دنیای اقتصاد- مهرنوش سلوکی: نهمین همایش بازارهای مالی اسلامی روز گذشته به همت سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز به کار کرد. در این همایش بیش از ۴۰ اندیشمند و صاحب‌نظر بازار سرمایه از ۱۸ کشور جهان در کنار مدیران ارشد بازار سرمایه حضور داشتند. در این همایش با اشاره به اینکه امکان استفاده از ابزارهای مالی مطابق با قوانین اسلامی در ایران به خوبی فراهم شده است، جهانی شدن اوراق اسلامی و رشد این اوراق برای توسعه بازارهای مالی اسلامی ضروری عنوان شد. در شرایط کنونی معرفی اوراق بدهی دولتی کشور به خارجی‌ها و جذب سرمایه گذار در این اوراق که پشتوانه و ضمانت دولت را دارند، با توجه به اجرای برجام سهولت بیشتری یافته است. از آنجایی که این اوراق، اوراق کم ریسکی هستند، می‌توانند جذابیت زیادی برای خارجی‌ها داشته باشند و زمینه ورود خارجی‌ها را به بازار تسهیل کند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نهمین دوره بین‌المللی همایش بازارهای مالی اسلامی گفت: از زمان شروع انتشار ابزارهای مالی اسلامی تا‌کنون ۱۴ و نیم میلیارد دلار اوراق مالی اسلامی در کشور منتشر شده است. در سال ۲۰۱۷ نیز معادل ۸/ ۹ میلیارد دلار منتشر خواهد شد. محمدی در ادامه افزود: از این مبلغ ۲/ ۲ میلیارد دلار مربوط به انتشار اسناد خزانه اسلامی بود که برای تامین مالی دولت استفاده شد. در سال ۹۵ انتشار ابزارهای مالی اسلامی نسبت به سال ۹۴ رشد ۱۰۰ درصدی داشته است. وی با بیان اینکه با تصویب قانون اوراق‌بهادار در سال ۸۴ ساختار بازار سرمایه ایران تغییر کرد، ابراز داشت: این تغییرات موجب تشکیل کمیته تخصصی فقهی در سال ۸۶ شد.

محمدی ادامه داد: این کمیته هشت نفره نقش موثری در توسعه ابزارهای اسلامی داشته و متشکل از ۵ فقیه صاحب نظر در حوزه بازار سرمایه، یک نفر متخصص مالی، یک حقوقدان و یک اقتصاد‌دان آشنا به بازار سرمایه است که وظایفی مانند ارزیابی ابزارهای مالی جدید پیشنهادی در حوزه بازار سرمایه، بررسی شبهات فقهی در مورد ابزارهای مالی، همکاری در توسعه و گسترش برنامه‌های آموزشی و مواردی از این دست را دارند.

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار خاطر نشان کرد: طی ۱۰سال فعالیت کمیته فقهی ۱۴۵ جلسه برگزار شد و ۵۰ ابزار، نهاد و قرارداد مالی مورد بررسی قرار گرفت. آخرین دستاوردهای ایران از سوی پژوهشگران تراز اول مالی در این دوره در اختیار مدعوین قرار خواهد گرفت.

وی در ادامه به رویه کار کمیته اشاره کرد و ابراز کرد: مرحله نخست ارائه طرح جدید است. در مرحله دوم، نظرات کارشناسی در مورد طرح اخذ می‌شود و مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد. مرحله سوم کارگروهی به بررسی مقدماتی می‌پردازد و در مرحله چهارم نظرات اخذ می‌شود. در مرحله پنجم کمیته فقهی به‌صورت ثانویه موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد و بعد از اینکه کلیات طرح بررسی شد، در مرحله ششم نگارش دقیق و کلمه به کلمه انجام می‌گیرد تا در مرحله تدوین و اجرا هیچ انحرافی از موازین شرعی صورت نگیرد. محمدی در ادامه سخنان خود یادآور شد، تا‌کنون در بازار سرمایه ایران انتشار اوراق مشارکت، اجاره دولتی و شرکتی، مرابحه دولتی و شرکتی، سلف موازی استاندارد، اوراق رهنی، اسناد خزانه اسلامی و استصناع را اجرایی کرده‌ایم.

بهادر بیژنی، جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین‌الملل در حاشیه نهمین دوره همایش بازارهای مالی اسلامی گفت: طی چندسال اخیر بحث مالی اسلامی در تمام دنیا از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. وی در ادامه بیان کرد: باتوجه به اینکه در کشور ما تمامی ابزارها اسلامی هستند، دیگر کشورها می‌توانند در این همایش آموزش‌های لازم را دریافت کنند و با جدیدترین ابزارها آشنا شوند. این افراد همچنین می‌توانند از مطالبی که فقها منتشر می‌کنند به‌عنوان الگو در بازارهای خود استفاده کنند. بیژنی درخصوص ارتباط ایران با دیگر کشورها درخصوص استفاده از ابزارهای مالی اسلامی گفت: ارتباط ایران با کشورهایی نظیر مالزی و اندونزی بسیار مطلوب است. درهمین زمینه طی هفته آینده هیاتی از وزارت اقتصاد و سازمان بورس به مالزی می‌روند و درخصوص اوراق بدهی دولتی گفت‌وگو می‌کنند. بیژنی افزود: تلاش بر این است که همکاری‌ها با کشورهای اسلامی افزایش یابد. تا خواسته اصلی سرمایه‌گذاران درخصوص حلال بودن ابزارها برآورده شود. یکی دیگر از برنامه‌ها افزایش ارتباط بین فقهای کشورها است. در آخرین تحولات هفته گذشته اعضای کمیته فقهی در مالزی جلسات متعددی داشتند که تا حد قابل توجهی بورس اسلامی ایران معرفی شد. وی در ادامه بیان کرد: قدم اول مذاکرات با مالزی درخصوص اوراق بدهی است که قرار است با نهاد ناظر این کشور جلسات متعددی در این زمینه برگزار شود.

بحث دوم با مقامات این کشور درخصوص بررسی بازار از نظر شریعت است. این مورد برای کشور ما اولویت بسیاری دارد.بازار مشترک سرمایه یکی دیگر از موضوعاتی بود که رئیس امور بین‌الملل سازمان بورس درخصوص آن صحبت کرد. به گفته وی طرح تاسیس بازار مشترک سرمایه در سازمان بورس اوراق بهادار در حال بررسی است. در این زمینه سازمان به مقامات اقتصادی کشور اعلام آمادگی کرد تا در آینده این بازار تاسیس شود. لازمه این موضوع نیز وحدت میان کمیته‌های فقهی است. اگر قرار باشد ابزارهای مختلف اسلامی در این بازارها استفاده شود نیاز به یک وحدت میان این بازارهاست. بحث بازاریابی بازار سرمایه ایران یکی دیگر از موضوعات مهم در این جلسه است. بیژنی در این زمینه گفت: بازار سرمایه ایران در نظر دارد سراغ کشورهای خارجی برود و خدمات خود را معرفی کند. در این زمینه طی یکسال اخیر مذاکراتی با کشورهای آلمان و کره صورت گرفت. به گفته بیژنی باید برای جذب سرمایه‌گذار خارجی با نهادهای حقوقی دنیا نیز ارتباط مفید داشته باشیم تا بتوانیم امنیت بازار ایران را به خارجی‌ها ثابت کنیم. رئیس بخش بین‌الملل سازمان بورس در پایان گفت: جذب سرمایه گذار خارجی بعد از برجام دوبرابر شده است. اما همچنان این تعداد، محدود است. با این حال با برنامه‌هایی که سازمان بورس دارد پیش‌بینی می‌شود این تعداد افزایش چشمگیری داشته باشد.