دنیای اقتصاد- هاشم آردم: شاخص بورس تهران طی معاملات روز گذشته با افت ناچیز ۳۸ واحدی مواجه شد و در میانه کانال ۷۹ هزار واحد باقی ماند. این در حالی بود که شاخص کل هم‌وزن نیز روز گذشته افت خفیف ۰۹/ ۰ درصدی را تجربه کرد. بر این اساس می‌توان ادعا کرد که پس از هفت روز کاری مثبت، روز گذشته سرانجام فرصتی برای استراحت قیمت‌ها فرارسید. ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی نیز روز گذشته نسبت به میانگین ارزش این معاملات در هفت روز مذکور، تقریبا ۲۱ درصد افت نشان داد. بنابراین معاملات بورس تهران پس از تجربه ۷ روز رونق نسبی، روز گذشته تا حدودی کم‌رونق پیگیری شد.

بورس تهران و ترافیک مجامع

معاملات بورس تهران روز گذشته در حالی پیگیری شد که تعداد قابل توجهی از نمادها به دلیل برگزاری مجامع عمومی سالانه خود متوقف هستند. تعداد نمادهای متوقف ‌بورسی در روز گذشته به ۷۳ نماد رسید. بر این اساس تقریبا ۲۰ درصد از نمادهای بورس تهران متوقف هستند. در چنین شرایطی کاهش ارزش معاملات طبیعی به نظر می‌رسد.علاوه بر آن اغلب فعالان بازار در حال حاضر بیش از آنکه به فکر معاملات باشند، در پی جمع‌آوری اطلاعات دست اولی هستند که در مجامع شرکت‌ها اعلام می‌شود تا استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را در سال ۹۶ سامان دهند. تا به این جای کار و با برگزاری بخش عمده‌ای از مجامع، به نظر می‌رسد که شرکت‌ها نسبت به سال گذشته از چشم‌انداز بهتری برخوردار هستند. مدیران شرکت‌ها تا کنون گزارش‌های مناسبی را از اهداف و برنامه‌های خود برای سال مالی جاری ارائه داده‌اند و همین موضوع سبب می‌شود که فعالان بازار به آینده بازار سهام نسبتا خوش‌بین‌تر باشند.

از طرف دیگر تا انتهای تیر ماه سال جاری، تمام شرکت‌های دارای سال مالی منتهی به آخر اسفندماه موظف به برگزاری مجامع خود هستند. به عبارت دقیق‌تر، تا انتهای ماه جاری، تکلیف بخش عمده‌ای از نمادهای بورسی روشن خواهد شد. پس از فصل مجامع، احتمالا باید رفته‌رفته شاهد اقبال فعالان بورس به سمت تقاضای سهام باشیم. چرا که حالا با تقسیم سود نقدی از سوی شرکت‌ها و افت قیمت‌های تئوریک، می‌توان انتظار داشت که قیمت‌ها تا محدوده‌های جذابی رقیق شوند. در حال حاضر این اتفاق برای شرکت‌هایی که مجامع خود را برگزار کرده و نمادشان بازگشایی شده، رخ داده است. تا پایان ماه جاری نیز باقی‌مانده شرکت‌های بزرگ بورسی مجامع خود را برگزار می‌کنند و پس از آن احتمالا متوسط نسبت قیمت به درآمد در بورس کاهش قابل توجهی را تجربه خواهد کرد. چنانچه رفتار فعالان بازار در سال‌های اخیر تکرار شود، می‌توان انتظار داشت که بورس‌بازان به P بر E کمتر از ۷ مرتبه واکنش نشان داده و در سمت خرید سهام ظاهر شوند. همزمان با پایان فصل مجامع، رفته‌رفته باید شاهد انتشار گزارش‌های مالی سه ماه منتهی به ۳۱ خرداد ۹۶، از سوی شرکت‌ها باشیم. چنانچه چشم‌انداز مناسبی که از سوی مدیران شرکت‌ها در مجامع ترسیم شده، با عملکرد سه ماهه شرکت‌ها تطابق داشته باشد، محرک دیگری به کمک بورس تهران خواهد شتافت.

بازار در انتظار گزارش‌های سه ماهه

همزمان با پایان یافتن فصل مجامع حالا رفته‌رفته گزارش‌های سه ماهه شرکت‌ها روانه سامانه کدال می‌شود. در این زمینه انتظار می‌رود عملکرد شرکت‌ها در سه ماه نخست امسال، نسبت به دوره مشابه گذشته بهبود یافته باشد. به ویژه نمادهای شرکت‌های گروه فلزی و معدنی که از قضا تاثیر قابل توجهی روی روند شاخص کل بورس دارند. چنانچه این پیش‌فرض صحیح باشد، پس از پایان تیر ماه، باید منتظر فضایی باشیم که در آن همزمان با رقیق شدن قیمت‌های سهام، عملکرد شرکت‌ها نیز بهبود یافته باشد. چنانچه نرخ سود در بازار پول نیز با این فضای مثبت همراهی کند، احتمالا محدوده‌های فعلی شاخص کل بورس به منزله کفی جدید شناسایی خواهد شد. از آنجا که بازده نقدی از شاخص کل خارج نمی‌شود، بنابراین زمینه برای فتح قله‌های بیش از ۸۱ هزار و ۵۰۰ واحدی در دسترس خواهد بود. به ویژه آنکه اقتصاد کشور نیز چشم‌اندازی تورمی دارد. در سال جاری شرکت‌ها احتمالا قادر خواهند بود عملکرد خود را نسبت به سال گذشته بهبود دهند و همزمان از رشد سطح عمومی قیمت‌ها بهره‌مند شوند. نرخ سود سپرده‌های بانکی به نرخ سود بدون ریسک در این میان نقش کلیدی ایفا خواهد کرد.

تابش بارقه امید به بانک‌ها

طی معاملات دیروز بورس تهران، سهام بانک ملت دوباره به سطح ارزش اسمی بازگشت. پیش از آن سهام بانک ملت برای ۱۸ روز کاری (از تاریخ ۲۷ خرداد) در قیمت‌های پایین‌تر از ارزش اسمی (۱۰۰ تومان) معامله شد و حالا پس از گذشت تقریبا یک ماه، دوباره به قیمت ۱۰۰ تومان بازگشت. گذشته از فضای مبهمی که این روزها بر بانک‌های کشور سایه افکنده، نشانه‌هایی از بهبود شرایط برای بانک‌ها مشاهده می‌شود. روز گذشته محمدرضا حسین‌زاده، رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، به خبرگزاری تسنیم گفت: «هماهنگی‌های لازم برای کاهش نرخ سود سپرده در بانک‌های خصوصی نیز انجام شده است.»پیش‌تر نیز خبرها از تفاهم اولیه سیاست‌گذار و مدیران بانکی برای تغییر مدل پرداخت سود بانکی حکایت داشت. براساس این تفاهم، بانک‌ها در پرداخت سود سپرده به چارچوب قانون بانکداری بدون ربا بازمی‌گردند. در این چارچوب، نرخ سود پرداختی به‌صورت علی‌الحساب پرداخت می‌شود و سود قطعی در پایان سال مالی محاسبه خواهد شد.

اگرچه مکانیزم کاهش نرخ سود در بانک‌ها هنوز مشخص نیست، اما چنانچه قابلیت اجرایی داشته باشد، نه تنها می‌توان به بهبود وضعیت بانک‌ها امیدوار بود، بلکه می‌توان انتظار داشت که نقدینگی جدید وارد بازار سهام کشور شود. سهام بانک ملت (به‌عنوان یکی از لیدرهای گروه بانکی در بورس تهران) دیروز و روز قبل از آن، با اقبال سهامداران مواجه شد. به نظر می‌رسد که سهام بانک ملت به دو دلیل عمده مورد توجه فعالان بازار در روزهای اخیر قرار گرفت. اول آنکه گمانه‌زنی‌ها حکایت از احتمال کاهش نرخ سود سپرده‌ها دارد. اگرچه کم و کیف کاهش نرخ هنوز مشخص نیست و حتی با روشن‌تر شدن آن، باز هم کاهش نرخ سود به‌صورت واقعی و طبیعی چندان در دسترس به نظر نمی‌رسد، اما می‌تواند به‌عنوان بهانه‌ای برای خرید سهام بانکی مطرح باشد. چنانچه بازار بخواهد به این خبر واکنش نشان دهد، کل گروه بانکی باید مورد توجه بازار قرار بگیرد. اتفاقی که در اولین روز هفته جاری رخ داد. در آن روز اغلب نمادهای بانکی غیرمتوقف، با افزایش تقاضا و رشد قیمت مواجه شدند. در حالی‌که دیروز تنها بانک ملت بود که مورد توجه بازار قرار داشت.نکته دیگری که می‌تواند دلیل رشد تقاضا برای سهام بانک ملت باشد، فروش دارایی‌های بانک است. روز گذشته شایع شد که بانک ملت یکی از ساختمان‌های گران‌قیمت خود، واقع در شهر تهران را به فروش رسانده است. ضمنا سرانجام تاریخ عرضه اولیه شرکت به‌پرداخت ملت نیز مشخص شد. قرار است ۵ درصد از سهام این شرکت در هفته جاری برای اولین بار در بورس تهران عرضه شود. چنانچه شایعه فروش ساختمان ۶۰۰ میلیارد تومانی بانک ملت صحت داشته باشد، می‌تواند به‌عنوان نقطه آغاز فروش دارایی‌های مهم بانک‌های کشور تلقی شود. با فروش دارایی‌های راکد بانک‌ها، می‌توان امیدوار بود که رفته‌رفته کمبود نقدینگی بانک‌ها مرتفع شده و این امر منجر به کاهش غیردستوری نرخ سود سپرده‌های بانکی شود.

مروری بر آمار معاملات دیروز

طی معاملات روز گذشته سهامداران بورسی بیش از ۷۴۲ میلیون برگه سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی را به ارزش ۲۰۵ میلیارد تومان در ۴۱ هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. از این میزان تقریبا ۹۵ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی اختصاص یافت. این در حالی بود که میانگین ارزش معاملات خرد روزانه در هفت روز صعود اخیر شاخص بورس تقریبا ۱۲۰ میلیارد بوده است. همان‌طور که اشاره شد شاخص کل بورس، روز گذشته ۳۸ واحد افت کرد و به رقم ۷۹ هزار و ۶۲۱ واحد رسید. دو نماد خدمات انفورماتیک و ملی مس با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص، افت این متغیر را رقم زدند و آن را جمعا بیش از ۶۴ واحد تنزل دادند. در طرف دیگر نماد شرکت‌های فولاد مبارکه، پتروشیمی جم، مخابرات ایران و بانک ملت بیشترین تاثیر مثبت را روی شاخص کل داشتند. از میان گروه‌های ۳۷گانه بورس تهران، شاخص ۱۳ صنعت با رشد مواجه شد که در صدر آنها صنایع استخراج سایر معادن و محصولات کاغذی قرار گرفت. در طرف دیگر نیز شاخص ۱۹ صنعت با افت مواجه شد. سهامداران گروه‌های رایانه، انتشار و زراعت در روز گذشته متحمل بیشترین زیان روزانه شدند. همچنین دیروز گروه‌های فلزات اساسی، شیمیایی و خودرو با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند.

صدرنشینی بازار با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای سرمایه‌گذاری آتیه دماوند، پاکشو، قند مرودشت، سرمایه‌گذاری ساختمان ایران، موتورسازان تراکتورسازی ایران، معدنی املاح ایران و فرآورده‌های نسوز آذر بود. در مقابل نمادهای سیمان بهبهان، سرما، آفرین، معدنی دماوند، سیمان قائن، قند شیرین خراسان، نیرو‌ترانس و نیرو محرکه با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند.سرمایه‌گذاران بورسی دیروز برای خرید سهام پاکشو، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، سهام سرمایه‌گذاری آتیه دماوند، واحدهای صندوق کیان، پارند پایدار سپهر، اوراق صکوک سایپا و سهام ایران تایر سنگین‌ترین صف‌های خرید را ثبت کردند. این در حالی بود که گروهی از سرمایه‌گذاران بورسی برای خروج از اوراق مشارکت شهرداری مشهد، واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، اوراق صکوک بناگستر کرانه، سهام سیمان خزر، ایران ترانسفو، سیمان مازندران و سیمان اصفهان سنگین‌ترین صف‌های فروش را تشکیل دادند.

استراحت بورس پس‌از صعود هفت روزه