دنیای اقتصاد- هاشم آردم: شاخص بورس تهران طی معاملات روز گذشته با رشد ۱۱۵ واحدی مواجه شد و به سطح ۷۹ هزار و ۹۴۲ واحد رسید. این در حالی بود که این نماگر بازار، برای دقایقی به سطوح بالاتر از ۸۰ هزار واحد نیز رسید. اما در ادامه و در نیمه دوم معاملات قیمت‌های سهام در برخی گروه‌ها رو به نزول گذاشت و شاخص کل پس از لمس کانال ۸۰ هزار واحدی، دوباره به کانال ۷۹ هزار واحد برگشت. به نظر می‌رسد که هر چه بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌شویم، از هیجان معاملات کاسته می‌شود و بازار بیشتر به لاک احتیاطی فرو‌می‌رود.

هیجانی که فروکش کرد

از ابتدای سال جاری تا‌کنون، انعکاس هیجان انتخابات ریاست جمهوری در بازار سهام روز به روز بیشتر شده است. شاخص کل بورس در این مدت بیش از ۵/ ۳ درصد رشد نشان داده است. در حالی که نه قیمت‌های جهانی رشد خاصی داشته‌اند، نه نرخ دلار جهش کرده و نه افق سودآوری شرکت‌ها تغییر کرده است. به عبارت دقیق‌تر تقریبا هیچ یک از عوامل بنیادین اثرگذار بر قیمت سهام شرکت‌ها تغییر نکرده است.

تنها عاملی که در هفته‌های اخیر باعث رشد بورس تهران شد، هجوم نقدینگی تازه‌نفس برای ماهی گرفتن از آب انتخابات در بورس تهران بود. در همین مدت سود موثر اسناد خزانه اسلامی نیز کاهش یافت. در واقع می‌توان ادعا کرد که طی هفته‌های گذشته توان خریداران در بازار سرمایه، نه تنها در بازار سهام بلکه در بازار بدهی نیز افزایش یافت. تمام شواهد نشان از ورود نقدینگی تازه‌نفس به بازار سرمایه داشت. همین موضوع باعث شد قیمت‌های سهام رو به رشد بگذارد. در واقع اگر شرایط بنیادی در کل بورس تغییر کرده بود، قاعدتا سهام شرکت‌های بزرگ باید بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. اما حرکت صعودی از نمادهای کوچکتر آغاز شد. نمادهایی که سهام آزاد شناور و به تبع آن فروشنده‌های بالقوه کمتری داشت. این روند تقریبا در تمام گروه‌ها مشاهده می‌شد. شرکت‌های کوچک‌تری که سهام کمتری برای معامله داشتند روز به روز گران‌تر شدند و شرکت‌های بزرگ‌تر درجا می‌زدند. هدف قرار گرفتن شرکت‌های کوچک‌تر و البته پرریسک‌تر نشان دهنده مبنای سفته‌بازانه افزایش قیمت‌ها بود. اصولا سفته‌بازی با نرخ ریسک بالاتر و انتظار سود بالاتر شکل می‌گیرد. در هفته‌های اخیر ارزش معاملات سهام شرکت‌های بزرگ‌تر تقریبا بدون تغییر باقی ماند اما سهام شرکت‌های کوچک‌تر به سرعت دست به دست می‌شد. تا جایی که شاخص کل هم‌وزن از ابتدای سال تا امروز بیش از ۱۲ درصد رشد نشان داده است. تمام این نکات ثابت می‌کند که رشدهای شاخص بورس صرفا مبنایی هیجانی داشته است. در روزهای اخیر اما، به وضوح از هیجان بازار کاسته شده است. رفته رفته به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌شویم و ریسک متغیرهای سیاسی روز به روز افزایش می‌یابد. این در حالی است که متوسط قیمت‌های سهام تا به این جای کار رشد قابل توجهی داشته است. شاید معامله‌گران احساس می‌کنند که بازدهی انتظاری ورود به بازار در قیمت‌های فعلی با ریسک ریزش قیمت به کف‌های قبلی تناسبی ندارد. به همین دلیل هر روز شاهد افزایش رویکرد احتیاطی در بازار سهام هستیم. بر همین اساس، ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی نسبت به هفته‌های گذشته کاهش یافته است. روز گذشته ارزش معاملات تقریبا ۱۸۰‌میلیارد تومان بود که نشان از روندی نزولی و ملایم در ارزش معاملات دارد.

لمس سطح 80 هزار واحدی شاخص کل

در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» اشاره شده بود که با توجه به مبنای سفته‌بازانه رشد اخیر قیمت‌ها، تحلیل تکنیکال بیش از پیش در بازار سهام حائز اهمیت شده است. خریداران در این روزها بیش از آنکه به عملکرد شرکت‌ها توجه داشته باشند، به دنبال ردپای نقدینگی می‌گردند. هر جا احساس کنند که مقصد بعدی نقدینگی آنجا خواهد بود، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. همچنین در گزارش‌های پیشین اشاره شده بود که خروج از کانال ۷۸ هزار واحدی و شکست مقاومت ۷۸ هزار و ۸۰۰ واحد هنوز به زمان نیاز دارد. اگرچه این سطوح شکسته شده‌اند، اما برای قطعی شدن شکست این سطوح، نیاز است که شاخص کل بالاتر از عدد ۷۸ هزار و ۸۰۰ واحد تثبیت شود. به نظر می‌رسد این اتفاق در حال رخ دادن باشد. چنانچه نماگر بازار در این سطوح باقی بماند، احتمالا از دست رفتن حمایت ۷۸‌هزار و ۸۰۰ واحدی کمتر‌و‌کمتر خواهد شد. حتی اگر نمادهای متوقف بانکی نیز در حال حاضر به تابلو برگردند، احتمال از دست رفتن این سطح پایین است. چنانچه حمایت مذکور از دست نرود، می‌توان امیدوار بود که رفته‌رفته به تقاضای موثر سهام افزوده شود و قیمت‌ها حتی رشد بیشتری را تجربه کنند. اما سپهر سیاسی کشور، وضعیت شرکت‌ها و اصول تکنیکی باعث می‌شوند که خریداران فعلا دست به عصاتر اقدام به خرید سهام کنند.

حساسیت بازار به قیمت‌های جهانی

در روزهای اخیر با افت نسبی شاخص دلار، برخی از کالاها در بازارهای جهانی دوباره صعودی شدند. در این میان می‌توان به بازار سرب و روی جهانی اشاره کرد. قیمت هر تن روی در بازارهای جهانی به دو هزار و ۶۴۶ دلار رسید. همین موضع باعث شد سهام شرکت‌های تولید‌کننده روی و سرب در روز گذشته به صف خرید برسد. با این وجود شرکت‌های وابسته به سایر فلزات اساسی از قبیل مس و فولاد درجا زدند. علاوه بر حساسیتی که بازار روی قیمت‌های جهانی نشان می‌دهد، این روزها شرکت‌هایی که در مجامع خود سود نقدی بالایی تقسیم می‌کنند مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته‌اند. به ویژه شرکت‌هایی که سود نقدی سهامداران حقیقی را زودتر پرداخت می‌کنند. پس از پایان انتخابات ریاست جمهوری احتمالا فعالان بازار با حساسیت بیشتری به این قبیل مسائل توجه خواهند کرد، بنابراین برخی بورس‌بازان از همین حالا خریدهای شب مجمعی خود را آغاز کرده‌اند.

مروری بر آمار معاملات دیروز

در داد و ستدهای روز گذشته شاخص کل بورس با رشدی ۱۱۵ واحدی در ۵۸ قدمی مرز ۸۰ هزار واحدی ایستاد. به جز شاخص بازار اول که ۶۲‌واحد افت کرد دیروز همه شاخص‌های بورسی، صعودی بودند. همچنین شاخص کل هم‌وزن در روز گذشته تقریبا ۳/ ۰ درصد رشد کرد و به سطح ۱۷ هزار و ۶۵۳ واحد رسید. با احتساب رشد دیروز، بازدهی شاخص کل هم‌وزن از ابتدای سال جاری تا کنون به ۱۲ درصد رسید. نمادهای ارتباطات سیار، خدمات انفورماتیک، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، پالایش نفت تهران و آسان‌پرداخت پرشین با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص، رشد این متغیر را رقم زدند. در مقابل نمادهای مپنا و پارس خودرو بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل ثبت کردند. همچنین دیروز بیش از یک میلیارد و ۲۵۵ میلیون برگه سهم و حق تقدم در بازار دست به دست شد. ارزش این مبادلات به ۲۲۸‌میلیارد تومان رسید و در ۷۴ هزار نوبت معاملاتی به ثبت رسید. از این میزان ۱۸۰ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق‌تقدم در نمادهای عادی بورس اختصاص یافت. همچنین دیروز گروه‌های خودرو، فلزات اساسی و رایانه با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند. از میان گروه‌های ۳۷ گانه بورسی، شاخص ۲۰ صنعت در روز گذشته با رشد مواجه شد. گروه‌های انتشار و چاپ، محصولات کاغذی و استخراج سایر معادن، دیروز بیشترین سود روزانه را برای سهامداران خود به ارمغان آوردند. در طرف مقابل شاخص ۱۴ صنعت نیز دیروز با افت مواجه شد. سهامداران گروه‌های خدمات فنی و مهندسی، استخراج نفت و گاز، انبوه‌سازی و املاک و همچنین سایر واسطه‌گری‌های مالی (شرکت‌های لیزینگ) متحمل بیشترین زیان روزانه شدند. در میان نمادهای بورسی صدرنشینی بازار با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای افست، قند اصفهان، صنایع کاغذ‌سازی کاوه، شکر شاهرود، گروه صنایع بهشهر ایران، باما و سیمان اصفهان بود. در مقابل نمادهای سیمان خزر، گسترش صنایع و خدمات کشاورزی، پارس سرام، سرما آفرین، لبنیات کالبر، کاشی تکسرام و سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.

تکرار رشدهای محتاطانه در بازار سهام