نشانه‌های سردرگمی در بازار سهام

گروه بورس، زهرا رحیمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته در ادامه روند کم نوسان روزهای اخیر خود، با رشد اندک ۲۳ واحدی معادل ۰۳/ ۰ درصد مواجه شد و در ارتفاع ۷۷ هزار و ۸۷۹ واحدی قرار گرفت. با ثبت این رقم در کارنامه شاخص، زیان این بازار از ابتدای سال تا‌کنون در همان محدوده ۳ درصدی باقی ماند. نماگر‌های بازار سهام کشور از ابتدای مرداد ماه تا اواسط هفته گذشته رشد نسبتا چشمگیری را به واسطه حمایت حقوقی‌ها تجربه کردند. پس از آن بورس تهران ناگزیر با یک فضای اصلاح قیمت‌ها مواجه شد. فضایی که در معاملات روز گذشته نیز همچنان به چشم خورد. در جریان معاملات روزهای اخیر سردرگمی در بین فعالان تالار شیشه‌ای به خوبی مشهود است. در این راستا هرچند از ابتدای هفته جاری برخی تلاش‌ها در راستای بازگشت دوباره گروه خودرو در مرکز توجه بازار صورت گرفت، اما عدم کشش این گروه و حتی دیگر گروه‌ها برای لیدر شدن بازار سهام را می‌توان به روشنی مشاهده کرد.

تلاش ناموفق برای بازگشت لیدر سابق

نمادهای زیر مجموعه گروه خودرویی که پس از رشد سه ماهه پایانی سال گذشته تا حدود زیادی از چشم معامله‌گران دور مانده بود، یک بار دیگر توجه سهامداران را به خود جلب کرده است. بر این اساس شاهدیم که خودرویی‌ها در معاملات روزهای اخیر در صدر پرمعامله‌ترین نمادهای فعال در بازار قرار دارند و صدرنشین بیشترین ارزش معاملات روزانه بین گروه‌های مختلف بورسی نیز هستند. از سوی دیگر پر بیننده‌ترین نمادهای فعال بازار که در هفته‌های نخست ماه جاری همزمان با بهبود قیمت‌ها در بازارهای جهانی متعلق به نمادهای فلزی و معدنی بود، حالا جای خود را به نمادهای خودرویی داده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که یک بار دیگر شاهد از‌سر‌گرفتن تلاش‌ها برای لیدری گروه خودرو توسط فعالان بازار هستیم. اگرچه همچنان گروه خودرویی در مرکز توجه بازار قرار دارد و بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص می‌دهد؛ اما عدم پتانسیل این گروه برای لیدر شدن دوباره در بازار سهام به خوبی مشهود است. از این رو اغلب کارشناسان معتقدند در فضای استراحت و اصلاح کنونی قیمت‌ها بازار برای یافتن جایی مناسب برای ورود نقدینگی با نوعی سردرگمی مواجه است. جالب آنکه در شرایط کنونی عمده کارشناسان نیز از تحلیل روند آتی و حتی وضعیت کنونی بازار سهام نیز به طرز چشمگیری سرگردانند. در همین راستا بسیاری از کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی، ابهامات و عدم شفافیت‌های زیادی در بازار سهام وجود دارد و از این رو نمی‌توان تحلیل درستی از روند آتی بازار یا حتی شرایط فعلی آن در بازار داشت!

چرایی توجه دوباره به خودرو

با از سر گرفتن موضوع افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دو نماد خودرویی یعنی «خپارس» و «خکاوه» توجه دوباره بازار به نمادهای زیر مجموعه گروه خودرویی رقم خورد. در آغاز هفته جاری انتشار اظهار نظر موافق حسابرس درخصوص افزایش سرمایه «خپارس» استارت ایجاد شکل‌گیری فضای مثبت را در معاملات این گروه به وجود آورد. در این میان شرکت‌هایی مانند «خکاوه» و «خاور» که در انتظار مجوز افزایش سرمایه هستند در کنار «خپارس» با افزایش محسوس تقاضا مواجه شدند. پس از آن روز سه شنبه اظهار نظر موافق حسابرس در مورد «خکاوه» نیز روی سامانه کدال قرار گرفت. به نظر می‌رسد با موافقت سازمان بورس افزایش سرمایه این دو شرکت انجام شود.

در ماه‌های اخیر به کرات موضوع افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی یک فضای هیجانی در معاملات را به وجود آورده است. بر این ‌اساس گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد»، فعالان بازار برای خریداری سهام شرکت‌هایی که از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌هایشان افزایش سرمایه داده‌اند، با احتمال بالای افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها، به خرید سهم اقدام می‌کنند. فعالان بازار سهام با یک استدلال ساده و بعضا غیرمنطقی خرید سهام شرکت‌هایی را که افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی را انجام داده‌اند، در دستور کار قرار می‌دهند. تحلیل این سرمایه‌گذاران این است که پس از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، قیمت سهم به زیر قیمت اسمی شکسته می‌شود. به این ترتیب، بدون توجه به عوامل بنیادی در این شرکت‌ها مانند بالا بودن هزینه‌های مالی و زیان‌ده بودن عملیات این شرکت‌ها اقدام به خرید سهام می‌کنند. این موضوع فرصت خوبی را در اختیار نوسان‌گیران بازار قرار می‌دهد تا با انتظار شکسته شدن قیمت سهام، به زیر قیمت اسمی تقاضای سهم را افزایش دهند. در این میان،‌ تهدیدهایی هر دو گروه خریدار پیش از مجمع و همچنین پس از مجمع را تهدید می‌کند. افرادی که در زمان مجمع سهامدار شرکت هستند با بلوکه شدن پول تا زمان ثبت سرمایه روبه‌رو‌ می‌شوند. در صورتی که پس از افزایش سرمایه ممکن است قیمت سهم با فشار عوامل بنیادی در روند نزولی قرار گیرد. این موضوع ریسک بالایی را برای خریداران سهام پس از افزایش سرمایه و همچنین سهام بلوکه شده در سبد سهام خواهد داشت.

ادامه حمایت‌های مصنوعی از سهام

از ابتدای هفته جاری شاهد حمایت برخی معامله‌گران حقوقی و همچنین برخی معاملات عمده در برخی نمادهای اثرگذار در بورس تهران بودیم. این معامله‌گران که با حمایت‌های خود از قیمت سهام رشد چشمگیری را برای نماگر بازار سهام رقم زده بودند، همچنان در حال حمایت از قیمت سهام در بازار هستند. حمایت‌هایی که به گفته کارشناسان مطابق تجربه با کاهش تدریجی حجم و ارزش معاملات نمی‌توانند ادامه‌دار باشند. در جریان معاملات روز گذشته نیز شاهد ادامه حمایت این معامله‌گران از بازار بودیم. تلاش‌هایی که تنها به‌دلیل سبز نگه داشتن شاخص انجام می‌شود. در جریان معاملات دیروز شاهد تغییر مالکیت ۵ میلیارد تومانی از سوی سهامداران حقیقی به نفع حقوقی‌ها بودیم. در این میان در معاملات روز گذشته بازار سهام کشور شاهد برخی معاملات عمده در نمادهای «وغدیر»، «وپاسار» و «شبندر» بودیم. این نمادها در صدر نمادها با اثرگذاری مثبت در محاسبه شاخص بودند.

نماد «خساپا» نیز که روزهای اخیر شاهد فروش یکی از معامله‌گران عمده خود یعنی سرمایه‌گذاری رادین است، در جدول نمادها با اثر‌گذاری مثبت بر شاخص رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. بر این اساس توسعه سرمایه رادین جهت تسویه دیون به شرکت سرمایه‌گذاری صنعتی رنا، در حال فروش سهام شرکت سایپا است. از این رو در روزهای اخیر شاهد جابه‌جایی‌های عمده سهام این شرکت هستیم. این معاملات در شرایط فعلی نقش مهمی در سبز ماندن شاخص کل بورس تهران را بر عهده داشته است.

در بازار چه گذشت؟

همان‌طور که گفته شد، شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه، با افزایش۰۳/ ۰ درصدی به رقم ۷۷ هزار و ۸۷۹ واحد رسید. شاخص کل هموزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نیز با ۲۸ واحد افزایش معادل ۲/ ۰ درصد در ارتفاع ۱۴ هزار و۴۵۹ واحد ایستاد. بر اساس این گزارش در جریان معاملات دیروز بورس تهران، نماد معاملاتی سه شرکت سرمایه‌گذاری غدیر،سایپا و بانک پاسارگاد بالاترین تاثیر مثبت را در برآورد شاخص کل بورس به نام خود ثبت کردند. در مقابل معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت ملی و صنایع مس ایران فولاد مبارکه و پتروشیمی مبین بیشترین تاثیر منفی را در برآورد این نماگر به دوش کشیدند.

در معاملات دیروز بازار حدود یک میلیارد و ۱۰۹ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۹۷ میلیارد تومان در ۴۶ هزار و ۹۴۰ دفعه جابه‌جا‌ شد (با احتساب معاملات بلوکی). بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان حجم و ارزش معاملات دیروز بورس تهران نسبت به میانگین یک ماه گذشته رشد حدود ۳۰ درصدی رشد در حجم و افت حدود ۵/ ۷ درصدی در ارزش معاملات را نشان می‌دهد. بیشترین حجم و ارزش معاملات دیروز به معامله ۴۵۷ میلیون سهمی خساپا به ارزش حدود ۵۶ میلیارد تومان اختصاص داشت. بخش عمده معاملات این نماد در اختیار معامله‌گران حقوقی بود. بیش از ۹۰ درصد از سهم مزبور بین معامله‌گران عمده این نماد دست به دست شد و در نهایت رشد ۶۷/ ۱ درصدی را رقم زد تا این نماد در رتبه دوم اثرگذاری مثبت در محاسبه شاخص بورس قرار گیرد. پس از «خساپا» نماد «وپارس» بیشترین حجم و ارزش معاملات دیروز را در اختیار داشت. طی معاملات روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری پتروشیمی، سرمایه‌گذاری بهمن، سیمان دورود و حق تقدم استفاده نشده سرمایه‌گذاری بهمن از سوی ناظر بازار سهام متوقف شدند.