دنیای اقتصاد - فاطمه اسماعیلی: پرونده فرابورس ایران در دومین ماه از تابستان ۹۶ در شرایطی بسته شد که نماگر این بازار در آخرین روز کاری این ماه در سطح ۴/ ۹۳۶ واحدی قرار گرفت و با ثبت رشد ۴/ ۱ درصدی معاملات مردادماه را به پایان رساند. حجم معاملات اما در این ماه روند نزولی در پیش گرفت و افت ۲۴درصدی را تجربه کرد. ارزش معاملات فرابورس ایران نیز بدون تغییر باقی ماند. بر این اساس بازدهی این بازار از ابتدای سال تاکنون به حدود ۷ درصد رسید. فرابورس این ماه میزبان تحولاتی همچون عرضه اولیه سهام شرکت مبین وان کیش به‌عنوان اولین عرضه اولیه سال ۹۶ در این بازار، سررسید مرحله هشتم اسناد خزانه اسلامی، درج نماد شرکت بیمه زندگی خاورمیانه در بازار پایه فرابورس ایران و فروش یکجای بلوک شرکت پتروشیمی مارون و انتقال ۱۱ نماد از تابلوی «ب» بازار پایه به تابلوی پایین‌تر بود. در مجموع فرابورس در مدار مثبت قرار گرفت که ماحصل آن همان‌طور که اشاره شد ثبت بازدهی ۴/ ۱ درصدی در کارنامه مردادماه و ایستادن در سطح ۴/ ۹۳۶ واحدی (بیشترین مقدار از ۱۳‌اردیبهشت ۹۶) بود.

مهم‌ترین‌ رویدادهای فرابورس در مردادماه

نخستین عرضه اولیه فرابورس در سال 96 انجام شد: هجدهمین روز از مرداد ۹۶، فرابورس ایران شاهد دومین عرضه اولیه بازار سهام از ابتدای سال تاکنون بود. بر این اساس نخستین عرضه اولیه امسال فرابورس ایران با عرضه ۱۰ درصد از سهام شرکت مبین وان کیش با نماد «اوان» به‌عنوان دومین شرکت حاضر در گروه اطلاعات و ارتباطات، پس از آتیه داده‌پرداز به روش ثبت سفارش در بازار دوم فرابورس کلید خورد. در این عرضه اولیه، رکورد تعداد نفرات شرکت‌‌کننده در عرضه‌های اولیه با ثبت رقم ۸۲ هزار نفری شکسته شد. در جریان این عرضه هر سهم «اوان» در بازار دوم فرابورس ایران ۳۴۷ تومان کشف قیمت شد که به هر کد ۱۲۱ سهم تخصیص یافت. شرکت مبین وان کیش در سال ۹۶ به ازای هر سهم ۵۵۳ ریال سود پیش‌بینی کرده و موفق شده در سه‌ماه اول سال جاری، ۱۴۵ ریال (پوشش ۲۷درصدی) را محقق کند. شرکت مبین وان کیش با سرمایه ۱۰۰ میلیارد ریالی، برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفندماه ۹۶ به ازای هر سهم ۵۳۳ ریال سود پیش‌بینی کرده است که از این میزان در گزارش سه ماه رقم ۱۴۵ ریال (معادل ۲۷ درصد) را پوشش داده است.

توقف و انتقال برخی نمادها از تابلوی پایه «ب» به تابلوی پایه «ج»: ۲۵ مردادماه، شاهد انتشار اطلاعیه جدید درخصوص طبقه‌بندی شرکت‌های درج شده در بازار پایه فرابورس ایران در تابلوهای «ب» و «ج» بودیم. معاونت پذیرش و ناشران فرابورس ایران در اطلاعیه جدید عنوان کرد شرکت‌هایی که اظهـار‌نظـر حسابرس نسبت به آخرین صورت‌های مالی حسابرسی‌شده آنها در سامانه کدال از نـوع «عـدم اظهـار نظـر» باشد، به تابلوی «ج» منتقل شده‌اند. بر این اساس دوشنبه (۳۰ مردادماه) شرکت‌های بانک شهر، پتروشیمی اصفهان، پیام، تولی پرس، کف، سموم علف‌کش، آینده‌سازان بهشت پارس، بسته‌بندی مشهد، سرمایه‌گذاری صنایع و معادن فلات ایرانیان، کارتن مشهد و تجهیزات سدید از بازار پایه «ب» به بازار پایه «ج» منتقل شدند. به این ترتیب این ۱۱ شرکت به همراه ۶ شرکت کنونی با ریسک بسیار بیشتر و شرایط متفاوتی از دیگر تابلوهای بازار داد و ستد خواهند شد.

«اخزا8» متوقف شد: از دیگر تحولات مرداد ماه فرابورس ایران می‌توان به توقف معاملات اسناد خزانه اسلامی مرحله هشتم در نماد «اخزا۸» اشاره کرد. بر این اساس ۱۶ مرداد، این اسناد با توجه به نزدیک شدن به زمان سررسید و به منظور پرداخت مبالغ اسمی متوقف شدند تا تنها ۳ سررسید در این بازار باقی بماند. معاملات مرحله هشتم اسناد خزانه اسلامی از ۳۱ شهریور ۹۵ آغاز شده بود. قیمت پایانی «اخزا۸» در این مدت در بازه ۸۳ تا ۹۹ هزار تومان مورد نوسان قرار گرفت. بر این اساس میانگین نرخ سود موثر این اوراق طی ۲۰۹ روز معاملاتی، با ثبت میانگین قیمت ۹۰ هزار و ۸۱۲ تومانی به ۲۴‌درصد رسید.

بازار پایه فرابورس؛ میزبان شرکتی جدید: ۱۱ مرداد ۹۶، بازار پایه فرابورس ایران میزبان شرکتی جدید شد. بر این اساس شرکت بیمه زندگی خاورمیانه از گروه بیمه و صندوق بازنشستگی به‌عنوان دویست و هشتاد و دومین نماد معاملاتی در فهرست نرخ‌های پایه فرابورس ایران درج شد. شرکت بیمه زندگی خاورمیانه ۱۲۰ میلیارد تومان سرمایه دارد که منقسم به یک میلیارد و ۲۰۰ سهم عادی است. ضمن آنکه ۵۰ درصد آن پرداخت شده و مابقی در تعهد سهامداران است. درخواست تاسیس این شرکت در شهریورماه ۹۱ به تصویب شورای عالی بیمه مرکزی رسید و در نهایت روز هفتم دی‌ماه ۹۵، شرکت بیمه زندگی خاورمیانه در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و در بهمن‌ماه ۹۵ فعالیت آن آغاز شد. همچنین بانک خاورمیانه، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، شرکت آسفالت طوس، شرکت سام گروه، شرکت کارآفرینان صنعت ذوب فلزات و شرکت سرمایه آرمان روشن ارگ، سهامداران عمده این شرکت را تشکیل می‌دهند.

بلوک «مارون» روی میز فروش: روز چهارشنبه ۱۸ مرداد ۹۶، بیش از ۲۸۳ میلیون و ۲۲۸ هزار سهم شرکت پتروشیمی مارون در نماد «مارون۴» به‌طور یکجا و نقد یا شرایطی در بازار دوم فرابورس عرضه شد. قیمت پایه کل سهام این شرکت بیش از ۹ هزار و ۳۴۶ میلیارد ریال و قیمت هر سهم ۳۳ هزار ریال بود. به این ترتیب شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، بلوک ۰۸/ ۷‌درصدی سهام غیر‌مدیریتی شرکت پتروشیمی مارون را به قیمت پایه هر سهم ۳۳ هزار ریال روانه میز فروش فرابورس ایران کرد که در نهایت به ارزش تقریبا ۹۳۴ میلیارد تومان معامله شد. شرکت پتروشیمی مارون که در حال حاضر ۴ هزار میلیارد ریال سرمایه دارد، در بهمن‌ماه سال ۷۷ تاسیس شد، در سال ۸۵ به بهره‌برداری رسید و در سال ۱۳۸۷ به بخش خصوصی واگذار شد. این شرکت در گروه تولید مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی قرار داشته و آذر۹۰ به‌عنوان چهل و هشتمین نماد معاملاتی در فهرست نرخ‌های فرابورس ایران درج شده بود.

معاملات مردادماه فرابورس از دریچه آمار

در ۲۲ روز معاملاتی مردادماه به‌طور میانگین روزانه تعداد ۱۸۹ میلیون ورقه به ارزش ۱۲۳ میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در این ماه حکایت از رشد ۶/ ۱۲ واحدی این نماگر دارد. آیفکس در این ماه نوسان قابل توجهی را تجربه کرد و پر افت و خیز ظاهر شد. بیشترین میزان رشد شاخص در این ماه صعود ۸/ ۸ واحدی شاخص در نهمین روز مردادماه بود. ۱۶ مرداد اما این بازار شاهد افت قابل توجه به میزان ۵ واحد بود. نماگر فرابورس ایران ۲۳ مرداد ماه در کف ماهانه خود یعنی ۷/ ۹۱۸ واحد قرار گرفت و در آخرین روز معاملاتی این ماه تا سطح ۴/ ۹۳۶ واحدی پیشروی کرد تا بیشترین مقدار شاخص در این ماه ثبت شود. در کنار رشد شاخص فرابورس در مردادماه، ارزش بازار اما با افت ۲/ ۳ درصدی (معادل ۳ هزار و ۵۱۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان) همراه شد و به حدود ۱۰۵ هزار و ۵۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان (مجموع بازارها) رسید. در مجموع در ماه مذکور تعداد ۴ میلیارد و ۱۶۲ میلیون ورقه بهادار در ۶۴۸ هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به ۲ هزار و ۶۹۸ میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در مردادماه، شاهد رشد ۱۲/ ۰ درصدی ارزش معاملات نسبت به تیر ۹۶ بودیم. حجم معاملات اما در این بازه زمانی کاهش ۲۴ درصدی را تجربه کرد. طی این ماه بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) به‌ترتیب معامله ۶۰۰، ۲۰۸۵ و ۱۶۹۲ میلیون سهم به ارزش ۱۰۰، ۱۴۶۵ و ۳۵۶ میلیارد تومان را تجربه کردند.

همچنین ماه گذشته در بازار ابزارهای نوین مالی افزون بر ۷۹ میلیون ورقه بهادار به ارزش یک هزار و ۷۰۸ میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. دادوستد حدود ۱۵ میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش یک هزار و ۴۸۳ میلیارد تومان، ۶۲ میلیون ورقه در ETFها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله) به ارزش ۷۸ میلیارد تومان و حدود ۲ میلیون ورقه تسهیلات مسکن به ارزش ۱۴۶ میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در هفته معاملاتی منتهی به ۳۱ مرداد ۹۶ بود. همچنین بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس در این ماه، در مجموع میزبان بیش از ۵ میلیون ورقه اسناد خزانه اسلامی به ارزش ۴۱۵ میلیارد تومان در ۵ هزار و ۷۹۷ نوبت معاملاتی بود تا در نهایت این اوراق در محدوده قیمتی ۹۷ تا ۹۸ هزار تومان مورد دادوستد قرار گیرند. در عین حال بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان از کاهش متوسط نرخ سود موثر اوراق اسناد خزانه اسلامی در مرداد ماه دارد. بر این اساس میانگین نرخ سود موثر «اخزا»ها در مردادماه با کاهش ۵/ ۱‌واحد‌درصدی نسبت به تیرماه به ۱۱/ ۲۲‌درصد رسید. همچنین نرخ سود آخرین سررسید اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا۱۱» با کاهش ۶/ ۱ واحد درصدی نسبت به میانگین تیرماه همراه شد و به ۱/ ۲۱‌درصد رسید. با توقف عرضه اولیه اوراق بدهی از اواخر سال گذشته تاکنون، در حال حاضر تنها ۳ سررسید اسناد خزانه اسلامی در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرد و کمتر از ۲ ماه به سررسید جدیدترین اوراق موجود (اخزا۱۱) باقی مانده است. این در حالی است که عرضه اوراق جدید در این بازار منوط به تعیین تکلیف اوراق عرضه شده در بازارهای غیرمتشکل خارج از بازار سرمایه از جمله «سخاب‌ها» شده است.

اوراق تسهیلات مسکن نیز در این ماه با رشد ماهانه ۸/ ۲ درصدی همراه شد. رشد تقاضای مسکن در تابستان مهم‌ترین‌ عامل رشد «تسه»ها بود. با این وجود تابستان سال جاری شاهد رشد کم‌رمق این اوراق بودیم. بر این اساس با وجود رشد ۱۳ درصدی قیمت «تسه»ها در ۲ ماه ابتدایی تابستان گذشته تا سقف ۱۰۱ هزار تومانی، رشد تنها ۸۴/ ۲ درصدی «تسه»ها در تیر و مرداد سال جاری رقم خورد. تامین مالی متقاضیان «خانه‌اولی» از سوی صندوق تامین یکم بانک مسکن، یکی از موانع رشد «تسه»ها به شمار می‌رود. همچنین تعداد معاملات مسکن در تیر ۹۶ با افت ۵/ ۲ درصدی نسبت به تیر ۹۵ مواجه شد. این در حالی است که این آمار در سال گذشته رشد ۶/ ۲۷ درصدی را تجربه کرده بود. بنابراین با وجود سیگنال‌های رشد تقاضا از سوی «خانه‌اولی»ها و متقاضیان بافت‌های فرسوده، اما کند شدن شتاب رشد تقاضا نیز مانع از رشد قابل‌توجه این اوراق است.

ماه یک درصدی آیفکس