بودجه‌های بورس 96 از نگاه 8 کارشناس

دنیای اقتصاد: همزمان با ماه‌های پایانی سال ۹۵ و ترافیک انتشار اولین پیش‌بینی سود شرکت‌ها برآورد چشم‌انداز سال آینده صنایع بورسی به موضوعات قابل توجه نزد سهامداران تبدیل شده است. در همین زمینه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با ۸ کارشناس بازار سهام،پیش‌بینی ما از گزارش بودجه سال آینده ۱۰ صنعت مهم بورسی که سهم قابل توجهی از ارزش بازار را به خود اختصاص داده‌اند، بررسی می‌کند.

بودجه محافظه‌کارانه بانکی‌ها با چاشنی خوش‌بینی

بهزاد گلکار، مدیرعامل هلدینگ سینا: به نظر می‌رسد بانکی‌ها بودجه سال ۹۶ خود را بسیار محافظه‌کارانه پیش‌بینی کنند که در این محافظه‌کاری نیز خوش‌بینی زیادی دیده می‌شود. به عبارتی دیگر اتفاقاتی همچون تغییر میزان ذخیره‌گیری و همچنین رعایت اصول جدید IFRS برای تنظیم صورت‌های مالی که طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ صنعت بانکی کشور را درگیر کرد، به مراتب بر سودآوری سال جاری و همچنین سال آینده بانک‌ها تاثیر بگذارد. طی گزارش‌های سال ۹۵ بانکی‌ها نیز شاهد بودیم که اغلب بانک‌های کشور به جز تعداد معدودی همچون بانک خاورمیانه و کارآفرین با تعدیل منفی مواجه شدند. به نظر می‌رسد این روند برای سال ۹۶ و حتی سال‌های پس از آن نیز تداوم خواهد یافت. در حال حاضر حجم سپرده‌ها در سیستم بانکی مناسب است اما با توجه به وضعیت رکودی اقتصاد ایران همه این سپرده‌ها توانایی تبدیل به تسهیلات بانکی را ندارند. به عبارتی زمانی که وضعیت اقتصادی در رکود به سر می‌برد بخش تولید و خدمات علاقه‌ای به دریافت تسهیلات آن هم با نرخ سود بالا را ندارند در نتیجه بانک‌ها نمی‌توانند همه سپرده‌ها را وارد سیستم تسهیلات کرده و از این قبال سود قابل توجهی کسب کنند. بنابراین در سال آتی نیز بانکی‌ها نمی‌توانند وارد روند رشد سودآوری شوند. این صنعت باید مسیری ۳ تا ۵ ساله را طی کند تا وضعیت مناسب‌تری پیدا کند. در این مسیر لازم است برخی بانک‌ها با یکدیگر ادغام شده و از تعدادشان کاسته شود. به دنبال آن با اخذ تدابیری برای بهبود میزان سرمایه، حل و فصل چالش‌های موجود درخصوص مطالبات معوق و دیگر معضلات کنونی این صنعت، بانکی‌ها از وضعیت رکودی فعلی نجات پیدا کنند. طبیعتا تا آن زمان نمی‌توان به سودآوری بانکی‌ها امیدوار بود.

فردین آقابزرگی، مدیر‌عامل کارگزاری بانک آینده: با توجه به اصلاح ساختار بانک‌ها در قالب تغییر و تحولات اصول تنظیم صورت‌های مالی می‌توان انتظار داشت شاهد پیش‌بینی بازدهی مناسبی از سوی بانکی‌ها در سال ۹۶ نسبت به سال جاری باشیم حتی اگر این پیش‌بینی‌ها امکان تحقق نداشته باشند. به نظر می‌رسد پیش‌بینی بودجه سال ۹۶ فعالان این صنعت مبتنی بر برآوردهای خوش‌بینانه‌ای باشد تا قادر به ارائه EPSهای بهتری باشند و از اثرات منفی کاهش EPSهای سال ۹۵ با ارائه اطلاعات صحیح‌تر کاسته شود که البته معقولانه نیست. بنابر این انتظار می‌رود سایر بانک‌ها نیز اولین بودجه سال ۹۶ خود را با معیارهای خوش‌بینانه پیش‌بینی کنند تا از کاهش بیشتر قیمت سهامشان جلوگیری کنند.

چشم‌انداز کالایی‌های بورس

محمد‌مهدی زردوغی، کارشناس بازار سهام: دوصنعت فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی سهم قابل توجهی از ارزش بازار سهام را به خود اختصاص داده‌اند. نرخ فروش شرکت‌های مزبور تحت تاثیر تغییرات نرخ ارز و نوسان قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها اثر تعیین می‌شود. درخصوص پیش‌بینی سود این شرکت‌ها نیز باید به این دو مولفه توجه ویژه‌‌ای کرد. در بحث کالاهای اساسی طی یک سال اخیر روند شاهد روند روبه رشدی بوده‌ایم که در برخی موارد به رکورد قیمتی چندساله ختم شده است. کالاهایی نظیر مس، آلومینیوم، روی و سرب از مهم‌ترین کالاهایی هستند که این صنایع را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از سوی دیگر نرخ ارز در بازار داخلی نیز طی این مدت روند روبه رشدی داشته، تاجایی‌که این ارز در برخی مقاطع از کانال ۴۰۰۰تومانی نیز گذشت. با این وجود، عموما این شرکت‌ها در ارائه اولین پیش‌بینی‌ها جانب احتیاط را رعایت‌ می‌کنند. به نظر می‌رسد اولین پیش‌بینی شرکت‌هایی نظیر فولاد خوزستان و ملی مس ایران نسبت به سال قبل با رشد مواجه باشد، اما این رشد نسبت به انتظارها پایین‌تر است زیرا با توجه به نوسانی که ممکن است در قیمت‌های جهانی و نرخ دلار رخ دهد، شرکت‌ها ترجیح می‌دهند گزارش‌ها را محتاطانه‌تر به بازار ارائه دهند.

در نهایت اما به نظر می‌رسد اکثر شرکت‌های این گروه سال خوبی را پیش‌رو داشته باشند و همگام با رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی بهبود صورت‌های مالی را تجربه کنند. پتروشیمی‌ها در سالی که گذشت تحت تاثیر افزایش قیمت جهانی نفت و دیگر کالاها شرایط بهتری را نسبت به سال‌های قبل تجربه کردند. شرکت‌های پتروشیمی از حیث تولید به دو دسته تقسیم می‌شوند. پتروشیمی‌های الفین‌ساز و پتروشیمی‌های اوره و متانول‌ساز. با توجه به اینکه پتروشیمی‌های الفین‌ساز مانند جم، اراک و مارون طی یک‌سال اخیر نوسان چندانی نداشته‌اند، پیش‌بینی می‌شود اولین سود پیش‌بینی شرکت‌ها نیز تغییر چندانی نداشته و با نوسان کمتری مواجه باشد. اما شرایط برای پتروشیمی‌های اوره و متانول‌ساز تا حدی متفاوت است. قیمت متانول در بازارهای هند و چین طی هفته‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. در این‌صورت می‌توان شرایط بهتری را برای این شرکت‌ها متصور بود. با این‌وجود به ‌نظر می‌رسد شرکت‌هایی نظیر پتروشیمی زاگرس با احتیاط بیشتری گزارش‌های خود را ارائه می‌دهند و در صورت تداوم رشد در بازارهای جهانی تعدیل مثبت را در برنامه داشته باشند. بر همین اساس سال آینده را می‌توان سال خوبی برای شرکت‌های پتروشیمی عنوان کرد. با توجه به اینکه عمده پیش‌بینی‌ها در بازارهای جهانی رشد قیمتی کالاهای اساسی را نشان می‌دهد به‌نظر می‌رسد دور جدیدی از رونق در انتظار این واحدها باشد.

بهبود سودآوری پالایشی‌ها در سال آینده

محمد نوربخش - تحلیلگر بازار سهام: در سال‌های گذشته با ابهامات فراوانی که درخصوص نحوه قیمت‌گذاری محصولات و همچنین قیمت نفت به‌عنوان مواد اولیه از سوی پالایش و پخش وجود داشت، بازار از ارائه تحلیل درست درخصوص سودآوری این شرکت‌ها نتوانست موفقیت چندانی داشته باشد. با وجود رشد قیمت جهانی نفت طی یک سال اخیر به نظر می‌رسد نرخ‌گذاری دولتی و حاشیه سود پایین مانع از سودآوری قابل ملاحظه در پالایشگاه‌ها شد. برهمین اساس، درخصوص پیش‌بینی سود این شرکت‌ها برای سال آینده، باید مولفه‌های داخلی و بین‌المللی را به‌خوبی بررسی کرد. با توجه اینکه نرخ‌گذاری دولتی برای سال آینده مشخص نیست و روند قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی در بازارهای جهانی چندان قابل پیش‌بینی نیست نمی‌توان با قاطعیت اظهارنظر کرد که چه اتفاقی می‌افتد، اما این انتظار وجود دارد با رشد نرخ دلار رسمی در بازار داخلی و گمانه‌زنی‌هایی که درخصوص رشد قیمت نفت در محافل بین‌المللی وجود دارد سود پالایشی‌ها را در سال آینده بهتر از سال جاری بوده و آینده بهتری را متصور بود.

وابستگی حمل‌و‌نقلی‌ها به برجام

علیرضا مستقل - تحیلگر بازار سهام : صنعت حمل‌و‌نقل از صنایعی است که با زمزمه‌های اجرایی شدن برجام توانست صعود قابل توجهی را آغاز کند. با این وجود یکی از مسائلی که می‌تواند صورت‌های مالی این شرکت‌ها را برای سال آینده تحت تاثیر قرار دهد تداوم اجرای برجام است. با توجه به اینکه رئیس‌جمهور جدید آمریکا چندان رویکرد مناسبی به این توافق ندارد، نگرانی‌هایی درخصوص برجام وجود دارد، اما نقطه روشن این موضوع، نگاه مثبت دیگر کشورها به برجام و ایران است. در این‌صورت به نظر می‌رسد نگرانی چندانی از سوی برجام وجود نداشته باشد. اما دو موضوع مهم دیگر برای این شرکت‌ها درخصوص افزایش قیمت‌های جهانی کالاهای اساسی و حجم عملیاتی این شرکت‌ها است. با توجه به اینکه از اواخر تابستان قیمت کامودیتی‌ها روند روبه‌رشدی را آغاز کرده است می‌توان این احتمال را قوت بخشید که میزان صادرات کشورها و به تبع آن ترافیک بیشتر حمل‌و‌نقل رخ دهد. از سوی دیگر بسیاری از این شرکت‌ها در مجمع سالانه خبرهای خوبی درخصوص طرح‌های توسعه‌ای داشته‌اند. به‌عنوان مثال توسعه ناوگان راه‌آهن کشور با ورود ریل‌های جدید از روسیه تا پایان سال، می‌تواند در تحقق اهداف این شرکت‌ها برای سال ۹۶ اثرگذار باشد.

چشم‌انداز صنعت دارو در سال 96

محمد داود فصاحت - کارشناس کارگزاری بورس بیمه ایران: شرکت‌های گروه دارویی در چند سال اخیر بر خلاف دیگر صنایع، روند باثباتی داشتند و امسال نیز بر اساس عملکرد ۹ ماهه، سود شرکت‌های این گروه به‌صورت میانگین نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۰درصد افزایش داشته است. بر همین اساس آخرین پیش بینی سود سال جاری‌ آنها نیز به‌صورت میانگین با ۱۰درصد افزایش همراه بوده است. در این راستا ۱۶ شرکت دارویی در عملکرد ۹ ماهه با افزایش سودآوری روبه‌رو‌ بوده‌اند. در این میان سود شرکت شیمی دارویی داروپخش با بیشترین افزایش سودآوری روبه‌رو‌ شده به‌طوری‌که در دوره مزبور رشد ۸۳درصدی را نسبت به دوره مشابه سال قبل به ثبت رسانده است. شرکت‌های کیمیدارو با ۶۲درصد، فرآورده‌های تزریقی ایران ۳۶ درصد و البرزدارو با ۳۵ درصد افزایش در رتبه‌های بعدی قرار دارند. از سوی دیگر سودآوری ۱۰ شرکت دارویی در دوره مذکور نسبت به دوره مشابه سال قبل با کاهش همراه بوده است. از این منظر داروسازی کوثر با ۴۴درصد کاهش بدترین عملکرد را داشته است. همچنین شرکت‌های البرزبالک با۴۰درصد و پخش البرز با ۲۶درصد کاهش سودآوری همراه بوده‌اند.

در این میان با توجه به نزدیک شدن به پایان سال و انتظار برای انتشار گزارش‌های بودجه سال جدید، پارامترهای مهمی در این گزارش‌ها تاثیرگذار خواهد بود؛ ‌تغییرات نرخ ارز مبادله‌ای و وضعیت دوره وصول مطالبات مهم‌ترین پارامترهای تاثیرگذار بر صنعت دارو در سال ۹۶ خواهند بود.باتوجه به وابستگی مواد اولیه شرکت‌های دارویی به واردات، با افزایش نرخ ارز بهای تمام‌شده شرکت‌های دارویی افزایش خواهد یافت. البته طبق روال گذشته متناسب با آن نرخ محصولات نیز افزایش خواهد یافت و در نهایت با افزایش مقیاس فروش و ثابت ماندن حاشیه سود، عایدی ریالی شرکت‌های دارویی افزایش خواهد یافت. پس در صورتی که در سال آینده ارز تک نرخی شود یا ارز به‌صورت نرخ ارز مبادله‌ای در سال آینده افزایش قیمت داشته باشد و در صورتی که همچون روال قبل افزایش نرخ محصولات نیز اعمال شود، این موضوع تاثیر مثبت بر سود شرکت‌های دارویی خواهد داشت.

بررسی ترازنامه شرکت‌های دارویی در گزارش ۹ ماهه نشان می‌دهد میانگین وزنی دوره وصول مطالبات شرکت‌های دارویی نسبت به ابتدای سال افزایش قابل توجهی داشته است. به‌طوری‌که دوره وصول مطالبات ۲۲شرکت دارویی از میانگین وزنی ۲۵۰ روز در ابتدای سال ۹۵ با ۴۷ روز افزایش به ۲۹۷روز رسیده که حدود ۱۹درصد رشد داشته است. افزایش دوره وصول مطالبات در سال جاری عمدتا تحت تاثیر اجرای طرح تحول نظام سلامت و عدم پرداخت به‌موقع مطالبات از سوی سازمان بیمه سلامت در سال قبل بوده است. مجلس انتشار ۸ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه را برای تسویه بدهی بیمه سلامت در اصلاحیه بودجه سال ۹۵ تصویب کرد. در مرحله اول در روزهای گذشته انتشار مبلغ یک هزار میلیارد تومان اوراق بدهی آغاز شد. در صورت ادامه این روند و پرداخت بدهی‌های گذشته می‌توان انتظار داشت دوره وصول مطالبات شرکت‌های دارویی در سال آینده وضعیت به مراتب بهتری نسبت به امسال داشته باشد.

تردید در تحقق صادرات سیمان

محمد گرجی‌آرا، کارشناس بازار سهام:‌با نگاهی به گزارش و اولین پیش‌بینی ارائه‌شده توسط شرکت‌های سیمانی (شرکت‌هایی که تاکنون گزارش خود را در سامانه کدال منتشر کرده‌اند) به نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود، اولین پیش‌بینی بودجه سال ۹۶ این شرکت‌ها از نظر نرخ فروش معقولانه دیده شده است. این در حالی است که به لحاظ مقداری، مقدار فروش سیمانی‌ها تا حدودی خوش‌بینانه است. به عبارتی دیگر شرکت‌های سیمانی غرب کشور روی صادرات سیمان به کشور عراق حساب ویژه‌ای باز کرده‌‌اند و این موضوع را در پیش‌بینی‌های خود لحاظ کرده‌اند. با این همه تحقق این مقدار فروش با اما و اگر و ریسک‌های فراوانی همراه است. به عبارتی به نظر نمی‌رسد که تولید‌کننده‌های سیمانی غرب کشور بتوانند میزان فروش سیمان پیش‌بینی شده در گزارش‌های خود را محقق کنند. به همین دلیل باید دید در طول سال چه اتفاقی می‌افتد. با این حال در مجموع به نظر می‌رسد، بودجه سال ۹۶ عمده شرکت‌های سیمانی در حد انتظارات فعالان بازار برآورد شود. به عبارتی به نظر می‌رسد دیگر شرکت‌های سیمانی مقدار فروش سیمان را واقع‌بینانه‌تر در نظر بگیرند. این موضوع می‌تواند برای برخی شرکت‌ها تعدیل منفی به همراه داشته باشد. در برخی از شرکت‌ها نیز سود پیش‌بینی‌شده هر سهم می‌تواند قیمت‌های کنونی را برای برخی سیمانی‌ها توجیه کند.

انتظار محدود از بهبود سود «خودرویی‌ها»

حسام حسینی، کارشناس بازار سهام: صنعت خودرو سال ۹۵ را در شرایطی سپری کرد که تقاضای مناسب برای خودروی سواری و تیراژ بالای تولید‌کنندگان شرایط بهتری را نسبت به سال ۹۴ پیش روی این شرکت‌ها گذاشت. به‌طوری‌که تولید ۹ ماه سال جاری با رشد نزدیک به ۴۰ درصد به حدود ۹۵۰ هزار دستگاه رسید و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به حدود ۳/ ۱ میلیون دستگاه نیز برسد. این به آن معناست که صنعت خودرو به لحاظ تقاضای موثر برای خرید خودرو در نزدیک پیک (قله) خود قرار دارد و به عبارت دیگر به نظر می‌رسد رشد تقاضای خودرو در سال آینده، مشابه امسال نباشد. البته در شرایطی ایده‌آل شاید بتوان رکورد نزدیک به ۵/ ۱ میلیون خودرو در سال ۹۰ را به سال آینده تعمیم داد؛ در شرایطی که درآمد سرانه دلاری کمتر از اعداد سال ۹۰ پیش بینی می‌شود در نتیجه تقاضا همچون امسال از طریق روش‌های فروش متنوع یا فروش اقساطی قابل افزایش است. در این شرایط جریانات نقدی این شرکت‌ها به شکلی تغییر می‌کند که توان کاهش بدهی‌های سنگین بانکی را نخواهند داشت که در این راستا با توجه به شرایطی فعلی بازار پول و نرخ‌های بهره بالا، بخش عمده‌ای از سود عملیاتی این شرکت‌ها با هزینه مالی سنگین از دست خواهد رفت. در این میان رشد مواد خام در ماه‌های اخیر خود نیز می‌تواند به‌عنوان تهدیدی دیگر برای سال آینده قلمداد شود.

در این میان رشد هزینه‌های مواد مصرفی را نیز نباید نادیده گرفت که باید با یک افزایش نرخ مناسب پاسخ داده شود. حال آنکه کشمکش‌های مرسوم این صنعت برای افزایش نرخ در سال‌های اخیر در اذهان باقی مانده و به نظر می‌رسد رشد قیمت خودرو در سال آتی با واکنش منفی متقاضیان خودرو روبه‌رو‌ شود. در مجموع پیش‌بینی می‌شود سال آتی تغییرات محسوسی به لحاظ بهبود سود‌آوری در انتظار این صنعت نباشد.