دنیای اقتصاد- مهرنوش سلوکی: اولین هفته از فصل پاییز با روی خوش بازار سهام به سهامداران آغاز شد. بورس هفته اخیر را در حالی به پایان رساند که تمامی مولفه‌های اصلی بازار با جان تازه‌ای مهرماه را آغاز کردند. رونق نسبی به دنبال پایان فصل تسویه اعتباری کارگزاری‌ها از عواملی بود که کارشناسان اثر آن را بر بازار بی‌بدیل می‌دانستند. با این وجود بررسی‌های «دنیای اقتصاد» حاکی از آن است که چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار سهام تحت تاثیر دو عامل برون مرزی و درون مرزی است. بحث اول درخصوص روند بازار‌های جهانی به‌خصوص نفت با توجه به تصمیم جدید اوپک برای کاهش سطح تولیدات است و دومی در بخش داخلی و خطرات ادامه‌دار شدن توقف نماد‌های دومین گروه بزرگ بورسی یعنی بانکی‌ها است.

نیم نگاه پاییز به بورس

بورس که در واپسین روزهای شهریور با رکودی شدید مواجه بود، در هفته گذشته و در تمام روزها با روندی مثبت فعالیت داشت. به‌طوری‌که در بازه هفتگی رشد ۱/ ۱ درصدی را به ثبت رساند. در همین رابطه، معاملات بازار سهام نیز در این هفته جان تازه‌ای گرفت و میانگین حجم و ارزش معاملات خرد نسبت به شهریور حدود ۴۵ درصد رشد پیدا کرد. به گفته کارشناسان از موضوعات مهمی که بر روند بازار اثر داشت پایان فصل تسویه اعتباری کارگزاری‌ها بود. این احتمال از قبل وجود داشت که با رفع مشکل تسویه اعتبارات، بار دیگر فعالان بورسی به بازار روی خوش نشان داده و از رکود روزهای اخیر بورس بکاهند.

خروج رکود با شروع رونق

اما بخش قابل توجهی از رفتار سهامداران در این هفته، مربوط به مکانیزم معاملات سهامداران بود. بسیاری از سهامدارانی که در روزهای ابتدایی هفته بار دیگر در سمت تقاضا حضور داشتند در اواسط هفته با افزایش فشار فروش در بسیاری از سهم‌ها احتمال تداوم رفتار محتاطانه را قوت بخشیدند. سهامدارانی که طی یک ماه اخیر طعم رکود عمیق را به خوبی چشیده بودند با رشد قیمتی سهام، فروش را به نگه‌داشتن سهم ترجیح دادند. اما از سمت دیگر این نوسان‌گیران بازار بودند که در صنایعی که بستر رفتار هیجانی آنها فراهم بود توانستند سود‌های کوتاه‌مدت قابل‌توجهی را جذب کنند. با این حال بازار در هفته‌ای که گذشت با خبرهای زیادی در بسیاری از صنایع مانند خودرو و گروه قندی همراه بود که توانست به رشد در تمامی مولفه‌ها در بازه هفتگی بینجامد.

روی خوش به صنایع مصرفی

بررسی صنایع بورسی در هفته‌ای که گذشت با رشد تقاضا در برخی صنایع همراه بود. برجسته‌ترین این تقاضاها در دو حوزه خودرو و مسکن بود که آمار منتشر شده از سوی نهاد‌های مربوطه، گواه افزایش جذابیت این دو صنعت نسبت به گذشته را دارد. صنعت خودرو در این هفته با روی خوش معامله‌گران به نمادهای بزرگ فعالیت خود را آغاز کرد و در این بازه زمانی(هفت روزه) رشد ۴ درصدی را به ثبت رساند. همچنین این صنعت جایگاه بیشترین حجم و ارزش معامله را نیز در اختیار داشت. خبرها در این حوزه که عمدتا حول محور شرکت خودرو‌سازی سایپا (درخصوص همکاری‌های مشترک با دو شرکت سیتروئن و رنو) بود باعث شد این نماد در آخرین روز هفته در رفتاری متفاوت با دیگر نماد‌های همگروه، صف خرید بیش از ۵۰میلیون سهمی را تشکیل داده و با رشد قیمت و افزایش حجم معاملات قابل توجهی مواجه شود.

همچنین بسیاری از نماد‌های گروه انبوه‌سازی نیز هفته‌ای خوب را در پاییز آغاز کردند. عمده نماد‌های این گروه که همزمان با رخوت عمیق در بخش ساخت و ساز وارد فاز رکود شدید شده بودند طی چند روز اخیر و با سیگنال‌های متفاوت از تحرک در این حوزه با رشد‌های مطلوبی همراه شدند. با وجود اینکه این صنعت همچنان زیان حدود ۱۰ درصدی از ابتدای سال را در کارنامه دارد، اما در بازه ماهانه و هفتگی به ترتیب رشد ۶/ ۴ و ۵/ ۳درصدی را داشته است. بسیاری از تحلیلگران بهبود شرایط مسکن تحت تاثیر ارائه تسهیلات خرید مسکن و همچنین خوشبینی‌های سنتی سهامداران قبل از برگزاری مجامع این شرکت‌ها را از دلایل خوش اقبالی این صنعت می‌دانند. اما در مقابل صنایعی نیز بودند که نتوانستند شرایط خوبی را در این بازه زمانی رقم بزنند که از آن جمله می‌توان به زراعت، سایر واسطه‌گری‌های مالی و استخراج نفت و گاز اشاره کرد.

دو بازی‌ساز آینده بازار سهام

با تحولاتی که در هفته اخیر در بخش بین‌الملل و داخلی رخ داد گمانه‌زنی‌ها درخصوص چشم‌انداز بازار سهام متفاوت است.با این وجود اثر این تحولات را در دو بخش مجزا می‌توان بررسی کرد که ذکر آن خالی از لطف نیست. تصمیمات در بازارهای جهانی به‌خصوص در حوزه نفت در این هفته بسیار خبرساز شد. نشست مشورتی اوپک در واپسین ساعات روز چهارشنبه در حالی به پایان رسید که اعضای این سازمان بعد از گذشت حدود دو سال و نیم توافق کردند سقف تولید خود را محدود کنند. این خبر درساعات ابتدایی انتشار اثر مثبتی بر بازار گذاشت و نفت را با رشد بیش از ۵ درصد همراه ساخت و ادامه این روند باعث شد که نفت تا سقف حدود ۷ درصدی نیز رشد داشته باشد. با این حال بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که ارزیابی از توافق صورت گرفته نیاز به زمان دارد، با توجه به اینکه تا نشست بعدی اعضای اوپک حدود دو ماه زمان مانده است، احتمال‌ها درخصوص ادامه این روند متفاوت است. بسیاری از تحلیلگران واکنش خنثی یا کم نوسان را محتمل‌ترین اتفاق این بازه زمانی می‌دانند، با این حال باید منتظر ماند تا دید تاثیر تحول اخیر تا چه حد بوده و بازار به آن چه واکنشی نشان می‌دهد. اما بحث بعدی در این بخش مربوط به تحولات در بحث کالاهای پایه است. نشست اخیر فدرال رزرو آمریکا در حالی برگزار شد که نرخ بهره آمریکا باز هم بدون تغییر ماند. در همین رابطه نوسان در شاخص دلار آمریکا باعث شد عمده کالاهای پایه نظیر روی، مس، آلومینیوم و سرب با رشد‌های مناسبی همراه باشند. در مجموع بررسی قیمتی کامودیتی‌ها طی چند روز اخیر نشان می‌دهد که این کالاها در شرایط عمومی خوبی به‌سر می‌برند و اثر آنها بر صنایع وابسته در کشور نیز بی‌بدیل است.

اما بخش بعدی گمانه‌زنی‌ها درخصوص رفتار بازار سهام در زمینه اقتصاد داخلی و به‌صورت جزئی در صنایع بورسی است. زمزمه‌ها درخصوص برگزاری مجامع بانکی از هفته گذشته در حالی بیش از گذشته افزایش یافت که نماد بزرگترین بانک‌های بورسی از اواخر تیرماه تا کنون متوقف است. اختلاف نظر میان بانک مرکزی و سازمان حسابرسی درخصوص نحوه ارائه گزارش‌های مالی بزرگترین عاملی بود که طی این مدت درخصوص توقف بانک‌ها مطرح بود اما شاید موضوعی که کمتر از سوی نهاد‌های ناظر مورد توجه قرار گرفت درخصوص طولانی شدن زمان توقف شرکت‌های اصلی دومین گروه بزرگ بورس بود. بدون شک می‌توان بیان کرد توقف نماد‌های بانک‌های بزرگ اثرات منفی بسیاری بر بازار می‌گذارد. با توجه به اینکه بسیاری از سهامداران در پرتفوی معاملاتی خود، حتی به میزان کم سهام بانکی دارند، فریز این حجم از نقدینگی می‌تواند برای بورس و روند معاملات اثرات منفی داشته باشد. در همین رابطه با وجود اینکه مجمع بانک ملت بعد از بارها توقف برگزار شد اما جریان این نشست نشان می‌دهد که ساختار نامناسب در بانک‌ها بسیار مشهود است و بدون شک می‌تواند بر صورت‌های مالی اثرگذار باشد. به‌طور کلی می‌توان گفت هفته پیش رو برای بازار سهام با تحولات اثرگذار متفاوتی همراه است که اثر هر یک از آنها بر شاخص بازار سهام و صنایع می‌تواند به وضوح دیده شود.