دنیای اقتصاد: فرابورس ایران اولین روز معاملاتی هفته را با افت آیفکس به پایان رساند. روز گذشته شاخص کل فرابورس ایران پس از صعود حدود ۵ واحدی در دقایق اولیه معاملات در نهایت با تاثیر منفی نماد معاملاتی شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان مسیری خلاف جهت بورس تهران برگزید و در نهایت با افت ۴/ ۰واحدی (معادل ۰۵/ ۰ درصد) همراه شد. با قرار گرفتن نماگر این بازار در سطح ۵/ ۸۳۰ واحدی، بازدهی این بازار از ابتدای سال تاکنون به ۱/ ۳ درصد رسید.

علاوه بر نماد «ذوب» دیروز نماد معاملاتی شرکت‌های هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و تولید برق عسلویه مپنا با معاملات منفی خود بیشترین تاثیر در افت آیفکس را داشتند. معاملات روز گذشته فرابورس ایران در حالی به پایان رسید که شاهد حضور پررنگ نمادهای پالایشی بود. نماد معاملاتی شرکت‌های پتروشیمی مارون، پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت شیراز و پالایش نفت لاوان در مجموع با تاثیر مثبت حدود ۶ واحدی مانع از افت بیشتر آیفکس شدند. با این حال رشد قیمت این نمادها نیز آیفکس را از کمند افت نجات نداد.

به نظر می‌رسد افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی مهم‌ترین‌ عامل تاثیرگذار بر نمادهای زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی است. دیروز ساعت ۱۴ هر بشکه نفت خام آمریکا به قیمت ۶۸/ ۵۱دلار معامله شد. توافق اوپک برای کاهش سقف تولیدات به میزان ۵/ ۳۲ میلیون بشکه در روز (برای اولین بار در ۸ سال اخیر) قیمت نفت را با بیشترین رشد هفتگی (۲/ ۱۲ درصد) در ۱۵ ماه اخیر همراه کرد. در این توافق، ایران امکان افزایش تولید تا ۹/ ۳ میلیون بشکه در روز داشته و عربستان با کاهش حدود ۵۰۰ هزار بشکه‌ای و عراق با کاهش ۲۱۰ هزار بشکه‌ای بیشترین کاهش تولید را دارند. لیبی و نیجریه از کاهش تولید معاف شدند. چشم‌انداز کاهش تولیدات غیراوپک از جمله کاهش تولیدات روسیه (۳۰۰هزار بشکه در روز) در نشست ۹ دسامبر نیز عامل خوش‌بینی به روند قیمت نفت است. گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است که درصورت توافق اعضای اوپک و غیراوپک، قیمت نفت در نیمه اول ۲۰۱۷ تا نزدیک ۶۰ دلار رشد کند. موضوعی که فضای کلی گروه پالایش را مثبت کرده و بهانه‌ای برای افزایش توجه معامله‌گران بازار به سهام این شرکت‌ها شده است. این در حالی است که کارشناسان تغییرات قیمتی نفت را دلیل محکمی برای پایداری رشد قیمت نمادهای پالایشی و پتروشیمی نمی‌دانند. به گفته این کارشناسان با توجه به رشد همزمان مواد اولیه و محصولات شرکت‌های پتروشیمی، نمی‌توان رابطه مستقیمی میان اثرگذاری رشد قیمت نفت بر حاشیه سود این شرکت‌ها در نظر گرفت. در خصوص پالایشگاه‌ها نیز، رشد قیمت نفت از طرفی افزایش بهای تمام‌شده این شرکت‌ها را به دنبال داشته و از سوی دیگر فرآورده‌ها را با خود همراه کرده و مبالغ فروش را در میزان تولید ثابت افزایش می‌دهد. بر این اساس در یک نگاه رشد قیمت نفت بر افزایش ارزش موجودی‌های شرکت‌های پالایشی اثر مثبت می‌گذارد، اما زمینه‌ساز کاهش فاصله قیمت نفت و فرآورده‌ها می‌شود (کاهش حاشیه سود ناخالص).

بر این اساس دیروز نماد معاملاتی تمامی شرکت‌های حاضر در گروه فرآورده‌های نفتی سبزپوش بودند. در این میان بیشترین افزایش قیمت با رشد ۸/ ۴ درصدی از آن «شراز» شد. روز گذشته ذوب‌آهن اصفهان در حالی در صدر توجهات بازار قرار گرفت که با افت بیش از ۳ درصدی در قیمت پایانی همراه شد. قرمزپوشی «ذوب» در حالی ادامه یافت که هفته گذشته مدیرعامل شرکت ذوب آهن با اشاره به اقدامات صورت گرفته در راستای اقتصادی‌کردن فعالیت‌های ذوب‌آهن گفته بود: با اقدامات یک‌سال اخیر زیان ذوب‌آهن از ابتدای مهرماه به نقطه سر به سر رسیده است.

نیمی از ارزش معاملات در دست «اخزا»ها

در بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس حدود ۹۰۸ هزار ورقه به ارزش ۸۸۵ میلیارد ریال در ۶۵۰ نوبت معاملاتی مورد دادوستد قرار گرفت. بر این اساس حدود ۵۱ درصد از ارزش معاملات فرابورس روز شنبه به بازار اوراق با درآمد ثابت اختصاص پیدا کرد. بالاترین حجم و ارزش معاملات بازار اوراق با درآمد ثابت نیز در اولین روز هفته را «ماهان۹۹۲» با دادوستد ۲۰۶ هزار سهمی خود به ارزش ۲۱۶ میلیارد ریالی تجربه کرد. دیروز همچنین شاهد معامله ۳۹۳ هزار و ۴۷۸ ورقه اسناد خزانه اسلامی در ۳۰۳ نوبت معاملاتی به ارزش حدود ۳۵۱ میلیارد ریال بودیم تا این اوراق در محدوده قیمتی ۸۵۰ تا ۹۴۴ هزار ریال مورد معامله قرار گیرند. در عین حال بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان از ثبات نرخ سود اوراق اسناد خزانه اسلامی دارد. بر این اساس روز گذشته متوسط نرخ سود موثر اسناد خزانه اسلامی بدون تغییر در همان سطح ۶/ ۲۲ درصد باقی ماند. این در حالی است که متوسط این نرخ نسبت به هفته گذشته با کاهش ۴/ ۰ واحد درصدی و در مقایسه با متوسط ماه گذشته افزایش ۲/ ۰ واحد درصدی را تجربه کرده است.

روز منفی «تسه»ها

روز گذشته در بازار اوراق تسهیلات مسکن بیشتر سررسیدها در محدوده منفی نوسان کردند. بر این اساس فرابورس شنبه شاهد معامله ۴۶ هزار و ۴۶۸ ورقه تسهیلات مسکن به ارزش بیش از ۳۴ میلیارد ریال در بازار ابزارهای نوین مالی بود. بر این اساس دیروز «تسه»ها در بازه ۶۹۰ تا ۷۵۰ هزار ریال نوسان کردند. تشدید فشار تقاضا از ابتدای آذر، افت ۶ درصدی اوراق را در این بازه رقم زده است.به این ترتیب متوسط قیمت امتیاز تسهیلات مسکن در فرابورس، دیروز با کاهش بیش از یک درصدی (نسبت به روز سه‌شنبه هفته گذشته) مواجه شد و به ۷۳ هزار و ۶۰۵ تومان رسید. بیشترین کاهش قیمت در میان این اوراق با افت ۳/ ۴درصدی به «تسه۹۳۰۳» رسید و در مقابل سررسید تیرماه ۹۵ اوراق تسهیلات مسکن با بیشترین رشد قیمت همراه شد. به این ترتیب نرخ سود واقعی دریافت وام از این طریق با کاهش نسبت به روزهای اخیر به ۶/ ۲۱ درصد رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد زوج‌های تهرانی برای دریافت وام ۱۰۰ میلیون تومانی مسکن با توجه به متوسط قیمت اوراق تسهیلات مسکن، باید حدود ۱۴ میلیون و ۹۳۷ هزار تومان هزینه کنند.

نگاهی به آمار معاملات

دیروز سهامداران (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد نقل و انتقال بیش از ۳۰۵ میلیون ورقه بهادار در ۱۹ هزار و ۸۷۰ نوبت معاملاتی در بازارهای پنج‌گانه فرابورس بودند که ارزش این معاملات بالغ بر یک هزار و ۷۴۵ میلیارد ریال بود.عنوان بیشترین افزایش قیمت در این روز نیز به ترتیب به نام نماد معاملاتی شرکت‌های افرانت، سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان، پالایش نفت شیراز و صنعتی و معدنی شمال‌شرق شاهرود ثبت شد و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های زرین‌معدن آسیا، صنعت روی زنگان، شیر پاستوریزه پگاه گلستان و بازرگانی و تولیدی مرجان کار بیشترین کاهش قیمت این روز را به خود دیدند. همچنین دیروز سهامداران برای خرید اوراق گواهی سپرده عام پارسیان، اوراق شهرداری مشهد و اوراق مرابحه مگاموتور طولانی‌ترین صف‌های خرید را به ثبت رساندند. در مقابل خروج گروهی از سهامداران از اوراق گواهی سپرده عام پارسیان، اوراق مشارکت نفت و گاز پرشیا و اوراق اجاره پترو‌ریگ سبب شد سنگین‌ترین صف‌های فروش در نماد این سهام شکل گیرد.

رفت و برگشت‌های دیروز فرابورس

دیروز فرابورس ایران شاهد گشایش نماد معاملاتی حق تقدم شرکت پتروشیمی زاگرس پس از ارائه اطلاعات پیش‌بینی بود. همچنین روز گذشته نمادهای معاملاتی شرکت پالایش بیمه دی پس از برگزاری مجمع عمومی عادی به‌طور فوق‌العاده صاحبان سهام، اوراق اجاره شرکت هواپیمایی ماهان پس از پرداخت اجاره بهای سه ماهه، حق‌تقدم خرید سهام شرکت پتروشیمی کازرون بازگشایی شدند. در مقابل نماد معاملاتی اوراق گواهی سپرده عام بانک گردشگری، به منظور پرداخت سود علی‌الحساب ماهانه اوراق در تاریخ ۱۵ آذر ۹۵، در پایان معاملات دیروز متوقف شد.در عین حال دیروز معاونت عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای خبر از عرضه سهام شرکت ریل‌پرداز‌سیر در نماد معاملاتی «حریل۴» داد. بر این اساس امروز میزان ۴۰ درصد از سهام شرکت ریل‌پرداز‌سیر با قیمت پایه کل معادل قیمت پایانی سهام در روز قبل از عرضه ضربدر تعداد سهام قابل‌عرضه، از طریق بازار دوم فرابورس ایران عرضه می‌شود.