دنیای اقتصاد- فاطمه اساعیلی: بورس تهران که در دقایق ابتدایی معاملات روز گذشته با رشد شاخص مواجه بود، در ادامه مسیر متفاوتی را برگزید و در نهایت با افت ۵۸ واحدی نماگر اصلی خود در سطح ۸۰ هزار و ۶۸۴ واحد قرار گرفت. از نکات قابل توجه این روزهای بازار سهام گردش نقدینگی در برخی گروه‌های خاص بازار است که غالب این گروه‌ها را گروه‌های وابسته به بازارهای جهانی تشکیل می‌دهند. به‌نظر می‌رسد رشد انتظارات بیش از واقعیت در صنایع کالایی به‌خصوص نمادهای معدنی-فلزی، پیش‌خور شدن انتظارات سودآوری و همچنین شناسایی سود میان معامله‌گران بازار سبب شده تا شاهد تشدید فشار فروش در گروه‌های مزبور باشیم. به‌عبارت دیگر سهامدارانی که به صرف رشد قیمت‌های جهانی و بدون تحلیل درست از روند سودآوری شرکت‌ها به صف خریداران نمادهای کامودیتی‌محور پیوسته بودند، طی معاملات این هفته با هراس از زیان بیشتر به جمع فروشندگان ملحق شدند.

عاقبت خرید سهام بدون تحلیل

یکی از عواملی که سبب تشدید فشار فروش در نمادهای وابسته به بازارهای جهانی شده است، ورود بدون تحلیل و هیجانی سرمایه‌گذاران به نمادهای کامودیتی محور است. این در حالی است که رشد قیمت‌ نمادهای زیرمجموعه گروه‌های کالامحور و وابسته به بازارهای جهانی نمی‌تواند به صرف هیجانات صورت گیرد. بر این اساس خریدارانی که در هفته‌های گذشته به واسطه رشد مناسب قیمت‌های جهانی برخی کالاهای اساسی همچون سرب و روی به جمع خریداران سهام نمادهای وابسته به این کالاها پیوسته بودند، در حال حاضر با وجود تداوم رشد قیمت این فلزات در بازارهای جهانی شاهد افت قیمت سهام خود بودند. از این رو برخی نیز با هراس از ریزش بیشتر به صف فروشندگان ملحق شده‌اند. در عین حال باید توجه داشت با توجه به رشد قیمت‌ها بیش از رشد سودآوری این شرکت‌ها، هم‌اکنون بازار به‌دنبال تعدیل قیمت‌ها برای تعدیل نسبت P/ E است. در حال حاضر در تعداد زیادی از نمادهای فعال بازار، رشد قیمت‌ها (صورت کسر) سریع‌تر از رشد سودآوری (مخرج کسر) است. موضوعی که حکایت از امیدواری سهامداران نسبت به آینده سودآوری شرکت‌ها و همچنین بهبود فضای اقتصادی دارد.

به‌عبارت دقیق‌تر، خریدارانی که در هفته‌های گذشته و در اوج قیمتی سهام شرکت‌های مزبور، وارد این سهام شده‌ بودند، امید داشتند تا در آینده، رشد سودآوری شرکت‌های موجود در سبد سرمایه‌گذاری‌شان موجب تعدیل نسبت قیمت بر درآمد شود. این در حالی است که رشد قیمت‌های جهانی سقف مشخصی داشته و هیجانات تاثیری بر آن ندارد. به‌عبارت دیگر رشد قیمتی سهام گروه‌های وابسته به قیمت‌های جهانی نمی‌تواند مانند رشد قیمت در نمادهایی همچون خودرو‌یی‌ها باشد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد، رشد قیمت جهانی کالاها در ماه‌های اخیر و در کنار آن رشد حدود ۸ درصدی نرخ دلار در بازار آزاد از ابتدای پاییز، حمایت مناسبی را از صنایع کالامحور به عمل آورده است. در عین حال با رشد حدود ۲۱‌درصدی قیمت نفت در یک ماه اخیر به واسطه توافق کشورهای اوپک و غیراوپک، خوش‌بینی به رشد پالایشی‌ها بیش از پیش تقویت شد؛ به‌طوری‌که رشد انتظارات در این نمادها بیش از واقعیت موجود شکل گرفت. با این حال با پیش‌خور شدن این عوامل و با توجه به نسبت بالای P/ E شرکت‌ها شاهد تشدید فشار فروش از ابتدای هفته هستیم. موضوعی که در نهایت به ریزش ۶۵۸ واحدی نماگر بازار سهام طی معاملات هفته منتهی شده است. بر‌این اساس دیروز بیشترین حجم و ارزش معاملات در نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی رقم خورد. در میان ۱۴ نماد فعال در این گروه نیز روز گذشته بیش از نیمی از نمادها تحت‌تاثیر فشار فروش در محدوده منفی به معاملات روزانه خود پایان دادند. در میان معدنی‌ها نیز روند مشابهی را شاهد بودیم؛ به‌طوری‌که ۶ نماد این گروه دیروز با نوسانات منفی همراه شدند و «کگل» عنوان تنها نماد مثبت گروه استخراج کانه‌های فلزی را از آن خود کرد.

حمایت‌های بی‌نتیجه حقوقی‌ها

روز گذشته شاهد استقبال قابل توجه حقوقی‌ها از سهم‌های شاخص‌ساز بازار بودیم. در این میان حضور این معامله‌گران در خرید سهام نماد معاملاتی شرکت‌های ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان و سرمایه‌گذاری غدیر کاملا محسوس بود. نمادهای «خودرو»، «شخارک» و «شفن» نیز تا حدودی مورد حمایت این دسته از معامله‌گران قرار گرفتند. حمایتی که در مجموع باعث شد تا این نمادها در صدر نمادهای با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص قرار گیرند. در نهایت نیز هر چند رشد قیمت این نمادها مانع از ریزش بیشتر شاخص کل شد، اما نتوانست شاخص را از کمند افت نجات دهد.

نگاهی به آمار معاملات

نماگر بورس تهران معاملات روز چهارشنبه را با افت ۵۸ واحدی (معادل ۰۷/ ۰ درصد) به پایان رساند و در عدد ۸۰ هزار و ۶۸۴ واحدی قرار گرفت. شاخص کل هم‌وزن (اثرگذاری یکسان نمادها) نیز با افت حدود ۳/ ۰ درصدی روبه‌رو‌ شد. بورس تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد دادوستد ۹۶۵ میلیون سهمی در حدود ۴۸ هزار نوبت معاملاتی بود تا ارزش کل معاملات این روز بازار سهام حدود ۲۴۱ میلیارد تومان بالغ شود. معاملات منفی در نماد معاملاتی شرکت‌های پالایش نفت اصفهان و مخابرات ایران بیشترین تاثیر بر افت شاخص را بر عهده داشتند. در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های ایران خودرو، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و پتروشیمی خارک با معاملات مثبت خود مانع از ریزش بیشتر شاخص کل بورس شدند. عنوان بیشترین افزایش قیمت در این روز به ترتیب به نام نماد معاملاتی شرکت‌های کاشی پارس، پتروشیمی فناوران، الکتریک خودرو شرق، پتروشیمی خارک و صنایع آذرآب ثبت شد. در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های شهد، آبسال، سیمان تهران، ایران دارو و سیمان شاهرود بیشترین کاهش قیمت چهارشنبه بورس را به خود دیدند. همچنین دیروز سهامداران برای خرید اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری صندوق کارکنان نفت، صندوق سرمایه‌گذاری پارند پایدار سپهر و اوراق صکوک مرابحه سایپا طولانی‌ترین صف‌های خرید را به ثبت رساندند. در سوی دیگر نیز خروج گروهی از سهامداران از اوراق صکوک ساخت توسعه ملی، صندوق سرمایه‌گذاری پارند پایدار سپهر، اوراق مشارکت سینا دارو و اوراق صکوک مرابحه سایپا سبب شد تا سنگین‌ترین صف‌های فروش در این نمادها شکل گیرد. همچنین سهامداران شرکت ملی صنایع مس ایران با معامله بیش از ۱۰۴ میلیون سهمی به ارزش ۲۱۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال سبب شد تا بیشترین حجم و ارزش معاملات روز چهارشنبه در این نماد شکل گیرد.