دنیای اقتصاد: با گذشت یک سال از آغاز معاملات اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران و تامین مالی بدهکاران دولت به‌ویژه پیمانکاران از طریق پتانسیل‌های موجود در بازار سرمایه، دولت به فکر طراحی و انتشار اوراق جدیدی از اسناد مزبور با نمادهای «سخا۱» و «سخا۲» با سررسید کوتاه‌مدت افتاد. در این راستا معاملات ثانویه نخستین دوره از اسناد مزبور روز گذشته و با بازگشایی نماد «سخا۱» در فرابورس آغاز شد.

بر این اساس به‌منظور تسویه بخشی از بدهی‌های دولت به طلبکاران غیردولتی و تداوم جریان پرداخت‌های خزانه‌داری کل کشور، دو سری اسناد خزانه اسلامی کوتاه‌مدت در نمادهای «سخا۱» و «سخا۲» از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر و در فرابورس پذیرش شده که سررسید آنها به‌ترتیب ۱۹ دی و ۱۹‌بهمن است. در این راستا روز گذشته با گشایش نماد «سخا۱» هر برگه ۹۸ هزار و ۵۵۰ تومان قیمت خورد. معاملات این نماد با استقبال زیادی از سوی خریداران مواجه شد و در نهایت ارزش معامله یک‌هزار و ۶۱۰ برگه‌ای این نماد به حدود ۱۵۷ میلیون تومان بالغ شد. همچنین با توجه به سررسید «سخا ۱» در روز نوزدهم دی‌، نرخ سود سالانه موثر آن به ۸/ ۲۳ درصد و نرخ سود سالانه معادل بانکی نیز به ۵/ ۲۱ درصد رسید. طی چند سال اخیر با توجه به مشکلات اقتصادی و کمبود درآمد، حجم بدهی دولت به بخش‌های مختلف مانند پیمانکاران افزایش یافت، بر این اساس راهکارهایی برای کاهش این بدهی‌ها ارائه شده که یکی از آنها انتشار اسناد خزانه اسلامی در بازار سرمایه بود.بر این اساس، تاکنون ۱۰ مرحله از اسناد خزانه اسلامی منتشر شده و در این راستا اسناد جدیدی نیز با همان مکانیزم، اما با سررسید کوتاه‌مدت در برنامه دولت قرار گرفته است. این اوراق که به «سخا» نامیده شد، از مهرماه امسال در فرابورس ایران مورد پذیرش قرار گرفت. اما معاملات ثانویه آن با تاخیری ۳ ماهه، سرانجام از روز گذشته آغاز شد.

جزئیات بیشتر از «سخا»

در این راستا علیرضا توکلی‌کاشی، مدیر بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران اظهار کرد: پتانسیل بالای بازار سرمایه در جذب نقدینگی و به‌ویژه تجربه موفق معاملات اسناد خزانه اسلامی در فرابورس که تامین مالی حدود ۹۰ هزار میلیارد ریالی را برای پیمانکاران از مهرماه سال گذشته تا کنون به همراه داشته، دولت را به فکر تداوم این امر برای طراحی و انتشار اوراق جدید با قابلیت‌های متنوع واداشت تا از این طریق طرح‌های عمرانی و زیرساختی نیز در کشور قادر به ادامه فعالیت باشند. توکلی در ادامه به اسناد خزانه‌ای که در سال ۹۵ عرضه می‌شوند، اشاره کرد و گفت: در سال جاری ما به جز اسناد خزانه اسلامی، با دسته دیگر این اوراق نیز روبه‌رو هستیم که در چارچوب بند «ز» قانون بودجه منتشر شده‌اند و در قالب نمادهای «سخا۱» و «سخا۲» قرار می‌گیرند. وی در ادامه افزود: حجم کل اوراق درنظر گرفته شده برای «سخا۱» بالغ بر ۲۰ میلیون برگه به ارزش اسمی هر ورق یک میلیون ریال است که با توجه به عرضه و تقاضای روز گذشته بازار، هر برگه مزبور ۹۸ هزار و ۵۵۰ تومان کشف قیمت شد. همچنین سررسید کوتاه‌مدت این اسناد، یکی از ویژگی‌های مثبت این اوراق خواهد بود. از سوی دیگر طبق بند «ز» تبصره ۵ قانون بودجه سال ۹۵ کل کشور تسویه این اوراق در سررسید، مقدم بر تمامی پرداخت‌های خزانه‌داری کل کشور بوده و تسویه آن قبل از سررسید ازسوی خزانه مجاز است و این موضوع نگرانی از بابت تسویه این اوراق را به حداقل می‌رساند.

بازگشایی «سخا2» در آینده نزدیک

در این میان مبینا بنی اسدی، مدیر روابط عمومی فرابورس ایران، با اشاره به استقبال از اسناد جدید گفت: اسناد خزانه اسلامی همواره مورد استقبال متقاضیان و سرمایه‌گذاران قرار گرفته است و در خصوص این سری از این اوراق که کوتاه‌مدت نیز بود و تا سررسید آن کمتر از یک ماه باقی مانده است، کماکان شاهد استقبال متقاضیان بودیم. وی در پاسخ به این سوال که چرا بازه زمانی میان زمان پذیرش سخا (از مهرماه) تا زمان عرضه (دیروز) فاصله بسیاری افتاده است، گفت: این اوراق در تاریخ دهم شهریورماه منتشر و ششم مهرماه جاری در فرابورس پذیرش شده‌اند. از آنجا که این سری از اوراق کوتاه‌مدت به شرکت‌های بسیاری تعلق گرفته‌اند و مبالغ تخصیص یافته به این شرکت‌ها نیز ارقام متنوع اعم از ارقام کم یا زیاد است. به این علت پروسه سپرده شدن مبالغ مربوطه در حساب افراد بیش از اسناد خزانه اسلامی با سررسیدهای یکساله زمان می‌برد. وی ادامه داد: در خصوص اسناد خزانه اسلامی با سررسیدهای یکساله شاهد آن هستیم طلبکاران غیردولتی به تعداد بسیار محدودتر بوده و مبالغ تخصیص یافته ارقام بالایی است. در حالی که اسناد خزانه کوتاه‌مدت رویه‌ای کاملا عکس دارد. به این ترتیب باید حجم عرضه «سخا۱ » در پی سپرده کردن مبالغ تخصیص یافته به حساب طلبکاران غیردولتی به میزان مناسبی می‌رسید تا قابلیت گشایش نماد و عرضه را پیدا می‌کرد. بنی اسدی با اظهار این مطلب که این رویه در مورد «سخا۲ » نیز وجود دارد، به زمان عرضه این اوراق اشاره کرد و گفت: اقدامات لازم در خصوص سپرده کردن این سری اسناد خزانه به حساب طلبکاران در حال انجام است و هر زمان که حجم عرضه به حد مناسبی برای گشایش نماد برسد، «سخا»۲ نیز مانند «سخا۱ » عرضه و گشایش نماد خواهد شد.

پذیره‌نویسی اولین صندوق VC در فرابورس

در دیگر تحولات، فرابورس ایران در هفته آینده شاهد پذیره‌نویسی اولین صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) خواهد بود. بر این اساس صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه رویش لوتوس با سرمایه ۵۰ میلیارد تومان که با همکاری تامین سرمایه لوتوس پارسیان و پژوهشگاه رویان تاسیس شده است، از دوشنبه ۲۹آذر تا یکشنبه ۵ دی در فرابورس ایران پذیره‌نویسی می‌شود.

در بازار چه گذشت؟

فرابورس ایران در جریان معاملات دیروز مطابق روال روزهای اخیر، با روندی منفی به کار خود پایان داد و در نهایت نیز کاهش ۲ واحدی (معادل ۲۵/ ۰ درصدی) آیفکس را در کارنامه خود به ثبت رساند. بررسی جزئیات این بازار نشان از تاثیر مثبت نمادهای «مارون» و «ذوب» در محاسبه آیفکس دارد که هر چند تلاش بر خنثی کردن تاثیر منفی نمادهای «هرمز» و «شاوان» داشتند، اما در نهایت فقط توانستند از شدت این افت بکاهند و به این ترتیب شاخص فرابورس در پایان معاملات به محدوده ۸۶۶ واحد نزدیک شد. در مجموع روز گذشته حدود ۲۳۲ میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش ۲۸۷میلیارد تومان در فرابورس دادوستد شد که بیشترین حجم معاملات در اختیار نماد ذوب‌آهن اصفهان قرار داشت؛ «ذوب» با مبادله ۲۵ میلیون سهم به ارزش ۸/ ۶ میلیارد تومان در صدر نمادها به لحاظ بالاترین حجم معاملات قرار گرفت. همچنین برای چندمین روز متوالی اسناد خزانه اسلامی مرحله نهم با ثبت بیشترین ارزش معاملات، صدرنشینی خود را حفظ کرد. ارزش معاملات این اوراق معادل ۴۸میلیارد تومان بود.