تغییر آرایش نقدینگی در صندوق‌های بورسی

دنیای اقتصاد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین‌ نهاد‌های زیر‌مجموعه بازار سرمایه به‌شمار می‌روند که می‌توانند تاثیر مستقیمی بر عملکرد بازار داشته باشند. در این بین بررسی عملکرد نیم سال ابتدایی این صندوق‌ها حاوی مطالب قابل توجهی برای اهالی بازار سرمایه است. در همین زمینه شرکت پردازش اطلاعات مالی و مشاور سرمایه‌گذاری پارت، با انتشار اطلاعات آماری، عملکرد ۵ نوع صندوق فعال در ایران را زیر ذره‌بین قرار داده است. بر‌اساس این آمار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ رشد ارزش دارایی‌های تحت مدیریت شرایط بسیار مطلوبی طی ۶ ماه ابتدایی سال به ثبت رسانده‌اند که در این بین صندوق‌های با درآمد ثابت کارنامه درخشان‌تری نسبت به دیگر صندوق‌ها داشته‌اند(رشد ۶۰ درصدی).

برترین‌های نیم فصل صندوق‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آنها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است. مالکان این صندوق‌ها به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریکند. در یک تقسیم‌بندی کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سه دسته صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سبد ثابت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نامحدود تقسیم می‌شوند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در نیمه اول سال جاری از لحاظ رشد ارزش دارایی‌های تحت مدیریت شرایط بی‌نظیری را تجربه کرده‌اند. طی این مدت ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیش از ۳۵۶ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است. جدول شماره یک، ارزش خالص دارایی‌های تحت مدیریت هر طبقه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. طی بازه مذکور، به‌طور متوسط ۹۶ درصد از ارزش کل صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت (به‌عنوان مهم‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری) بوده است، اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام درخصوص ارزش دارایی شرایط خوبی را طی بازه مذکور سپری نکرده و با حدود ۶‌درصد نزول (یک هزار میلیارد ریال) از ابتدای سال مواجه بوده‌اند. از آنجا که شرایط بازار سهام تاثیر جدی بر روند این صندوق‌ها دارد و این بازار طی این مدت در شرایط رکودی بوده جذابیت صندوق‌ها با درآمد ثابت همزمان با کاهش دستوری نرخ بانکی برای مشتریان بیشتر بوده است.

میل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بانک‌ها

یکی از موارد مهم و کلیدی که طی نیمه نخست سال جاری مورد بحث قرار گرفته، سرمایه‌گذاری گسترده صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ‌ثابت در سپرده‌های بانکی بوده است. طی ۶ ماه نخست سال جاری ارزش سپرده‌های بانکی این صندوق‌ها ۲۳۵ هزار میلیارد ریال افزایش یافت و به رقم ۷۰۸ هزار میلیارد ریال رسید. این مساله آنجا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاری گسترده در سپرده‌های بانکی توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری عمدتا با هدف کسب سودهای ترجیحی بوده است. این مساله تا جایی مهم بود که دو نهاد سیاست‌گذار کلیدی حوزه بازار پول و سرمایه در این زمینه ابلاغیه‌هایی مجزا صادر کرده‌اند. سازمان بورس و اوراق بهادار سقف سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در سپرده‌های بانکی را محدود کرد و بانک مرکزی نیز در دو مرحله به بانک‌هایی که از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مقررات مرتبط با نرخ سود علی‌الحساب پرداختی به سپرده‌های سرمایه‌گذاری را دور می‌زنند، هشدار داد. البته شواهد حاکی از آن است که همچنان بانک‌ها به‌طور کامل از این مقررات تبعیت نمی‌کنند.

فعالیت صندوق‌ها در بازار سرمایه

ارزش سهام و حق تقدم موجود در سبد سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان شهریورماه امسال به حدود ۳۰ هزار میلیارد ریال رسید (بدون محاسبه ارزش سهام موجود در سبد صندوق توسعه بازار سرمایه).طی این مدت صندوق‌های سرمایه‌گذاری به تعمیق بازار بدهی نیز کمک زیادی کردند و سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی (از قبیل اورق مشارکت، اوراق اجاره، اسناد خزانه اسلامی و...) با ۷۹ هزار میلیارد ریال افزایش به ۲۱۱ هزار میلیارد ریال رسیده است. بنابراین تعمیق‌بخشی به بازار بدهی از طریق تامین مالی برای خرید اوراق بدهی از جمله دیگر اقدامات صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده است.

در بازه مورد بررسی، ورود سرمایه به صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ناشی از صدور واحد‌های سرمایه‌گذاری جدید) ۶۴۲ هزار میلیارد ریال و خروج سرمایه از صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ناشی از ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری قبلی) ۲۷۹هزار میلیارد ریال بوده است. در نتیجه خالص جریان وجه نقد ناشی از عملیات صدور و ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری در کل صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری معادل ۳۶۳ هزار میلیارد ریال بوده است. براساس بررسی‌های صورت گرفته از میان ۱۷۸ صندوق مورد بررسی، فقط ۴۷ صندوق سرمایه‌گذاری بازده کمتر از بازده شاخص کل کسب کرده‌اند. اگر نرخ سود علی‌الحساب پرداختی بانک‌ها به سپرده‌های یکساله را ۱۸درصد در نظر بگیریم به‌صورت تقریبی می‌توان گفت که نرخ سود ۶ ماهه پرداختی بانک‌ها به سپرده‌های سرمایه‌گذاری حدود ۹درصد بوده در حالی که پر‌بازده‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری در ۶ ماه نخست سال ۲۱درصد بازدهی کسب کرده است. در مجموع ۵۸ صندوق سرمایه‌گذاری طی ۶ ماه نخست امسال بیش از ۹درصد بازدهی کسب کرده‌اند(جدول شماره ۲). در همین رابطه پربازده‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر حسب نوع صندوق، در ۶‌ماه نخست امسال در جدول شماره ۳ معرفی شده‌اند.

بزرگ‌ترین صندوق‌ها در نیمه اول سال

بزرگ‌ترین‌ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان شهریور ماه در جدول شماره۴ معرفی شده‌اند.در ضمن ۷۷درصد از کل دارایی‌های تحت مدیریت صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در قالب ۱۰ صندوق سرمایه‌گذاری مدیریت می‌شوند.در واقع ۶درصد تعدادی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ۷۷درصد از ‌ارزش کل صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده است. در این رابطه گنجینه آرمان شهر با ۱۹۳هزار میلیارد ریال در رده نخست ایستاد. لوتوس پارسیان نیز جایگاه دوم را کسب کرد.