گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران نظیر تمامی بورس‌های سهام و کالا روز چهارشنبه اسیر شوک انتخابات آمریکا و البته مسائل داخلی بازار شد. در بازار روز چهارشنبه در حالی که کفه تمامی نظر‌سنجی‌ها به سمت پیروزی و بقای دموکرات‌ها در کاخ سفید بود ترامپ به‌عنوان کاندیدای جنجالی انتخابات به کاخ سفید راه یافت تا از جنوب شرق آسیا بازارها با کاهش شاخص فعالیت خود را شروع کنند. همین امر نیز تاثیر خود را بر بورس تهران گذاشت و در نهایت شاخص با افت ۸/ ۱ درصدی معادل هزار و ۴۶۰ واحد به رقم ۷۸ هزار و ۴۱۲ واحد رسید این افت البته علاوه بر مسائل سیاسی ریشه‌های داخل بازاری نیز داشت. شاخص کل بورس پس از صعود به مرز ۸۰هزار واحد در دو هفته پیش روند اصلاحی قوی را در پیش گرفته است که بخشی از آن ناشی از نگرانی معامله‌گران از جایگزینی ارز آزاد به جای ارز مبادله‌ای در شرکت‌های نفتی و پتروشیمی و بخشی دیگر ناشی از اوج‌گیری دوباره نرخ‌های بهره و کمبود نقدینگی در بازار است.

با افزایش نرخ بهره در نظام بانکی میزان تزریق نقدینگی به بازار از مجرای بانک‌ها کاهش یافته و فروش حقوقی‌ها در بازار پر رنگ‌تر شده است. با این شرایط در حالی که در ماه‌های پایانی سال تعهدات پرداختی صندوق‌های بازنشستگی و بیمه اوج می‌گیرد نگرانی از موج عرضه‌های شرکت‌های حقوقی عمومی نیز کم و بیش در لایه زیرین بازار در جریان است. با این وجود بازگشت بورس‌ها در روز پنج‌شنبه و جمعه و همچنین کاهش ارزش دلار در بازارهای جهانی که به اوج‌گیری بهای مواد خام به ویژه فلزات منجر شد قدری از نگرانی‌ها کاسته است، هر چند که وضعیت تهران در تعامل با واشنگتن به ویژه با باز بودن پرونده‌هایی نظیر برجام و تحولات سوریه و عراق با دیگر کشورها فرق دارد. در این شرایط رئیس سازمان بورس گفت: انتخابات آمریکا تاثیر طولانی بر بازار سهام ایران ندارد و سهامداران در بلند‌مدت به باور بی‌تاثیری انتخابات آمریکا بر بازار ایران می‌رسند. محمدی با اشاره به حساسیت بی‌مورد سرمایه‌گذاران براین انتخابات افزود: به مرور زمان سرمایه‌گذاران نیز متوجه می‌شوند این انتخابات تاثیر طولانی بر بازار سرمایه ندارد و آنچه در بازار مهم است تحلیل و سرمایه‌گذاری بلند‌مدت است.

در همین حال نگرانی سیاسی به ویژه با توجه به اینکه مجلس نمایندگان و سنا نیز در اختیار جمهوری خواهان قرار گرفته و این دو مجلس اینک همکاری نزدیکی با لابی اسرائیل دارند نیز در بازار به چشم می‌خورد. در جدید‌ترین تحولات در این بخش، کمیته مقررات مجلس نمایندگان آمریکا، با توجه به انتخاب «دونالد ترامپ» به‌عنوان رئیس‌جمهور بعدی آمریکا و موضع متفاوت وی درخصوص ایران، پیش‌نویس طرحی را برای ممنوعیت فروش ۸۰ هواپیمای مسافربری به ایران آماده کرده است. وزارت خزانه‌داری دولت اوباما با توجه به ممنوعیت فروش هواپیمای آمریکایی به ایران، فروش ۸۰ هواپیماهای مسافربری شرکت بوئینگ به ایران را با صدور مجوز موردی، بدون مانع اعلام کرده بود. همچنین کمیته قوانین مجلس نمایندگان قصد دارد مفاد یک طرح دیگر را که تعامل بانک‌های واردات-صادرات (اگزیم بانک‌ها) را با ایران به کل ممنوع می‌کند نیز در دل طرح «بیل هویزنگا»، طراح جمهوری‌خواه قانون ضدایرانی بگنجاند و هر دو را با هم برای رأی‌گیری روانه صحن اصلی کند. هر دو طرح مزبور در ماه جولای در کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان طرح شده و رأی مثبت اولیه را کسب کرده‌اند.

در تحولات درون بازاری نیز معاون پذیرش و ناشران فرابورس ایران گفت: طی یک سال پیش مدیران پدیده شاندیز متقاضی ورود به فرابورس بودند، اما یکسری شرایط به‌عنوان حداقل اقدام‌های اولیه مورد نیاز از آنها درخواست شدکه بتوان در مورد آن صحبت کرد، اما این کارها تاکنون هیچ یک انجام نشده است. سید‌مهدی علم الهدی، معاون پذیرش و ناشران فرابورس ایران افزود: با وجود برخی شایعات مبنی بر پذیرش سهام شرکت پدیده شاندیز و سناریوهای مطرح شده، اما تا این لحظه هیچ یک به مرحله قطعیت نرسیده است. معاون پذیرش و ناشران فرابورس در مورد بازار شرکت‌های کوچک و شهرک‌های صنعتی از پذیرش ۴ شرکت خبر داد و گفت: انتظار می‌رود پس از تبدیل شدن برخی از این شرکت‌ها به سهامی عام ابتدا معاملات آزمایشی سهام چند شرکت آغاز و تا قبل از پایان امسال بازار معاملات SME در فرابورس به‌طور رسمی راه‌اندازی شود. وی با اشاره به افزایش تقاضا برای پذیرش شرکت‌های کوچک و متوسط شهرک‌های صنعتی در فرابورس از آخرین اقدام‌ها برای انتقال نماد‌های معاملاتی بازار پایه توافقی به تابلو‌های جدید سخن گفت و افزود: یکشنبه نماد معاملاتی کیسون به دلیل موافقت با پذیرش مشروط این شرکت برای انتقال به بازار دوم فرابورس بازگشایی می‌شود.

در بازار چه خبر بود؟

در گروه بانکی، معامله‌گران همچنان در انتظار بازگشایی نمادهای متوقف بانکی هستند جایی که نگرانی عمده‌ای در حال بروز است که در صورت تداوم افت بازار بازگشت نمادهای بانکی سخت و سخت‌تر خواهد شد. در همین حال بازار با شایعات نگران‌کننده‌ای در مورد نماد متوقف کنتورسازی ایران مواجه است. در این نماد بازار نیازمند شفاف‌سازی در مورد شایعات به ویژه موضوع خروج حسابرس این شرکت از لیست حسابرس‌های معتمد بازار سهام است. در گروه بانکی روز چهارشنبه، مدیر عامل بانک سرمایه گفت: با اقدامات انجام شده هیچ گونه نگرانی در رابطه با بازگشت معوقات این بانک ندارم. محمدرضا خانی، مدیر‌عامل بانک سرمایه گفت: مباحث مربوط به بانک سرمایه به عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان ارتباطی ندارد. درباره عملکرد بانک سرمایه هرچند مباحثی که مطرح شده، مربوط به مدیران گذشته است، اما در رابطه با همه آنها پاسخگو هستم و بنده درخصوص بازگشت بدهی‌های این بانک نگرانی ندارم. کمترین معوقات نظام بانکی متعلق به بانک سرمایه است که شامل مطالبات معوق، مطالبات مشکوک‌الوصول و ضمانت‌نامه‌ها و اعتبارات اسنادی به ارزش چهار هزار و ۸۰۵ میلیارد تومان است.

در این گروه همچنین رئیس هیات مدیره بانک ایران‌زمین درباره کاهش مجدد نرخ سود سپرده‌های بانکی معتقد است که کاهش سود سپرده‌های بانکی در همین حد کفایت می‌کند و دیگر نیازی نیست سود سپرده‌ها از این به بعد کمتر شود. مجید شایسته درباره‌ کاهش دستوری نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر بازار سرمایه و مسکن گفت: ما به‌عنوان شخصی که در مجموعه نظام بانکی ایران هستیم، مکلف هستیم تا بخشنامه‌هایی را که بانک مرکزی ابلاغ می‌کند، رعایت کنیم، اما از نظر کارشناسی ممکن است شرایط اقتصادی حکم کند که الان نرخ را در همین حد نگه داریم تا منابع لازم برای بخش صنعت و تولید را تامین کنیم.

در گروه بیمه‌ای مدیر عامل بیمه رازی گفت: دلیل اصلی افزایش هزینه‌ها در بیمه اربعین، انحصاری و اجباری بودن آن است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، یونس مظلومی گفت: امسال برای اولین بار بیمه اربعین اجباری شده ضمن اینکه به‌صورت انحصاری به یک شرکت واگذار شده است، شاید این اقدام در شرایط فعلی خیلی مناسب نباشد. یکی از عوامل افزایش هزینه‌های اربعین امسال می‌تواند بحث اجباری و انحصاری شدن بیمه اربعین باشد. اما بیمه اربعین در بیمه رازی امسال به‌صورت اختیاری است و هزینه تمام شده آن نیز نصف قیمت بیمه اجباری است.

در گروه انفورماتیک، مدیر عامل فرابورس ایران شایعه ارتباط شرکت آتیه داده‌پرداز با شبکه‌های جاسوسی و حضور متهمان امنیتی در این شرکت را تکذیب کرد و افزود: یکی از موارد تحت بررسی برای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس، عدم سابقه محکومیت کیفری و حقوقی علیه مدیران شرکت‌ها است. در غیر این صورت شرکت نمی‌تواند در بورس یا فرابورس پذیرش شود. اگر هم نکته مخفی وجود داشته باشد بر عهده هیات مدیره است و باید فورا افشا شود. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری منفی بود که در آن ارزش معاملات در بورس به ۲۹۸ میلیارد تومان و در فرابورس به ۲۷۸میلیارد تومان بالغ شد. با این کارنامه در کل هفته ارزش معاملات با افت ۱۱درصدی به ۱۲هزار و ۲۰۹میلیارد ریال رسید. شمار معاملات نیز در هفته گذشته با کاهش ۱۶درصدی به ۳۴۲هزار و ۹۸۵ نوبت بالغ شد. شاخص نیز با افت یک هزار و ۲۵۹ واحدی، زیان معامله‌گران را به ۲درصد در سال جاری رساند.