دنیای اقتصاد - هدیه لطفی: نماگر بورس تهران آخرین روز کاری اردیبهشت‌ماه را با رشد ۱۱۶واحدی به پایان برد تا به این ترتیب بازدهی بورس در این ماه به ۲/ ۳ درصد برسد. رشد دیروز شاخص کل بازار سهام در حالی رقم خورد که شاخص کل هم‌وزن با افت ۴۱ واحدی (معادل ۲۳/ ۰ درصد) با روندی منفی مواجه شد. به این ترتیب با احتساب افت مزبور، بازدهی آن در ماه گذشته به ۱۶/ ۳ درصد رسید.

رشد ۱۴/ ۰ درصدی روز گذشته نماگر اصلی بازار در حالی رخ داد که بررسی روند منفی در شاخص کل هم‌وزن، نشان از تخلیه هیجان از بازار دارد. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شد، موج خوش‌بینی به وجود آمده در بورس تهران و هیجانات ناشی از انتخابات ریاست جمهوری، مهمترین عامل در تشکیل جو مثبت مزبور بوده است. به عبارت دیگر رشد اخیر بورس بیشتر ماهیت هیجانی داشته که با اتکا به فضای انتخابات ریاست‌جمهوری به‌وجود آمده است. ترکیب فعالان حقیقی و حقوقی در معاملات روزهای اخیر نیز هیجانی بودن داد‌و‌ستدها را تایید می‌کند. مشارکت اشخاص حقیقی در روزهای اخیر به طرز معناداری بیشتر از حقوقی‌های بازار بوده است. این روند در روز شنبه و با اعلام نتایج انتخابات شدت بیشتری گرفت و با خریدهای سنگین سرمایه‌گذاری حقیقی دنبال شد. این در حالی است که روال مزبور در جریان روز گذشته با تقاضا از سوی حقوقی‌ها دنبال شد که به نظر می‌رسد مشارکت بالای این گروه بیشتر به منظور حفظ شاخص باشد. با این وجود اثرگذاری مثبت نتایج انتخابات بر معاملات بورس، رشد قیمت در اکثر سهام فعال در بازار را به همراه داشت. هر چند این رشد نسبتا آرام اما پیوسته‌ بود، اما به نظر می‌رسد با توجه به افت روز گذشته شاخص کل هم‌وزن به اتمام رسیده باشد. رصد مجموعه تحولات اخیر نشان از آن دارد که زمان تعیین تکلیف برای بازار سهام فرا رسیده است. با توجه به رفع هیجانات ناشی از انتخابات و تمدید در تعلیق تحریم‌ها، دیگر محرک روانی خاصی برای رشد بازار وجود ندارد و حرکت بورس تنها باید بر مبنای عوامل بنیادی باشد.

محرک‌های اصلی رونق بازار کدامند؟

رشد اخیر شاخص بورس نه به دلیل بهبود بازارهای جهانی و نه به دلیل بهبود وضعیت بنیادین شرکت‌ها صورت گرفته است. تنها دلیل رشد بورس از ابتدای سال جاری را می‌توان در انگیزه‌های غیر بنیادی از قبیل محرک‌های سیاسی و ورود نقدینگی جدید یافت. بر این اساس بورس تهران برای رونق پایدار به محرک‌های اصلی‌ و بنیادی نیاز دارد؛ محرک‌هایی چون رشد قیمت‌های کالاها در بازارهای جهانی، نرخ دلار و کاهش واقعی نرخ سود بانکی می‌تواند از جمله عواملی باشد که به ایجاد روندی مثبت و با ثبات در بازار سهام بینجامد. در واقع با ظهور هر یک از این محرک‌ها می‌توان به حاکمیت دوره رشد متعادل و پایدار در بازار امیدوار شد.

جزئیات معاملات روز گذشته از دریچه آمار

در نتیجه معاملات روز گذشته، سهامداران بورس تهران بیش از ۶۹۱ میلیون برگه سهم را به ارزش تقریبی ۱۴۳ میلیارد تومان دربیشتر از ۵۳ هزار نوبت معاملاتی دست‌به‌دست کردند. در این روز شاخص کل بورس با افزایش ۱۱۶ واحدی در محدوده ۸۱هزار و ۱۹۴ واحد رسید. در این روز دیگر شاخص‌های با اهمیت از جمله شاخص بازار اول، بازار دوم و آزاد شناور نیز مجددا با روندی مثبت به کار خود پایان دادند و تنها شاخص هم‌وزن کاهش ۲۳/ ۰ درصدی را تجربه کرد. رشد شاخص‌های بازار اول، بازار دوم و آزاد شناور نیز به ترتیب ۰۵/ ۰، ۳۱/ ۰ و ۱۲/ ۰ درصد بود. دیروز نمادهای کشتیرانی، فولاد مبارکه، همراه اول و ملی مس ایران با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص مانع افت این متغیر شدند. این در حالی بود که نمادهای پالایش نفت اصفهان، ایران‌خودرو، سایپا و آسان پرداخت پرشین با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص مانع رشد بیشتر این متغیر شدند. گروه‌های خودرو، دستگاه‌های برقی و سرمایه‌گذاری‌ها با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند؛ به‌طوری‌که گروه خودرویی با معامله بیش از ۱۷۱ میلیون سهم به ارزش ۲۲میلیارد تومان به‌عنوان برترین گروه از لحاظ ارزش معاملات قرار گرفت. بیشترین حجم و ارزش معاملات این صنعت در اختیار مبادلات روز گذشته پارس‌خودرو بود. «خپارس» جابه‌جایی‌ حدود ۴۲ میلیون سهم به ارزش ۷/ ۴ میلیارد تومان را به ثبت رساند. بیشترین حجم معاملات روز گذشته نیز در اختیار سرمایه‌گذاری سایپا بود. در این روز «وساپا» داد‌و‌ستد بیش از ۱۲۶ میلیون سهم به ارزش ۵/ ۱۳ میلیارد تومان را شاهد بود. بیشترین ارزش معاملات نیز به مبادلات ۷/ ۱۶ میلیارد تومانی ایران ترانسفو تعلق گرفت. طی معاملات روز گذشته از میان صنایع ۳۷گانه بورس تهران، شاخص ۲۱ صنعت با رشد مواجه شد. گروه‌های محصولات کاغذی با ثبت بازدهی روزانه ۴۸/ ۴ درصدی در صدر دیگر صنایع قرار گرفت. گروه حمل و نقل و قند و شکر نیز با کسب بازدهی روزانه ۲/ ۲ و ۲/ ۱ درصدی در فهرست گروه‌های پربازده قرار گرفتند. این در حالی است که شاخص ۱۳ صنعت با افت مواجه شد. در این میان استخراج زغال سنگ با ثبت زیان روزانه ۱۸/ ۴ درصدی به‌عنوان ضعیف‌ترین صنعت شناخته شد. سهامداران گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی، ماشین‌آلات و تجهیزات، انبوه‌سازی و کاشی بیشترین زیان روزانه را متحمل شدند.

آغاز دوره معاملاتی اختیار معاملات سهام سه شرکت

همچنین طبق پیغام ناظر بازار از امروز شاهد آغاز دوره معاملاتی اختیار معامله خرید و فروش روی سهام سه شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان، مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران و پالایش نفت اصفهان خواهیم بود. این معاملات از امروز آغاز شده و با سررسید مهرماه ۹۶ خواهد بود. نحوه درج قراردادهای مزبور نیز به‌صورت حداقل سه قرارداد خواهد بود که شامل حداقل یک قرارداد در سود، یک قرارداد بی‌تفاوت و حداقل یک قرارداد در زیان است.