گروه بورس: معاملات روز گذشته بورس تهران در شرایطی به پایان رسید که مطابق پیش بینی اغلب کارشناسان نتایج همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نتوانست این بازار را با واکنش شدیدی همراه کند. روز جمعه خبر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اکثر بازاهای سهام جهانی را با ریزش‌های شدیدی مواجه کرد. در این میان چشم بسیاری از فعالان سرمایه‌گذاری کشور به معاملات روز گذشته بورس تهران دوخته شده بود. جایی که بورس تهران ترجیح داد از محتوای این خبر عبوری نرم داشته باشد. در همین راستا به جز تشدید فشار فروش در برخی نمادها (به ویژه کالایی‌ها) که علت عمده آن از منظر تحلیلگران بازار رشد دو روز پایانی معاملات هفته گذشته بود، تغییر خاصی را در جریان معاملات دیروز شاهد نبودیم.

در این باره کارشناسان معتقدند که پیش‌بینی تبعات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا پیچیده است و از این رو واکنش بورس تهران به آن در جریان معاملات روز گذشته منطقی بود. ضمن اینکه بورس تهران در طول دوران فعالیت خود نشان داده است که همبستگی زیادی بین این بازار و دیگر بورس‌های جهانی وجود ندارد. در این میان اما وضعیت بازار کالاهای پایه به‌عنوان یکی از تبعات مهم خروج بریتانیا از حوزه یورو می‌تواند نگرانی‌هایی را برای بورس کالا محور تهران به وجود بیاورد، اما از آنجا که پیش‌بینی و تحلیل تبعات این خروج بر بازارهای جهانی بسیار پیچیده و دشوار است، باید دید بازار کالاهای پایه در ادامه چه شرایطی را تجربه می‌کنند.

«دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی واکنش بورس تهران به موضوع بریگزیت و پیش‌بینی اثر‌گذاری این موضوع بر روند آتی بورس تهران از منظر ۴ کارشناس بازار سهام پرداخته است. این کارشناسان معتقدند تبعات خروج بریتانیا از حوزه یورو بر بازارهای جهانی موضوعی است که می‌تواند بورس کالا محور تهران را با تغییر مواجه کند؛ اما ازآنجاکه پیش بینی این عامل در این شرایط دشوار است، نمی‌توان تحلیلی دقیق از آینده این بازار‌ها و در نتیجه اثر آن بر بورس تهران داشت.

انفعال؛ منطقی‌ترین رویکرد

حسن خانجمالی، کارشناس بازار سهام: بازار سهام روز گذشته واکنش معناداری به رفراندوم بریتانیا نشان نداد. اگرچه بازارهای جهانی با تلاطمی نسبی مواجه شده‌اند، اما بورس تهران ترجیح داد در شرایط فعلی تصمیم خاصی اتخاذ نکند. حقیقت این است که در شرایط فعلی حتی برخی بریتانیایی‌ها از تبعات خروج از اتحادیه اروپا مطلع نیستند. در چنین شرایطی اتخاذ موضعی منفعل چندان هم دور از منطق نیست و این همان کاری است که بورس تهران انجام داد.خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ظاهرا بسیار زمان‌بر خواهد بود و در طول این مسیر، موضع‌گیری سایر اعضای اتحادیه بسیار اهمیت خواهد داشت. از آنجا که نمی‌توان نحوه برخورد اروپا با این تصمیم را پیش‌بینی کرد، بنابراین باید منتظر ماند. از طرف دیگر به نظر می‌رسد بانک‌های مرکزی اروپایی و همچنین دولت‌ها تلاش خواهند داشت فضا را کنترل کنند. بنابراین حتی ممکن است التهاب بازارهای جهانی در هفته آینده از بین برود و نرخ‌های برابری ارز، بازار کالا و همچنین بازار اوراق اروپایی به سطوحی که در هفته گذشته در آن قرار داشتند، بازگردند. تمام این نکات مبین پیچیدگی‌های پیش‌بینی تاثیر خروج بریتانیا از اروپا بر اقتصاد جهانی است.

فعالان بازار سهام تهران نیز روز گذشته با عملکرد خود صادقانه اعلام کردند که تحلیلی روی بازارهای جهانی ندارند و انفعال نسبت به این خبر را منطقی‌ترین راه حل یافتند. اما باید به این نکته توجه داشت که ابهامات بازار سهام تهران و شرایط حاکم بر شرکت‌های بورسی آنقدر بالا است که فعالان بازار به کل تحلیل بنیادی را فراموش کرده‌اند. سوال اینجاست که آیا طی ۶ ماه گذشته بنیاد شرکت‌ها تغییر کرده بود که شاخص بورس طی مدت ۳ ماه حدود ۳۰ درصد رشد کرد؟ یا آیا طی سه ماه گذشته اتفاقی بنیادی رخ داد که شاخص بورس بیش از ۱۰ درصد از ارتفاع خود را از دست داد؟ به نظر می‌رسد اغلب فعالان بازار سعی دارند جریان نقدینگی را شناسایی کنند یا با استفاده از تحلیل تکنیکال، تنها از نوسان‌های کوتاه‌مدت بازار استفاده کنند. در چنین شرایطی توجه به اتفاقی که تبعات مبهمی خواهند داشت در بورس تهران دور از انتظار است. افزایش فشار فروش در پایان ساعات معاملاتی روز گذشته نیز چندان متاثر از خبر بریگزیت نبود. در انتهای هفته گذشته بازار با صعودی نسبی مواجه شده بود، طبیعی است که برخی از فعالان بازار فرصت را برای شناسایی سود غنیمت شمرده و در مقام فروشنده ظاهر شوند.

بورس بی‌توجه به تحولات بین‌المللی

محمدعلی شیرازی، کارشناس بازار سهام: بورس تهران طی دو سال اخیر به حدی با افت قیمت‌ها و کاهش سودآوری شرکت‌ها مواجه بوده است که دیگر نمی‌توان از آن انتظار ریزش هیجانی داشت. از طرف دیگر اقتصاد ایران در شرایط فعلی چندان به اقتصاد بین‌الملل متصل نیست. اگرچه با جدا شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا امکان تلاطم در بازارهای مالی و کالایی وجود دارد و کاهش قیمت‌های جهانی محتمل خواهد بود، اما حقیقت این است که بورس تهران نه به اندازه کافی چابک است و نه به اندازه کافی از تحولات بین‌المللی تاثیر می‌پذیرد. از این رو در مجموع نمی‌توان تحولات اخیر اتحادیه اروپا را در تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه ایران تاثیرگذار دانست. کاهش قیمت‌ها در ساعات پایانی معاملات روز گذشته نیز تنها به دلیل رشد قیمت‌ها در دو روز پایانی هفته گذشته بود. در واقع فعالان بازار با افزایش قیمت ها، فروش را در دستور کار قرار دادند و همین موضوع باعث شد قیمت در آخرین معاملات نسبت به قیمت‌های پایانی در محدوده پایین‌تری قرار بگیرد.

روند بازار نشان می‌دهد که خبر بریگزیت هیچ کس را در بازار سهام تهران هیجان زده نکرد. در ابتدای ساعات معاملاتی فعالان تالار شیشه‌ای‌، فضای بازار را بحرانی پیش‌بینی می‌کردند. اما در ادامه فعالان بازار تصمیمی منطقی گرفتند و بی‌تفاوت از کنار خبر بریگزیت گذشتند.

احتیاط چاشنی معاملات دیروز بورس

ایمان مقدسیان، تحلیلگر بازار سهام: بورس تهران در جریان معاملات روز گذشته مطابق پیش‌بینی اکثر کارشناسان، واکنش شدیدی به نتایج همه پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نشان نداد و به نوعی از محتوای این خبر به‌صورت نرم عبور کرد. البته اینکه بگوییم بورس اوراق بهادار تهران به موضوع خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا کاملا بی‌توجه بود، نیز به نظر درست نمی‌آید. چرا‌که از ابتدای ساعات معاملاتی شاهد تشدید فشار فروش در بسیاری از نمادها به ویژه برخی نمادهای وابسته به بازارهای جهانی بودیم. بخشی از دلایل این فشار فروش را باید در رشد دو روز معاملاتی پیش از آن جست‌وجو کرد. اما قسمتی از آن هر چند کوچک را نیز می‌توان واکنش سهامداران به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و تبعات آن روی بازار کالاهای پایه دانست. از این‌رو به اعتقاد من سهامداران پس از انتشار خبر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و همگام با ریزش دسته جمعی اکثر بورس‌های جهانی، در جریان معاملات روز گذشته خود نوعی احتیاط به خرج دادند.

در این میان برخی کارشناسان معتقدند بورس تهران با یک تاخیر زمانی نسبت به این موضوع واکنش نشان می‌دهد.در این مورد باید گفت بازار سهام کشور ما ارتباط مستقیمی با حوزه‌های مربوط به تغییر قوانین و بحث نیروی کار (‌به‌عنوان بخشی از تبعات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) ندارد. بنابراین باید دید بازار کالاهای پایه به ویژه نفت به‌عنوان بخش دیگری از تبعات این خروج چه روندی را طی خواهند کرد.چرا که بورس تهران کالا محور است و روند بازار نفت و کالاهای پایه به‌طور حتم وضعیت بازار سهام کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

رفتار منطقی در میان سهامداران

احسان رضاپور، تحلیلگر بازار سهام: عملکرد دیروز بازار نشان‌دهنده یک رفتار منطقی از سوی سهامداران در قبال تحولات اقتصاد جهانی است. بورس تهران در حالی دیروز را با روندی کم نوسان به پایان رساند که بسیاری انتظار انعکاس تحولات بازارهای جهانی را در آن داشتند. توجه به این نکته ضروری است که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می‌تواند فرصت‌ها و تهدید‌های قابل توجهی برای ایران داشته باشد. به زعم برخی کارشناسان، از آنجا‌که انگلیس در برخی موارد در مقابل ایران قرار داشته است، این تحولات فرصتی است که ایران بتواند قدرت چانه‌زنی خود را با دیگر کشور‌های اروپایی افزایش دهد. از سوی دیگر کاهش قیمت کالاهای پایه به ویژه نفت پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می‌تواند شرایط شرکت‌های کالامحور بورس ایران را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که در چند روز آینده روند افت قیمت کالاهای پایه تداوم داشته باشد، ممکن است، شرکت‌های کالا محور بورس تهران با فشار فروش مواجه شوند و به تبع آن یک روند نزولی در این گروه‌ها ایجاد شود.

به‌طور کلی به نظر می‌رسد با توجه به اینکه بورس تهران در ماه‌های اخیر زیان‌ده بوده و سرمایه‌گذاران از لحاظ تامین نقدینگی شرایط مطلوبی نداشته‌اند، سهامداران روز گذشته در فاز انتظاری به معامله پرداختند تا بتوانند تحلیل دقیقی از انعکاس تحولات جهانی بر ایران دریافت کنند. بسیاری بر این باورند که نوسان‌های دو روز اخیر قیمت‌های جهانی عمدتا تحت تاثیر هیجاناتی بوده است که در سطح جهان رخ داده است؛ به همین منظور کشورهای دنیا نیز تاکنون نتوانسته‌اند تاثیر دقیق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را در بخش‌های مختلف اقتصاد کشورهایشان بررسی کنند. همچنین افت بورس تهران در ماه‌های اخیر شرایط را به گونه‌ای رقم زده که بسیاری از سهم‌ها از لحاظ جذابیت قیمتی در شرایط مطلوبی به سر برده و سهامداران علاقه چندانی برای فروش سهم‌های خود ندارند، همین موضوع باعث می‌شود که شاهد افت جدی در بورس تهران نباشیم.

عبور نرم بورس از بریگزیت