سه پیشنهاد روسی روی میز بورس

گروه بورس، مهرنوش سلوکی: ایران و روسیه از دیرباز روابط گسترده‌ای با یکدیگر داشته‌اند. با تنگ‌تر شدن حلقه تحریم‌های هسته‌ای در سال‌های گذشته، روسیه از جمله کشورهایی بود که با ایران مراودات مالی و سیاسی مناسبی داشت. از این رو با رفع تحریم‌ها و به تبع آن هموار شدن بسیاری از چالش‌های اقتصادی، رابطه بین دو کشور روبه گسترش بوده و به نظر می‌رسد این بار، روسیه عزم جدی برای حضور در بازار سرمایه ایران دارد. برهمین اساس طی مذاکرات صورت گرفته میان مقامات دوکشوردر حاشیه نهمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه، بورس سن پترزبورگ خواستار حضور فعال در بازار سرمایه ایران بوده است. بهادر بیژنی، جانشین رئیس «سازمان» در امور بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد»روابط ارکان هر دو بازار را موفقیت آمیز می‌داند و خواسته‌های بورس آن کشور را در سه بخش اینچنین بیان می‌کند: خرید بخش عمده‌ای از سهام بورس تهران توسط بورس سن‌پترزبورگ، ایجاد تالار بورس‌های خارجی در ایران، تاسیس نهاد‌های مالی جدید در سازمان بورس و اوراق بهادار.

مشارکت روس‌ها در بازار سهام ایران

از مهمان‌های برجسته این دوره از نمایشگاه بورس،بیمه و بانک دکتر «رجب صفروف» مشاور معاون رئیس دومای روسیه بود. روسیه که همواره با ایران مراودات قابل توجهی داشته است از مدت‌ها زمزمه‌های حضور در بازار سرمایه ایران را داشته است. از این رو در حاشیه نمایشگاه بورس،بانک و بیمه سال جاری، مذاکره‌ای میان رجب صفروف و بهادر بیژنی، جانشین رئیس سازمان در امور بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی با حضور «راشاتودی(RT)»، صورت گرفت. بیژنی در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: مذاکرات انجام شده در چند بخش صورت گرفته که بخش اول مربوط به امکان حضور بورس سن‌پترزبورگ و کشورهای مشترک المنافع (CIS) در بازار سهام ایران است.

وی در ادامه می‌گوید: بورس ایران از نظر بازدهی جذابیت بسیاری برای طرف‌های غربی دارد.‌ روسیه نیز از کشورهایی است که تا کنون درخواست‌های بسیاری برای حضور در بازار ما داشته است. بر همین اساس، رجب صفروف در این دیدار به‌عنوان نماینده روسیه تمایل بسیاری برای خرید بخش عمده‌ای از سهام شرکت‌های ما توسط بورس سن پترزبورگ و کشورهای (CIS) نشان داد،که در صورت اجرایی شدن آن می‌تواند برای بورس تهران بسیار مثبت باشد.

وی در ادامه می‌گوید: این موضوع باید توسط بورس ایران بررسی شود که کشورهای خارجی تا چه اندازه‌ای می‌توانند در بازار ایران مشارکت داشته باشند. البته تا کنون محدودیتی برای ایران وجود نداشته، به‌طوری که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی بورس ایران را معدن طلا (gold mine) برای سرمایه‌گذاری دانسته که هیچ محدودیتی برای سرمایه‌گذاری در آن وجود ندارد.

تالارهای بورس خارجی به ایران می‌آیند؟

بیژنی موضوع دوم مطرح شده میان دو طرف را در زمینه ایجاد تالار خارجی در ایران دانست و گفت: بورس سن پترزبورگ تمایل بسیاری دارد که بتواند تالار‌های خارجی در ایران تاسیس کند.پیشنهاد طرف‌های مقابل این بود که بتوانند در شهرهای همجوار با کشورهای (cis) مانند بندرانزلی با ایجاد تالارهای خارجی،شرکت‌های خود را وارد بازارسرمایه ایران کنند. با توجه به اینکه در شرایط کنونی امکان قانونی چنین کاری در کشور وجود ندارد، پیشنهاد ما به طرف‌های مقابل این بود که درخواست رسمی از طرف بورس سن پترزبورگ داده شود تا امکان سنجی آن در بورس و اوراق بهادار ایران بررسی شود.

اما طبق گفته‌های دکتر بیژنی پیش تر در این زمینه نیز بحث‌های زیادی مطرح بود.در آخرین نشست کشورهایcis (کشورهای مشترک‌المنافع) ایجاد تالارها در کشورهای همسایه مطرح بود و در همان جلسات نیز کشورهای عضو این اتحادیه تمایل بسیاری برای حضور در بازار ایران نشان دادند.

همچنین محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز طی ماه‌های اخیر، خبر از ایجاد تالار در کشور‌های همسایه داده بود و ایجاد تالارهای بورس کالایی را در کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان موجب گسترش این بازارها دانست. به زعم بسیاری از کارشناسان، در پی اجرای برجام یکی از برنامه‌های اصلی دولت در زمینه گسترش روابط بین‌المللی است و در این زمینه یکی از برنامه‌هایی که منجر به بهبود شرایط بین‌المللی بازار سرمایه ایران می‌شود،راه‌اندازی تالارهای اختصاصی در ایران و کشورهای همجوار است.

حضور خارجی‌ها در نهاد‌های مالی بورس تهران

در بخش دیگری از این گفت‌وگو، جانشین رئیس سازمان در امور بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، از بحث تاسیس نهاد‌های مالی جدید در بورس ایران خبر داد. وی در این زمینه می‌گوید: نهاد‌های مالی ایران به خوبی در حال گسترش است. همان‌طورکه می‌دانید طی ماه‌های اخیر، چند نهاد جدید در بازار سرمایه ایران ایجاد شده که تاسیس موسسات رتبه بندی از مهم‌ترین آنها بوده است.در این زمینه نیز بورس سن پترزبورگ تمایل بسیاری برای تاسیس نهاد‌های مالی جدید و ایجاد موسسات رتبه بندی در ایران دارد که احتمال می‌رود در روزهای آینده درخواست‌های آنان در این خصوص به سازمان بورس و اوراق بهادار برسد.

روابط قوی بین ارکان دوبازار

در ادامه نیز بیژنی درخصوص همکاری‌ها میان دو کشور بیان کرد: ارکان بازار سرمایه دو کشور ارتباطات خوبی دارند. قبل تر نیز امکان همکاری‌های مشترک درخصوص بورس کالا فراهم شد که احتمال می‌رود به زودی به مرحله اجرا برسد. همچنین با عضویت دو کشور در اتحادیه الکترونیکی بین بورسی (IEU)، می‌توانیم قراردادهای چند جانبه میان دوکشور و کشورهایcis (کشورهای مشترک‌المنافع) به امضا برسانیم. همچنین حضور مشترک در این اتحادیه می‌تواند روسیه را به‌عنوان پل ایران و کشورهای اروپای شرقی مطرح سازد. وی همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو خبر از همکاری‌های دوجانبه در بخش سپرده‌گذاری داد و گفت: شرکت سپرده‌گذاری و تسویه وجوه ایران فصل جدیدی از همکاری‌های خود با دیگر کشور‌ها را آغاز کرده است که قرارداد همکاری میان ایران و آتن از برجسته ترین آنها است. همچنین در این مدت بورس سن پترزبوگ نیز رایزنی‌هایی با طرف‌های ایرانی داشته که پیش‌بینی می‌شود در این زمینه نیز اقدامات مشترک مفیدی برای هر دو کشور صورت گیرد. وی در پایان بیان کرد: بورس سن‌پترزبوگ یکی از قدیمی ترین بورس‌های روسیه بوده و جایگاه سومین بورس فعال در روسیه را دارد. همچنین بورس این منطقه به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ بورس خارج از مسکو بوده که ۲۵۰ شرکت در آن فعال هستند.