چرخش لیدر‌ها در بورس تهران

گروه بورس، زهرا رحیمی: بورس تهران پس از تجربه یک فضای مثبت در سه روز پایانی هفته گذشته، اولین روز معاملاتی از هفته جاری را با افت ۱۰۲ واحدی معادل ۱۳/ ۰ درصدی به پایان رساند. با قرار گرفتن نماگر بازار سهام در ارتفاع ۷۶ هزار و ۶۴۰ واحدی زیان این بازار از ابتدای سال تا کنون به حدود ۵/ ۴ رسید.شاخص کل هموزن نیز افت ۲۳/ ۰ درصدی را ثبت کرد.این موضوع نشان می‌دهند که غالب نمادهای فعال در معاملات روز گذشته فضای منفی را تجربه می‌کردند و این معاملات مثبت در برخی نمادهای بزرگ بوده که شاخص را از کمند افت بیشتر نجات داده است.

بورس اوراق بهادار تهران کماکان با رکودی مزمن و پایدار دست و پنجه نرم می‌کند. این وضعیت در روزهای اخیر با سقوط ارزش معاملات به کمتر از ۹۰ میلیارد تومان وارد فاز عمیق‌تری شد. این موضوع که حاکی از عدم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام و بی‌تحرکی معامله‌گران است، به دغدغه مهم بسیاری از فعالان تالار شیشه‌ای تبدیل شده است. شاید دلیل عمده این بی‌تحرکی، تجربه سهامداران از مقاطع اخیر رکود در بازار سهام بوده است. ضمن اینکه برخی کارشناسان انجام عرضه‌های اولیه تا پایان شهریور‌ماه را نیز در ایجاد این فضا دخیل می‌دانند.صرف‌نظر از دلایل ایجاد این فضا، موضوع مهم در شرایط فعلی این است که اخبار یا تحرکات خاصی در فضای اقتصادی و سیاسی بازار مشاهده نشده است تا بر اساس آن انگیزه جدیدی برای سرمایه‌گذاران به وجود بیاید. فقدان این عوامل موجب شده اوضاع همچنان بر مدار صبر و انتظار پیش رود و معامله‌گران بیش از پیش منفعل باشند.

صدرنشینان دیروز، قعر‌نشینان امروز

در جریان معاملات سه روز پایانی هفته گذشته، گروه‌های خودرو و ساخت قطعات، فرآورده‌های نفتی (پالایشگاه‌ها) و گروه ساخت محصولات فلزی بیشترین اثر بر تحرکات مثبت شاخص بورس را در اختیار داشتند، به‌طوری که هر سه گروه که اتفاقا جزو پرمعامله‌ترین گروه‌های هفته گذشته نیز بودند، بازدهی مثبتی را در آن مقطع زمانی برای سهامداران خود به بار آوردند و جزو صنایع سبز پوش بازار سهام بودند. این در حالی است که گروه‌های مزبور معاملات نخستین روز از هفته جاری را منفی آغاز کردند و انتهای جدول بازدهی صنایع را به خود اختصاص دادند. گروه ساخت محصولات فلزی، فرآورده‌های نفتی و خودرو در معاملات روز گذشته به ترتیب رتبه‌های اول، سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند.همانطور که در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» اشاره شد تحرکات مثبت در گروه خودرویی و پالایشی که تحت تاثیر یک فضای هیجانی و صرفا برخی اخبار صورت گرفت، نمی‌توانست پایدار باشد، چراکه خبرهای مذکور نمی‌توانستند دلیل بنیادی قابل توجیهی حداقل در کوتاه مدت به وجود بیاورند.

گروه خودرو تحت تاثیر مطرح شدن دوباره قراردادها با شرکت‌های خارجی خودروساز در حالی توجه بازار را جلب کردند که کارشناسان در این مورد معتقد بودند صرف مطرح شدن اخباری که در سه ماه پایانی سال گذشته نیز شاخص این گروه را در یک مدار صعودی حرکت داد، دیگر نمی‌تواند موجبات افزایش قیمت نمادهای زیرمجموعه این گروه شود.پایداری رشد گروه پالایشی حتی در صورت ادامه رشد قیمت نفت نیز به دلیل عدم استقلال شرکت‌های پالایشی در مورد نرخ‌گذاری‌ها و همچنین بازار مواد اولیه و محصولات آنها و هم چنین بحث کیفی‌سازی این شرکت‌ها نیز بسیار بعید به نظر می‌رسید.این دو عامل در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» به کرات مورد بررسی قرار گرفت.

دلایل اقبال به رایانه‌ای‌ها

موضوع دیگر در جریان معاملات دیروز بورس تهران، خودنمایی گروه رایانه بود. به‌طوری که نمادهای زیر مجموعه این گروه صف‌های خرید طویل را تجربه کردند و در نهایت رتبه‌های نخست جدول بیشترین افزایش قیمت دیروز را به خود اختصاص دادند.با رشد قیمت نهادهای مزبور، دلایل متفاوتی از سوی فعالان بازار برای اقبال به نمادهای این گروه مطرح شد.برخی تحلیل‌ها فضای مثبت این گروه را تحت تاثیر عرضه اولیه‌ای که قرار است در روزهای آتی انجام شود، توجیه می‌کردند. موضوعی که نمی‌توان آن را یک دلیل منطقی برای رشد شاخص این گروه دانست. از این‌رو «دنیای اقتصاد» دلایل این اقبال به معاملات این گروه را از منظر یک کارشناس جویا شد.

کمبود نقدینگی معضل کنونی معاملات بورس

بهراد ابراهیمی، مدیر معاملات کارگزاری آگاه به فضای معاملات کنونی بورس تهران اشاره کرد و گفت: مشکل فعلی بازار سهام، مشکل کمبود نقدینگی است نه مشکل ارزندگی. در شرایط فعلی حجم و ارزش معاملات در بورس تهران تا حدی افت پیدا کرده است به شکلی که اگر کسی بخواهد سهام خود را نقد کند، به دلیل اینکه خریدار ی در بازار وجود ندارد، سهام خود را به اجبار در قیمت منفی می‌فروشند.بر این اساس مشاهده می‌شود که ارزش معاملات خرد صرف‌نظر از معاملات بلوکی و جابه‌جایی‌های عمده در سطوحی کمتر از ۹۰ میلیارد تومان قرار گرفته است.ابراهیمی افزود: نتیجه شرایط رکود فعلی در بازار سهام که عمده معامله‌گران در آن منفعلند، باز هم در اقبال به نمادهای کوچک بازار و سفته بازی در این سهم‌ها نمایان شده است و موضوعی که در دوران افت و خیز قیمت‌های اخیر حاصلی جز زیان برای بورس تهران نداشت.

این کارشناس بازار سهام به توجهات فعلی به معاملات نمادهای گروه رایانه اشاره کرد و گفت: وضعیت بنیادی نمادهای گروه رایانه وابستگی کمی به وضعیت اقتصاد کشور و همچنین وضعیت بازار‌های جهانی دارد.شرکت‌های زیر‌مجموعه این گروه عمدتا قرارداد محور هستند و با ورود تکنولوژی به کشور که به سرعت رخ می‌دهد، تحت تاثیر قرار می‌گیرند و از این‌رو‌ به نظر می‌رسد تهدید خاصی در شرایط کنونی بر سر راه این گروه وجود ندارد.

ابراهیمی توضیح داد: در شرایطی که عمده نمادهای فعال در بازار سهام (کامودیتی محور)با اقبال مناسبی همراه نیستند و رکود بر سر عمده نمادها حاکم است، صنایع خدماتی اقبال زیادی پیدا می‌کنند.بر این اساس به نظر می‌رسد در شرایط رکود دیگر سهم‌ها، معامله‌گران با لحاظ کردن ریسک کمتر این صنعت، به این نماد توجه بیشتری کردند.وی به عرضه اولیه‌ای که قرار است در روزهای آتی در معاملات این گروه صورت بگیرد، اشاره کرد و گفت: نمی‌توان گفت فضای مثبت کنونی در معاملات این گروه به دلیل عرضه اولیه‌ای که قرار است در این گروه صورت بگیرد، رخ داده است، چرا که ماهیت فعالیت شرکت‌های موجود در این گروه با هم متفاوت است. از این رو انجام عرضه اولیه در گروه مزبور نمی‌تواند فضای معاملاتی نمادهای دیگر در این گروه را تحت تاثیر قرار دهد.

افت دسته‌جمعی صنایع بورسی

از میان صنایع ۳۷ گانه حاضر در بورس، شاخص ۲۴ صنعت در روز گذشته با افت مواجه شد. شاخص ۱۰ صنعت نیز نوسانات مثبت را تجربه کردند. در صدر صنایع زیان‌‌ده اولین روز از هفته گروه محصولات فلزی قرار داشت که به سهامداران خود زیان بیش از ۵/ ۲ درصدی را تحمیل کرد.این امر در شرایطی رخ می‌دهد که گروه مزبور در صدر صنایع پیشتاز در هفته گذشته قرار داشت. گروه‌های محصولات چرمی وفرآورده‌های نفتی در رتبه‌های بعدی گروه‌های زیان‌ده قرار گرفتند. شاخص این گروه‌ها به ترتیب با افت۳/ ۲و ۶/ ۱ درصدی مواجه شدند. در طرف دیگر گروه‌های زغال‌سنگ، وسایل ارتباطی و همچنین قند وشکر بیشترین رشد شاخص‌ را ثبت کردند. شاخص هریک از این گروه‌ها به ترتیب حدود ۵، ۴و۵/ ۲ درصد رشد کردند تا در صدر فهرست گروه‌های پیشتاز روز گذشته قرار بگیرند.

در بازار چه گذشت؟

روز گذشته معاملات منفی در نمادهای «شبندر» و «فملی» بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل را داشتند.در مقابل نمادهای «تاپیکو»، «اخابر» و «همراه» از ریزش بیشتر شاخص جلوگیری کردند. همان‌طور که اشاره شد حجم و ارزش معاملات بورس تهران همچون روزهای اخیر در سطوح پایینی قرار داشت.بر این اساس حدود ۳۷۴ میلیون و ۲۰۰هزار سهام به ارزش ۹۰ میلیارد تومان در ۳۸ هزار و ۶۴۴ دفعه جابه‌جا‌ شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم و ارزش معاملات دیروز نسبت به میانگین یک ماهه اخیر با افت محسوس به ترتیب حدود ۴۰ درصدی و ۳۵ درصدی مواجه بوده است.بیشترین ارزش معاملات مربوط به معامله ۱۰ میلیارد تومانی «مرقام» و بیشترین حجم معاملات نیز مربوط به معامله ۲۷ میلیون سهمی «خساپا» بود.

رفت و برگشت‌های دیروز

طی معاملات دیروز، نماد معاملاتی شرکت‌های، شیر پاستوریزه پگاه آذربایجان غربی، از سوی ناظر بازار سهام بازگشایی و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های بین‌المللی محصولات پارس، مخابرات ایران متوقف شدند.