفعات مکاتبه برای دریافت اطلاعات را نیز افشا می‌کنیم. محمدی درباره زمان اجرای این قانون گفت: طی دو هفته دیگر زمان‌بندی اجرای قانون روی سایت سازمان بورس منتشر می‌شود و بر این اساس، هیچ نمادی متوقف نمی‌شود مگر اینکه مشکل قضایی و خارج از سازمان بورس داشته باشد. به گفته شاپورمحمدی، این امر تحول بزرگی در کشور به‌ویژه بازار سرمایه خواهد بود.

کنترل حجم اوراق منتشر شده

رئیس سازمان بورس در بخش دیگر از اظهاراتش به اوراق بدهی منتشر شده خارج از بازار سرمایه اشاره کرد و ادامه داد: اوراقی که غیررسمی معامله می‌شود هم منجر به برخی ارتباطات غیررسمی شده و هم باعث‌شده نرخ سود این اوراق به‌صورت افسارگسیخته بالا برود، بر همین اساس باید این نرخ‌ها کنترل شود. محمدی در ادامه با اشاره به اینکه سازمان بورس درخصوص اوراق بدهی به دنبال یک برنامه‌ریزی دقیق است، گفت: این برنامه‌ریزی به نحوی خواهد بود که به بازار سهام و اوراقی که در حال‌حاضر در حال معامله است، آسیب وارد نشود و به مرور بازار ثانویه این اوراق فراهم خواهد شد. در این رابطه با وزیر اقتصاد گفت‌وگو شده تا هماهنگی بین تمام بازارها ایجاد شود.محمدی درخصوص صحبت‌های انجام شده با وزیراقتصاد گفت: سازمان بورس برای تامین مالی بخش خصوصی و تولید و اشتغال از طریق انتشار ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق برای بخش خصوصی آمادگی دارد. این موارد مورد استقبال وزیر اقتصاد قرار گرفته است. سخنگوی سازمان بورس درخصوص معامله اوراق قدیمی در بازارهای غیررسمی نیز گفت: همه اوراق غیررسمی در بازارهای منظم معامله خواهند شد. برخی از این اوراق به‌زودی سررسید می‌شوند و فشاری به بازار نمی‌آورند. وی ادامه داد: حتما حجم کلی اوراق را تنظیم می‌کنیم و با زمان‌بندی در پذیرش، اوراق جدید در بازار رسمی جایگزین اوراق قبلی می‌شود و این فرآیند به نحوی خواهد بود که حجم اوراق با رشد معقولی که در بودجه پیش‌بینی شده، حرکت کند و بیش از آن نباشد.

کاهش نرخ سود بانکی و کمک به بازار سرمایه

رئیس سازمان بورس یکی دیگر از موارد مورد پیگیری را کاهش نرخ سود بانکی و انتشار اوراق جدید با نرخ پایین عنوان کرد و گفت: با سیاست جدید بانک مرکزی اوراق جدید با نرخ پایین منتشر خواهد شد که هم فشار به دولت کم شود و هم رقابت‌پذیری سهام در مقابل اوراق به سطح بهینه خود برسد. محمدی با بیان اینکه کاهش نرخ سود بانکی به بازار سهام کمک می‌کند، گفت: سازمان بورس صندوق‌ها را ملزم می‌کند به نرخ‌های اعلامی خود پایبند باشند و بیشتر در بازار سهام فعال شوند؛ البته با کاهش نرخ سود بانکی بازار سهام جذابیت بیشتری برای صندوق‌ها خواهد داشت. محمدی در ادامه خاطرنشان کرد: با کاهش نرخ سود بانکی و اوراق بدهی بازار سهام می‌تواند یک جایگزین خوب برای سپرده‌های بانکی و حتی اوراق باشد.

فرمت واحد برای تنظیم صورت‌های مالی بانک‌ها

محمدی در ادامه به یکی دیگر از اقدامات سازمان بورس اشاره کرد و گفت: تلاش سازمان بورس این است که یک فرمت واحد به وسیله بانک مرکزی، سازمان حسابرسی و سازمان بورس تنظیم شود و بانک‌ها بتوانند یک صورت مالی ارائه کنند. وی درخصوص وضعیت صورت‌های مالی بانک‌ها گفت: استانداردهای ملی در قوانین ما مورد تاکید قرار گرفته و سازمان بورس از هر نوع اطلاعاتی که به تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار کمک کند، استقبال می‌کند.