دنیای اقتصاد- هدیه لطفی: بازار سهام در ادامه روند رکودی آغاز شده طی روزهای اخیر، روزگذشته را نیز در فضای کم نوسانی سپری کرد. فضایی که نتیجه‌اش رشد ناچیز ۵/ ۷واحدی شاخص کل بود. حجم و ارزش معاملات دیروز در سطوح بسیار پایینی قرار گرفت تا جایی که ارزش معاملات خرد حتی به ۱۰۰میلیارد تومان نیز نرسید. روند رکودی بازار در هفته جاری با وجود تلاش‌هایی برای حفظ شاخص در نهایت به زیان ۹/ ۰ درصدی شاخص سهام در طول هفته جاری منجر شد. معاملات این هفته بورس تهران، دیروز در شرایطی به پایان رسید که بنا به اظهارات کارشناسان فضای نیمه تعطیل در بازارهای جهانی تغییر شرایط این بازارها نسبت به زمان اوج خود، بیشترین تاثیر را در گروه‌های مرتبط با این موضوع در بورس ایجاد کرده است.

به این ترتیب نمادهایی که پیش‌تر باعث رشد شاخص شده بودند، حال فضای رکودی و بعضا نزولی را شاهد هستند. توقف نمادهای مهم و اثرگذار و به دنبال آن قفل نقدینگی در نمادهای مزبور، شاخص‌سازی و غیر واقعی بودن رقم نماگر بازار، به کف رسیدن قیمت در بیشتر سهم‌ها، رقابت بین بازارهای موازی و سود‌دهی بالاتر این بازارها و همچنین سرمایه‌گذاری‌های دربازارهای کم ریسک‌تر دیگر دلایلی است که سبب حاکم شدن فضای رکودی بر معاملات این روزهای بورس شده است. بر این اساس ۶ دلیل مذکور باعث تشدید فضای رکودی اخیر شده که نشانه‌های آن را می‌توان در کاهش چشمگیر حجم و ارزش معاملات مشاهده کرد. به‌طوری‌که در جریان معاملات دیروز تنها ۴۸۵ میلیون سهم به ارزش ۹۰ میلیارد تومان معامله شد که در مقایسه با میانگین یک ماه اخیر کاهش ۳۵ درصدی در حجم و ۲۸ درصدی ارزش معاملات را نشان می‌دهد. با در نظر گرفتن این موضوع که یک ماه گذشته نیز بازار از رونق چندانی برخوردار نبود، می‌توان عمق رکود و کم تحرکی معاملات روز گذشته را مشاهده کرد.

تشریح دلایل 6 گانه

ایمان مقدسیان از کارشناسان بازار سرمایه درخصوص دلایل رکودی حاکم بر بازار به ارائه ۶ عامل تاثیر‌گذار پرداخت و گفت: بازار سهام کشور از روزهای پایانی آبان ماه به مدد رشد قیمت کالاها در بازارهای جهانی وارد مدار صعودی شد. این موضوع تا اواخر آذر ماه نیز ادامه یافت و همچنان تحت رشد چشمگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی، نه تنها گروه‌های مرتبط بلکه شاخص کل بورس نیز دوران مثبتی را تجربه کرد. وی ادامه داد: در روزهای پایانی آذر ماه رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی به دلایلی از جمله نزدیک شدن به زمان آغاز به کار رئیس‌جمهور جدید در آمریکا، وضعیت اقتصادی چین، متوقف و وارد روند نزولی شدند. مقدسیان در ادامه افزود: از طرفی بازارهای جهانی در هفته جاری نیز همچون هفته گذشته با شروع سال میلادی جدید، باز هم در یک فضای نیمه تعطیل بودند. درآغاز سال میلادی جدید نیز روند بازارهای جهانی از نقطه اوج خود فاصله گرفت. مقدسیان با اشاره به تاثیر مستقیم این موضوع بر وضعیت گروه‌هایی همچون پتروشیمی، فلزی و معدنی گفت: صنایع یادشده دربازه زمانی مهر تا آذر ماه سال جاری با رشد قیمتی مطلوبی همراه شدند و به حرکت مثبت شاخص کمک کردند. اما این روند مثبت با شروع حرکت اصلاحی قیمت‌ها در بازارهای جهانی متوقف شد و به تبع آن شاخص کل بورس نیز وارد فاز نزولی شد.

توقف نمادها؛ بحث تکراری اما پر‌دامنه

این تحلیلگر در ادامه توقف نمادها را از دیگر دلایل رکود اخیر دانست و این مبحث را عاملی تکراری اما پردامنه عنوان کرد و افزود: شاید بیش از هرچیزی توقف‌ برخی نمادهای اثر‌گذار بر شاخص که زمانی لیدر بازار بودند، به رکود اخیر دامن زده باشد. وی در ادامه تاکید کرد: قفل نقدینگی در نمادهای مزبور سبب حاکم شدن فضای رکودی بر معاملات این روزهای بورس شده است. در حال حاضر همچنان نمادهای اثرگذار از جمله بانکی‌ها و در صدر آنها بانک صادرات به همراه نماد مپنا متوقف هستند. وی ادامه داد: این نمادها در دوران قبل از توقف، نه تنها معاملات پر رونقی را شاهد بودند، بلکه تاثیر مثبتی در صعود شاخص بورس ایجاد می‌کردند. از این رو در غیاب این لیدرها که با قفل نقدینگی سرمایه‌گذاران در همراه بوده است، می‌توان روند رکودی بازار را نیز رصد کرد. مقدسیان در ادامه با اشاره به ضرر مضاعف برخی سرمایه‌گذاران از خواب پول در نمادهای متوقف گفت: به‌دلیل توقف این نمادها و قفل شدن پول سرمایه‌گذاران در آنها، برخی سهامداران که اقدام به خرید اعتباری در این نمادها کرده بودند، حال نه تنها با قفل نقدینگی مواجه شدند، بلکه مجبور به پرداخت بهره‌ای نیز برای این اعتبارات خود هستند که به این ترتیب ضرر مضاعفی را متحمل شده‌اند. کلیت این موضوع به بی اعتمادی سهامداران مزبور به بازار و به تبع آن کاهش حجم معاملات شده است.

شاخص‌سازی در روزهای اخیر

مقدسیان عامل دیگر را در شاخص‌سازی و غیر‌واقعی بودن رقم نماگر بازار دانست و گفت: روزهای اخیر شاهد شاخص‌سازی و انجام معاملات بلوکی برای حفظ شاخص در محدوده مثبت هستیم. به‌طوری‌که در دقایق پایانی معاملات سهم‌های اصلی بازار که با افت قیمت نیز همراه بوده‌اند؛ به‌ناگاه با بلوک‌زنی موجب تغییر روند بازار می‌شوند. در نهایت نیز یک رقم غیر واقعی برای نماگر ثبت می‌شود.

به کف رسیدن قیمت‌ها و عدم تمایل به فروش

این تحلیلگر در ادامه اظهاراتش با اشاره به کف رسیدن قیمت‌ها در اکثر سهم‌های بازار گفت: کاهش شدید قیمت‌ها و به کف رسیدن آنها نیز سبب شده است سرمایه‌گذاران هیچ علاقه‌ای به فروش سهام خود نداشته باشند و به این ترتیب با عدم اقدام به فروش، شاهد تشدید رکود معاملات هستیم.

رقابت در بازارهای موازی

مقدسیان در ادامه با اشاره به اینکه بورس جزئی از بازارهای مالی و پولی کشور است و همگام با دیگر بازارهای موازی به جذب سرمایه‌گذاران می‌پردازد، گفت: بازارهای مالی برای جذب سرمایه‌گذاران باید مشوق‌هایی داشته باشند که در شرایط کنونی بازار سرمایه نه تنها این مزیت را نداشته، بلکه با چالش نقدشوندگی نیز مواجه شده‌ است. وی در ادامه با اشاره به اینکه در شرایط فعلی این بازارها با سوددهی به مراتب بالاتری از بورس همراه هستند، افزود: در حال حاضر با سرمایه‌گذاری در دیگر بازارهای مالی از جمله سکه، پول و اوراق در کمتر از یک روز به نقدینگی خود دست خواهید یافت؛ اما در بورس این رویه حاکم نیست و سرمایه‌گذاران بعضا با توقف چند ماهه به قفل نقدینگی دچار می‌شوند. از طرفی رونق شکل گرفته در بازار ارزو سکه نیز توجه فعالان عرصه سرمایه‌گذاری را به خود جلب کرده است.

سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک‌تر

این تحلیلگر در ادامه سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک‌تر از جمله سرمایه‌گذاری در بانک و اوراق بهادار با درآمد ثابت را از جمله دیگر دلایل تاثیر گذار بر بازار دانست و گفت: سرمایه‌گذاری در بازارها با ریسک کمتر نیز دیگر عامل رکود معاملات در شرایط فعلی بوده است. این موضوع سبب شده سهامداران در شرایط رکود کنونی به سرمایه‌گذاری در این بازارها علاقه بیشتری داشته باشند.

در بازار چه گذشت؟

در جریان معاملات روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت ۵/ ۷ واحدی مواجه شد و در ارتفاع ۷۸ هزار و ۹۹۱ واحدی قرار گرفت. شاخص‌های بازار اول و دوم نیز به ترتیب ۲ و ۳۳ واحد رشد کردند. نماد معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و بانک کارآفرین بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص ثبت کردند. این در حالی بود که نمادهای سرمایه‌گذاری غدیر، پالایش نفت بندرعباس و هلدینگ نفت و گاز پارسیان مانع رشد بیشتر این متغیر بودند. بیشترین رشد قیمت‌ها نیز متعلق به نمادهای صنایع کاشی و سرامیک سینا، داروسازی امین، شیر پاستوریزه پگاه خراسان، شیمی دارویی داروپخش، تراکتورسازی ایران، سرمایه‌گذاری صنعت نفت و معادن منگنز ایران بود. در مقابل نمادهای قطعات اتومبیل ایران، فولاد امیر کبیر کاشان، سخت آژند، بیمه آسیا، صنایع ریخته گری ایران، ماشین‌سازی نیرومحرکه و کارخانجات تولیدی شهید بهشتی با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند. در جریان معاملات دیروز نماد معاملاتی شرکت سایپا دیزل با توجه به تعدیل پیش بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به ۳۰/ ۱۲/ ۱۳۹۵ و ارائه اطلاعات شفاف‌سازی، بدون محدودیت نوسان قیمت بازگشایی شد. همچنین دو نماد شرکت های صنایع کاغذ‌سازی کاوه، داروسازی زاگرس فارمد پارس (داملران) با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به ۳۰/ ۱۲/ ۱۳۹۵ و افست نیز پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه مبنی بر تقسیم سود نقدی، بدون محدودیت نوسان قیمت بازگشایی شدند.

6وجهی کم‌نوسانی بورس تهران