الگوی کره‌جنوبی برای بورس تهران عکس: مهتاب بیگی

گروه بورس-مهرنوش سلوکی: حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ماه‌های اخیر بیش از گذشته شدت گرفته است. در این بین، اعلام آمادگی بازارهای سرمایه کشور‌های خارجی برای همکاری‌های مشترک با بازار ایران از نکات قابل اهمیتی است که می‌تواند موجب گسترش هرچه بیشتر بازار ایران میان دیگر کشور‌ها شود. در همین زمینه روز گذشته در حاشیه نهمین نمایشگاه بورس،بانک و بیمه همایش تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی برگزار شد.در بخشی از این نشست دو تفاهم‌نامه بین بورس تهران و بورس کره جنوبی منعقد شد.به نظر می‌رسد انعقاد این تفاهم‌نامه‌ها با بورس کره به‌عنوان یکی از قوی ترین بورس‌های جهان، می‌تواند زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی را تسهیل کند.ضمن اینکه بورس کره با توجه به تجربه موفق تاریخی خود در زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی، می‌تواند الگوی مناسبی برای بورس تهران باشد. بر همین اساس اتصال بازار این دو کشور می‌تواند برآیند جذب سرمایه‌گذار خارجی را تسهیل بخشد.

بازارهای ایران پربازده است

در ابتدای این نشست بهادر بیژنی، جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین‌الملل در زمینه رشد بازار سهام ایران پس از اجرایی شدن برجام بیان کرد: بازار سرمایه ایران در ماه‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. به نحوی که پس از برجام شاخص بورس در بازار سرمایه افزایش ۷/ ۱۳ درصدی داشته است‌.

وی همچنین افزود: میانگین معاملات روزانه بورس و فرابورس ایران از روز امضای توافقنامه برجام، تا ماه مه ‌۲۰۱۶ نسبت به زمان مشابه در سال ۲۰۱۵ با افزایش ۲۳۸ میلیون دلاری مواجه‌ شده که این رقم نشان دهنده توسعه ۱۸۳ درصدی این بازار است.بیژنی بیان کرد: یکی از بازارهای پربازده ایران بازار صکوک است. همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز رشد معناداری نسبت به قبل داشته‌اند. به‌طوری که صندوق‌های با درآمد ثابت ۴/ ۸ درصد رشد در سال ۲۰۱۵ داشته‌اند. این در حالی است که در چهار ماه اول سال ۲۰۱۶ به خصوص پس از برجام ارزش صندوق‌ها ۷۹ درصد افزایش یافته است.

معاون سازمان بورس در ادامه بیان کرد: آخرین تحول در زمینه موسسات رتبه‌بندی، نهایی شدن مقررات حاکم بر آنها است که با تنظیم مقررات کنونی پیش‌بینی می‌شود موسسات رتبه بندی بسیاری در کشور تاسیس شود. بهادر بیژنی در ادامه گفت: معتقدم پیشرفت‌های سریعی رخ داده که نشان‌دهنده دو موضوع است. نخست برخورداری از بازاری دانش محور است که نشان می‌دهد رشد ما هوشمندانه و خلاقانه بوده است. موضوع دوم اینکه ما دارای یک سیستم مالی انعطاف‌پذیر برای حمایت از اقتصاد مقاومتی هستیم. انعطاف‌پذیری و مقاومت از ویژگی‌های مطلوب اقتصاد و سیستم مالی ایران به شمار می‌روند زیرا به توسعه پایدار و کاهش حساسیت ما نسبت به بازار‌های سهام خارجی کمک می‌کند.

سرمایه‌گذار خارجی مشاور نهاد‌های مالی

محمد فطانت، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار دیگر سخنران این برنامه بود. وی در ابتدا با اشاره به توسعه بازار سهام از ماه‌های پایانی سال گذشته بیان کرد: شرایط اقتصادی ایران پس از اجرا شدن برجام تغییرات قابل توجهی داشته است و همانطور که مشاهده می‌کنید شاخص بازار سهام با جهش قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو‌ بوده است. به‌طور کلی اثرات اجرایی شدن برجام بر بازار ایران مشخص است و بورس ایران می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را به بیشترین بازده برساند.

وی ادامه داد: دولت ایران مصمم است ماموریت‌های دوران پسا تحریم را به خوبی اجرا کند و در این زمینه ما خواستار گسترش روابط همکاری با دیگر کشورها هستیم. همچنین با توجه به پتانسیل‌هایی که اقتصاد ایران نسبت به کشورهای همسایه دارد، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند به بیشترین بازده دست پیدا کنند. همچنین سرمایه‌گذاران خارجی در بازار ایران می‌توانند به‌عنوان مشاورهای نهادهای مالی فعال باشند و سازمان بورس از این همکاری‌ها استقبال می‌کند.

امضای تفاهم‌نامه ایران و کره

در بخش دیگری از این نشست، نهاد ناظر بازار سرمایه ایران و دو نهاد بازار سرمایه، پولی و بیمه کره جنوبی دو تفاهم‌نامه همکاری برای ارتباطات بازار مالی ایران و کره جنوبی امضا کردند. تفاهم‌نامه همکاری بین بازار سرمایه ایران و کره توسط دکتر محمد فطانت و آقای ژین وونگ سوب رئیس نهاد ناظر بازار مالی کره امضا شد.در همین راستا بیژن بهادری معاون بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» امضای این تفاهم‌نامه را نقطه عطفی در اتصال دو بازار دانست و گفت: نهاد بازار مالی کره شامل دو بخش FSE و FSS است که این تفاهم‌نامه با هر دو نهاد این بازار به امضا رسیده است. وی در ادامه افزود: ارکان مختلف بازار ما همواره رابطه خوبی با ارکان بازار کره داشته است. پیش‌تر نیز درخصوص سپرده‌گذاری تفاهم‌نامه‌های مشترکی امضا شده که می‌تواند به پیشبرد اتصال دو بازار کره و ایران کمک کند.

بیژنی درخصوص شرایط بازار سرمایه کره در دنیا بیان کرد: بازار کره یکی از قوی ترین بازار‌های دنیا است و در سکوی دوازدهم بازارهای سرمایه بزرگ جهان قرار دارد. این بازار توانایی این را دارد که ‌جایگاه خود را میان ۱۰ بازار بزرگ دنیا پیدا کند، بر همین اساس اتصال بازار دو کشور می‌تواندفرآیند جذب سرمایه‌گذار خارجی را تسهیل بخشد.

وی همچنین درخصوص مشکلات مبادلات مالی که به‌عنوان چالش برای سرمایه‌گذاران خارجی مطرح است نیز گفت: یکی از مسائل مهم در هر بازار سرمایه‌ای بخش نهاد امین بازار سرمایه است که متاسفانه در ایران تا کنون یک نهاد بین‌المللی امین تاسیس نشده است برنامه سازمان بورس برای هموار کردن مسیر مبادلات مالی سرمایه‌گذار خارجی این است که بتواند بخشی به‌عنوان نهاد بین‌المللی امین و سپرده‌گذاری ایجاد کند تا قسمت اعظمی از نگرانی‌های این سرمایه‌گذاران برطرف شود.

بورس کره مدلی موفق برای بورس ایران

در بخش دیگر ژین وونگ سوب،ناظر مالی بورس کره جنوبی گفت: امروزه رابطه و تعامل رگولاتورها یا نهادهای ناظر بازارهای سرمایه دنیا از اهمیت بالایی برخوردار بوده و این در حالی است که برای افزایش سرمایه‌های جذب شده امروزه بازارهای سهام با یکدیگر در تعامل هستند. وی با اشاره به رشد بازار سهام کره جنوبی در سال‌های گذشته عنوان کرد: ارزش بازار سهام کره جنوبی در حالی طی سال‌های گذشته بسیار محدود بود که امروز با توجه به فراهم شدن رشد اقتصادی و جذب شرکت‌های خارجی افزایش قابل توجهی داشته است.

وی با بیان اینکه رشد تولید ناخالص داخلی کره جنوبی بالاتر از میانگین بوده که این موضوع به‌‌رغم تبعات ناشی از بحران‌های مالی سال ۲۰۰۸ دنیا فراهم شده عنوان کرد: پس از انجام اصلاحات سرمایه‌گذاری و اقتصادی در کره جنوبی ضمن جلوگیری از کلاهبرداری و تضمین حقوق مصرف‌کننده و تولیدکننده مقرراتی تدوین شد که فضایی امن را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کرد. اگر به روند کاهنده رشد اقتصادی دنیا در سال‌های گذشته نگاه کنیم می‌بینیم که کره جنوبی با رشد اقتصادی روبه رو بوده است. این رشد اقتصادی ناشی از سرمایه‌گذاری در اقتصاد بوده که توانسته قابلیت افزایش سرمایه از طریق جذب سرمایه‌های خارجی را توسعه دهد.این مقام مسوول با بیان اینکه باید اجازه داد تا سرمایه‌های خارجی وارد اقتصاد شود، گفت: کره جنوبی اجازه داد تا شرکت‌های خارجی وارد بازار سرمایه‌گذاری این کشور شوند که به دنبال آن ریسک‌های مختلف از جمله بحران‌های مالی از این طریق از بین رفت و باعث شد تا مخاطرات سرمایه‌گذاری در کره کاهش یابد.

مقام ناظر بورس کره جنوبی با تاکید بر افزایش سطح روابط بین دو کشور ایران و کره جنوبی در تمام بخش‌های سیاسی و اقتصادی عنوان کرد: در این زمینه باید سرمایه‌گذاری در حوزه تجارت به‌طور ویژه افزایش و مورد توجه قرار بگیرد که به تبع آن می‌توان مشارکت خوبی از سوی سرمایه‌گذاران دو کشور شاهد بود.

ژین وونگ سوب با بیان اینکه دینامیک‌های بازارهای سرمایه دو کشور می‌تواند از طریق همکاری و تعامل میان دو طرف افزایش یابد عنوان کرد: کره جنوبی با ایران به‌عنوان شرکای بازارهای سرمایه دو کشور می‌توانند به یکدیگر کمک کنند. کره جنوبی از یک سازمان رگولاتوری قوی در بازار سرمایه خود برخوردار بوده و آماده است تا در این زمینه با بورس ایران نیز همکاری و کمک کند.

اقتصاد ایران رو به بهبود است

از دیگر سخنرانان این نشست، حسین قضاوی معاون بیمه، بانک و شرکت‌های دولتی وزیر اقتصاد و امور دارایی بود. وی در ابتدای سخنانش با اشاره به شرایط اقتصادی ایران در ۱۰ سال اخیر بیان کرد: باوجود اینکه دولت در سال‌‌های گذشته نفت ۱۲۰ دلاری را تجربه کرده است، اما رشد اقتصادی آن به کمترین حد موجود رسید. هم‌اکنون با نفت ۳۷ دلاری شاهد رشد اقتصادی در ایران هستیم این در حالی است که طی سال‌های گذشته اقتصاد ایران ثبات قیمت‌ها را شاهد نبوده است. نرخ تورم ۴۰ درصدی در ایران در حالی حاکم بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم و تبیین سیاست‌های پولی نرخ تورم به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است.

وی افزود: بر این اساس پس از گذشت سه‌دهه برای نخستین بار در اقتصاد ایران نرخ تورم تک‌رقمی ۷/ ۹ درصدی اقتصاد ایران محقق شد و اگر تورم نقطه به نقطه را در نظر بگیریم این نرخ هم‌اکنون‌ به حدود ۸/ ۶ درصد رسیده که نوید تداوم کاهش نرخ تورم در ماه‌های آینده را می‌دهد. در عین حال شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز حاکی از کاهش نرخ تورم تولید‌کننده به ۸/ ۳درصد در ماه گذشته بود که نشان‌دهنده موفقیت دولت ایران در افزایش نرخ تورم و فشارهای تورمی است.

وی ادامه داد: در ۵ سال گذشته اقتصاد ایران نتوانسته در بخش مسکن و ساختمان عملکرد رضایت‌بخشی داشته باشد، به‌طوری که این وضعیت باعث شده تا میانگین رشد اقتصادی ایران به منفی ۱/ ۱ درصد برسد. این در حالی است که به‌رغم وجود این واقعیت، ایران رشد اقتصادی ۵/ ۰ درصد را در بلندمدت تجربه کرده است و اکنون می‌توان با رفع تحریم‌ها و استفاده از امکانات موجود این روند را افزایش داد. قضاوی افزود: اقتصاد ایران در حال حاضر به آرامی با رشد روبه‌رو‌ شده و پیش‌بینی‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول حکایت از تخمین رشد اقتصادی ۵ درصدی برای ایران دارد که برخی از آن ناشی از لغو تحریم‌ها است.

معاون وزیر اقتصاد از اصلاح نرخ سود بانکی به‌عنوان برنامه دیگر دولت برای تسهیل سرمایه‌گذاری در کشور سخن گفت و افزود: بانک مرکزی ایران موظف شده تا نظارت خود را به ویژه بر موسسات اعتباری افزایش دهد و با تدوین مقرراتی کنترل خود را بر این نهادها توسعه دهد. در این راستا اگر سازمان‌های نظارتی و بانک مرکزی مقرراتی را تدوین کنند می‌توان شاهد بود سود بانکی به چارچوبی دست یابد که سیاست‌های مالی بر مبنای آن تدوین شوند. این مقام مسوول از توجه به بخش خارجی اقتصاد به‌عنوان هدف سوم دولت ایران در پسا برجام سخن گفت و افزود: سال گذشته برای نخستین بار در ۴ دهه اخیر تراز تجاری ایران در زمینه صادرات غیرنفتی مثبت شده و به رقم ۴۲ میلیارد دلار رسیده است.به گفته وی با توجه به ذخایر بین‌المللی بانک مرکزی ایران فرصت مناسبی برای تسهیلات‌دهندگان خارجی فراهم شده است. قضاوی ادامه داد: در ایران فرصت‌های بسیار سودآوری برای سرمایه‌گذار خارجی فراهم شده و این در حالی است که کل بدهی خارجی ایران از ۵ میلیارد دلار فراتر نمی‌رود. این در حالی است که ارزش تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۴۵۰ میلیون دلار است. در عین حال صادرات صد میلیارد دلاری ایران نیز حکایت از ناچیز بودن بدهی‌های خارجی ایران دارد بنابراین فرصت سرمایه‌گذاری در ایران می‌تواند بسیار سودآورباشد و شرایط پرمنفعتی‌ را برای تامین مالی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران فراهم کند.

قضاوی با بیان اینکه شرایط سرمایه‌گذاری خارجی و حفاظت از آن در ایران هم اکنون از وضعیت خوبی برای خارجی‌ها برخوردار است، عنوان کرد: حفاظت از سرمایه‌گذاری خارجی به منظور جلوگیری از هرگونه تهدید احتمالی در ایران به‌عنوان یک اصل در دستور کار قرار گرفته که می‌توان با مطالعه آیین‌نامه‌ها و مقررات به‌وجود آمده نسبت به آنها آگاهی یافت. در حال حاضر اگر به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور ترکیه نگاه کنیم می‌بینیم که به مراتب فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران بالاتر بوده و دولت ایران ضمانت‌های حاکمیتی را نیز در برخی موارد به وجود آورده است. وی به اقدام اخیر گروه اقدام مالی (FATF) در گنجاندن نام ایران به‌عنوان کشوری که در زمینه جلوگیری از پولشویی و فسادهای مالی همکاری نمی‌کنند، گفت: پس از لغو تحریم‌های ایران مانع فنی دیگری در مسیر بانک‌های ایرانی از سوی ستاد اقدامات مالی صورت گرفت مبنی بر اینکه در جلسات سالانه این ستاد عنوان شد که ایران همکاری لازم را با دنیا نمی‌کند. به رغم اینکه طی ۱۰ سال اخیر قانون پولشویی در ایران تصویب و محدودیت‌های لازم در این زمینه تدوین شده است در عین حال قوانین مقابله با پولشویی، احتکار و فساد که همگی تاثیر منفی بر اقتصاد کشور می‌گذارد در ایران تدوین شده است. قضاوی عنوان کرد: تلاش می‌شود از طریق مذاکراتی که با FATF افزایش خواهیم داد قوانین مبارزه با پولشویی را نیز در ایران توسعه دهیم. هم اکنون ایران خواسته‌های سیاسی خود را به اطلاع این ستاد در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی رسانده و این ستاد نیز اقدامات خود را یک سال برای ایران به تعلیق درآورده و در برخی موارد این تعلیق را به بیش از یک سال افزایش داده است.