دنیای اقتصاد: سهام عدالت و موضوع پرداخت سود این سهام پرماجرا، همچنان از موضوعات خبرساز روزهای اخیر است. هر چند از موعد مقرر پرداخت سود سهام عدالت بیش از یک سال می‌گذرد، اما با اقدامات دولت در این زمینه، سهامداران به زمان دریافت سود خود نزدیک می‌شوند. هفدهم اسفند ماه سال گذشته بود که نخستین گام برای آزادسازی سهام عدالت با رونمایی به‌صورت رسمی از این سامانه برداشته شد. به این ترتیب مشمولان در اولین اقدام با دریافت صورتحساب‌ از شرایط سهم‌های خود مطلع شدند. برهمین اساس، بیش از ۴۹ میلیون ثبت‌نام شده قطعی این طرح، توانستند صورتحساب اولیه‌ای را که نشان‌دهنده ارزش سهام و میزان پرداختی‌ها بابت ارزش سهام به خزانه در ۱۰ سال اخیر بود دریافت کنند. طرح پرداخت سود این سهام در اوایل سال جاری با راه‌اندازی فاز دوم طرح ساماندهی که مربوط به دریافت شماره حساب و شماره شبا بود، آغار و وارد مرحله اجرایی شد. بر این اساس، طبق اظهارات مشاور سازمان خصوصی‌سازی تا‌کنون ۱۳میلیون نفر شماره حساب خود را اعلام کرده‌اند. به این ترتیب ارزش هر برگه سهام عدالت برای هر مشمول به ۵۳۰ هزار تومان رسید. به عبارت دیگر بر اساس مجموع سودی که در این ۱۰ سال بابت سهام عدالت به خزانه دولت واریز شده و تقسیم آن به کل مشمولان از ارزش یک میلیون تومانی برای هر فرد ۵۳۰ هزار تومان پرداخت شده است. به این ترتیب به غیر از دو دهک پایین درآمدی که مشمول ۵۰ درصد تخفیف می‌شوند و نیازی به پرداخت مابه‌التفاوت ندارند ما‌بقی مشمولان این اختیار را دارند که مبلغ ۴۷۰ هزار تومان را بپردازند تا مالک کل سهام یک میلیون تومانی شوند و از مزایا و سهام آن بهره‌مند شوند.

حمایت از مردم با مصوبه جدید

در این زمینه روز گذشته اخباری مبنی بر برگزاری نخستین جلسه هیات واگذاری و تصمیمات اجرایی این گروه منتشر شد؛ به موجب تصمیم هیات واگذاری در اولین جلسه سال ۱۳۹۶، برای پرداخت سود سهام شرکت‌های قرار گرفته در لیست واگذاری به خزانه، مشوق و جریمه‌هایی در نظر گرفته شده است. بر این اساس برای شرکت‌هایی که با دیرکرد در پرداخت سود روبه‌رو‌ هستند، جریمه تاخیر اعمال می‌شود. همچنین شرکت‌های‌ سرمایه‌پذیر سهام عدالت که تا پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به واریز مانده سود معوق خود به حساب دولت اقدام کرده‌اند، مورد بخشودگی قرار خواهند گرفت. این امر می‌تواند با توجه به سابقه طولانی‌مدت شرکت‌های فعال در بورس در دیرکرد پرداخت سود سهام مصوب خود، بسیار مطلوب و مفید باشد و با جریمه درنظرگرفته شده، از این رفتار جلوگیری شود.

در این راستا سید‌جعفر سبحانی، مشاور سازمان خصوصی‌سازی اظهار کرد: با تصویب هیات واگذاری مقرر شد، چنانچه شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت مانده سود معوق پرداخت نشده خود را تا زمان برگزاری مجامع عمومی سال جاری خود و حداکثر تا پایان تیرماه جاری به حساب خزانه واریز نکنند، مشمول جریمه تاخیر در پرداخت با نرخ ۱۹ درصد خواهند شد. وی ادامه داد: در صورت پرداخت به موقع می‌توانند از امکان بخشودگی جرایم با تصویب هیات‌ واگذاری برخوردار شوند. وی در مورد آخرین وضعیت سهام عدالت اظهار کرد: طرح سهام عدالت در سه فاز تقسیم‌بندی شده بود، فاز اول‌مربوط به ارائه صورتحساب و افزایش سهم دارایی‌ به‌عنوان دارایی‌ اقساط بود که در تاریخ ۱۷ اسفندماه از آن رونمایی شد و تاکنون ۳۳ میلیون نفر برای دریافت صورتحساب به سامانه سهام عدالت مراجعه کرده‌اند. وی افزود: مراجعه این تعداد نشان می‌دهد که بیش‌ از نیمی‌ از جمعیت ۴۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری طرح سهام عدالت که البته ۲ میلیون نفر آنها فوت شده‌اند برای دریافت صورتحساب به سامانه مراجعه کرده‌اند که جمعیت آنها حدود ۷۰ درصد از کل مشمولان می‌شود. مشاور رئیس‌ سازمان خصوصی‌سازی گفت: فاز دوم طرح ساماندهی مربوط به دریافت شماره حساب و شماره شبا می‌شود که پس از دریافت این شماره از سوی مشمولان، سود سهام عدالت به حساب مشمولان واریز خواهد شد که دریافت شماره حساب‌ها نیز از ۳۰ فروردین ماه آغاز شده است. این مقام مسوول در سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: در فاز اول که از تاریخ ۱۷ اسفند ماه آغاز شد سقف زمانی مطرح بود که‌ تا پایان شهریور ماه ۹۶ زمان‌ آن باقی‌ مانده و ادامه دارد اما فاز دوم که از ۳۰ فروردین ماه ۹۶ آغاز شده مربوط به ارائه شماره شبا از سوی مشمولان است که سقف زمانی هم ندارد.

سبحانی خاطر‌نشان کرد: با ارائه شماره شبا که از ۳۰ فروردین ماه آغاز شده، سود عملکرد ۶۰ شرکت سرمایه‌پذیر سال ۹۵ در نیمه دوم سال ۹۶ به حساب مشمولان واریز خواهد شد. وی گفت: از سی‌ام فروردین تا‌کنون بیش از ۱۳ میلیون نفر شماره شبا را به سامانه اعلام کرده‌اند و این موضوع نیز در حال انجام است. وی گفت: فاز سوم آزادسازی سهام عدالت نیز که اصل سهام است مربوط به خرید و فروش سهم می‌شود که نیازمند مجوزها و مصوبه‌های مختلف است اما فاز اول و دوم سهام عدالت در حیطه و اختیار سازمان خصوصی‌سازی بود که در حال اجراست. وی با بیان اینکه پرداخت سود سهام قبل‌از ماه‌های تیر و مرداد اجرایی نخواهد شد، گفت: به محض اینکه مبالغ به حد نصاب توزیع برسد، این کار انجام خواهد شد و مشمولانی که تاکنون به سامانه مراجعه نکرده‌اند، هم اینک می‌توانند با مراجعه به این سامانه از صورتحساب‌ها مطلع شوند.

مسیر «عدالت» از تبلیغات انتخابات نهم تا اقدامات دولت یازدهم

بررسی روند آغاز طرح سهام عدالت بیانگر این موضوع است که سرآغاز این موضوع از دولت هشتم استارت خورد. در واقع این دولت نهم نبود که برای نخستین بار ایده مشارکت مردم در اداره کارخانه‌ها و شرکت‌ها و واحدهای تولیدی را مطرح کرد. پیش از آن دولت هشتم چنین طرحی را تحت عنوان واگذاری سهام به عموم مردم به تصویب رساند و پس از آن بود که با پایان عمر دولت هشتم، دولت نهم اجرای این قانون را عهده‌دار شد. اما دولت نهم مانور تبلیغاتی سنگینی را روی سهام عدالت کلید زد و تلاش کرد از این طرح با عنوان سند عدالت‌خواهی دولت نهم یاد کند که در این راستا اقدام به پرداخت سود سهام در زمان انتخابات کرد. باوجود اینکه براساس قانون، تا زمان مستهلک شدن قیمت سهام عدالت از سود حاصله، پرداخت سود ممنوع است، دولت نهم در اقدامی سوال برانگیز در هنگام انتخابات ٨٨ اقدام به پرداخت سود سهام عدالت کرد. طبق اظهارات نمایندگان مجلس، سود سهام عدالت به میزان ٨٠ هزار تومان به بخشی از دارندگان سهام عدالت تعلق گرفت. این روند توسط نمایندگان مجلس در قانون برنامه پنجم توسعه برای مقابله با بهره‌برداری‌های سیاسی از سهام عدالت متوقف شد. به عبارتی دیگر مجلس شورای اسلامی توزیع سود سهام عدالت تا زمانی که سقف اقساط مشمولان سررسید شود را ممنوع کردند. به این ترتیب دولت از سال ۱۳۸۹ قانونا مجاز به پرداخت سود سهام عدالت نیست. حال پس از گذشت بیش از ۱۰سال و به پایان رسیدن مهلت قانونی، طرح سهام عدالت به نقطه پایانی رسیده و قرار است پرداخت سود مزبور از طریق دولت دوازدهم صورت گیرد.