دنیای اقتصاد: نماگر بورس تهران که روز گذشته روند کم‌نوسانی را در پیش گرفته بود، با گشایش نماد معاملاتی شرکت سایپا در مسیر نزولی قرار گرفت و افت ۱۶۶ واحدی را تجربه کرد. این روند نزولی تداوم چندانی نیافت و با ورود حقوقی‌ها به نمادهای شاخص‌ساز در دقایق پایانی بازار مسیر شاخص تغییر کرد. امری که در نهایت نه‌تنها ریزش قبلی را جبران کرد، بلکه رشد ۷۳ واحدی این نماگر را رقم زد. این موضوع که به‌نوعی دستکاری قیمت‌ها به‌منظور حفظ شاخص سهام محسوب می‌شود بارها و بارها توسط کارشناسان و صاحب‌نظران نقد شده است.

گروه بورس - فاطمه اسماعیلی: شاخص کل بورس تهران که در دقایق ابتدایی معاملات روز گذشته روند کم نوسانی را در پیش گرفته بود با گشایش نماد معاملاتی شرکت سایپا با افت قابل توجهی همراه شد و ۱۶۶واحد نزول به ثبت رساند. این روند اما تداوم پیدا نکرد و حمایت حقوقی‌ها از بسیاری نمادهای شاخص‌ساز در نهایت شاخص کل را با رشد ۷۳واحدی همراه کرد. بازگشت نرخ دلار بر مدار صعودی نیز روز گذشته سبب شد تمامی نمادهای مرتبط با بازارهای کالایی وضعیت مناسب‌تری (نسبت به روز یکشنبه) تجربه کنند. با این وجود حساسیت دولت در جهت کنترل قیمت دلار و در نتیجه آن تحلیل‌ناپذیر بودن روند قیمتی‌ دلار ریسکی است که باید در بازار مورد توجه قرار گیرد.

سایپا به تابلوی معاملات بازگشت

خودرویی‌ها که از آغاز تابستان تا حدود چند ماه پیش عنوان لیدری بازار سهام را در اختیار داشتند با توقف نماد معاملاتی شرکت سایپا (به‌عنوان لیدر گروه خودرو) از دوم آبان ماه وضعیت متفاوتی پیدا کرده‌اند؛ به‌طوری که شاخص این گروه در این مدت افت حدود ۱۵درصدی را تجربه کرده است. ایران‌خودرو دیگر شرکت بزرگ این گروه نیز وارد روندی رکودی شد و در این بازه زمانی ریزش حدود ۲۶درصدی را تجربه کرد. اواخر هفته گذشته بود که صورت مالی عملکرد ۶ماهه حسابرسی شده شرکت سایپا پس از حدود ۲ماه انتظار، در سایت اطلاع‌رسانی کدال منتشر شد. در این میان هر چند انتظار می‌رفت گزارش حسابرسی شده «سایپا» با تعدیل مثبت سود همراه باشد اما در نهایت پیش‌بینی سود هر سهم «خساپا» در همان رقم قبلی ۱۰۲ریال و بدون هیچ‌گونه تغییری روانه کدال شد. در عین حال در گزارش ارسالی این شرکت ابهامات نسبی درخصوص درآمدهای غیرعملیاتی شرکت‌های سایپا دیزل و سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی نیوان ابتکار دیده شد. ابهاماتی که سازمان را به واکنش واداشت.

بر این اساس گزارش شفاف‌سازی سایپا درخصوص اطلاعات «پیش‌بینی سود هر سهم سال مالی منتهی به ۳۰/ ۱۲/ ۹۵ براساس عملکرد واقعی ۶ماهه» شنبه روی سامانه کدال قرار گرفت. بر اساس این نامه، مدیریت بازار اول بورس اعلام کرد که با توجه به افزایش درآمدهای غیرعملیاتی پیش‌بینی شده از مبلغ ۲هزار و ۹۲۲میلیارد ریال به مبلغ ۸هزار و ۸۷۲میلیارد ریال در پیش‌بینی سود هر سهم مزبور، نماد معاملاتی «سایپا» توسط سیستم بازار متوقف می‌ماند چرا که همچنان ابهاماتی در این رابطه وجود دارد که شرکت باید در این زمینه شفاف‌سازی کند. با وجود تمامی ابهامات، «خساپا» روز گذشته بدون محدودیت نوسان قیمت بازگشایی و آماده انجام معامله شد. بازگشت این نماد خودرویی درحالی با کاهش بیش از ۱۴درصدی قیمت هر سهم (از ۱۳۸تومان دوم آبان به ۱۱۸تومان) و معامله ۱۶۳میلیون سهمی توسط سهامداران همراه شد که بسیاری از فعالان، خواهان اطلاع از دلیل بدون محدودیت نوسان انجام شدن معاملات این نماد آن هم با توجه به عدم رویدادی خاص و با اهمیت در گزارش اعلامی این شرکت بودند. به نظر می‌رسد بر اساس یک رویه تازه سازمان بورس اگر شرکت‌هایی همانند سایپا که دارای ابهاماتی بوده و از سوی دیگر با توقف طولانی مدت نماد روبه‌رو شده باشند، تصمیم به بازگشایی نماد بدون محدودیت نوسان قیمت می‌کند. در این میان وضعیت آتی این شرکت نیز تا حدودی مبهم باقی مانده است. برخی از کارشناسان این بازگشایی را مثبت قلمداد می‌کنند و معتقدند با ورود مجدد «خساپا» به بازار فرصت‌های خرید به وجود می‌آید. در این میان برخی دیگر از فعالان بازار بر این اعتقادند که شکست سطوح حمایتی، برای تکنیکالیست‌های بازار سیگنال فروش ایجاد می‌کند.

بازگشایی «مرقام» با ریزش 26درصدی

بورس تهران روز گذشته شاهد یک بازگشایی دیگر نیز بود. بر این اساس نماد معاملاتی شرکت ایران ارقام که اواخر شهریور ماه با توقف روبه‌رو‌ شده بود، با توجه به عدم کشف قیمت در روز یکشنبه، بدون محدودیت نوسان قیمت با افت ۲۶درصدی و در قیمت ۴۷۷تومان به تابلو معاملات بازگشت. نگاهی به روند گذشته این شرکت نشان از رشد بیش از ۷۰درصدی سهام این شرکت در ۸هفته بدون تغییر عوامل بنیادین و تنها با فضای هیجانی از دیگر نماد تولیدکننده صندوق‌های فروشگاهی دارد. بر این اساس افت قابل توجه «مرقام» پس از بازگشایی در روز گذشته طبیعی به نظر می‌رسد.

ریسک دلار در بورس تهران

روز یکشنبه به دلیل شوک ارزی وارد شده به بازار ارز، بورس تهران نیز تحت تاثیر این شوک قرار گرفت و تمامی سهامی که با تحلیل رشد قیمت دلار به قیمت‌های بالای ۴۰۰۰تومان رشد کرده بودند، فشار فروش سنگینی را تجربه کردند. این در حالی بود که روز گذشته تمامی نمادهای مرتبط با بازارهای کالایی وضعیت مناسب‌تری را تجربه کردند و با فرصت‌های خرید همراه شدند. همواره به دلیل هیجانات موجود در بازار سهام، تاثیر عوامل مثبت و منفی بیش از واقعیت خودنمایی می‌کند. موضوع رشد قیمت دلار نیز که در هفته گذشته باعث شده بود برخی گروه‌ها به این واسطه مورد توجه قرار بگیرند، با صحبت‌های رئیس بانک مرکزی و افت شدید قیمت دلار بار دیگر واکنش بیش از حد سهامداران را به همراه داشت. بر این اساس گروه‌های کالا محور که با سیگنال ناشی از رشد قیمت دلار مورد توجه خریداران بازار بودند، این بار شاهد تشکیل صف‌های سنگین فروش در مقابل خود بودند. در این میان دستور رئیس‌جمهور مبنی بر ساماندهی بازار ارز و به دنبال آن نامه معاون اول رئیس‌جمهور به منظور تحقق این دستور و حمایت از تولید داخلی، این سیگنال را به بازار ارسال کرد که دولت کنترل نرخ ارز را در اولویت سیاست‌های خود قرار داده است. بر این اساس نمی‌توان تحلیل درستی از نوسانات آتی قیمت دلار داشت. این موضوع ریسکی است که باید در بازار مورد توجه قرار گیرد.

تاکید سازمان بورس بر شفافیت

به نظر می‌رسد فضای بورس تهران در شرایط کنونی به تدریج دستخوش تغییرات مفیدی شده است. تغییراتی که با تاکید سازمان بر شفافیت هر چه بیشتر شرکت‌های بورسی نشات می‌گیرد. به نظر می‌رسد انحراف مالی در برخی از نمادهای بازار سهام دلیل تمرکز سازمان بر این موضوع است. در این میان الزام شرکت‌ها برای انتشار گزارش فعالیت ماهانه نیز فصل جدیدی از تحلیل را به روی بورس تهران و سرمایه‌گذاران گشوده است. در شرایط کنونی دو موضوع مهم شفافیت و نقدشوندگی در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. از طرفی ادامه ابهامات موجود در بازار، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران و سوءاستفاده برخی سفته‌بازان را به دنبال خواهد داشت و از سوی دیگر ریسک کاهش نقدشوندگی در معاملات پیش روی بازار قرار دارد. با وجود اینکه دقت در صحت اطلاعات باید مدنظر ناظر بازار قرار گیرد اما بی‌توجهی به طولانی شدن انجام اصلاحات ضربه سنگینی را به فضای بازار وارد می‌کند. طبیعتا بازگشایی نمادهای پرابهام، سازمان بورس را در مواجهه با خطری تحت عنوان عدم شفافیت در بازار روبه‌رو‌ می‌کند. اما در مجموع خروجی پیگیری‌های سازمان و همچنین انتشار گزارش‌های ماهانه شفافیت هر چه بیشتر بازار سهام است.

نگاهی به آمار معاملات

نماگر بورس تهران معاملات روز دوشنبه را با رشد ۷۳واحدی (معادل ۱/ ۰درصد) به پایان رساند و در عدد ۷۸هزار و ۹۶۹واحدی قرار گرفت. بازار سهام در پایان معاملات این روز (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد دادوستد ۷۶۷میلیون سهمی در حدود ۵۰هزار نوبت معاملاتی بود تا ارزش کل معاملات به حدود ۱۳۵میلیارد تومان بالغ شود. در حالی که بازگشایی «خساپا» فشار ۱۹۰واحدی بر نماگر بورس تهران تحمیل کرد اما جابه‌جایی بلوکی بین سهامداران حقوقی در سهام شرکت‌های صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، مخابرات ایران، فولاد خراسان، پتروشیمی فجر و پالایش نفت اصفهان زمینه رشد شاخص را فراهم کرد.

دست نامرئی حفظ شاخص بورس