گروه بورس- شروین شهریاری: بازار سهام با جهش 7/ 6 درصدی شاخص و رشد چشمگیر حجم معاملات یک هفته تاریخی را رقم زد. به این ترتیب، بورس که تا نیمه دی ماه کماکان در محدوده منفی درجا می‌زد اینک با بازدهی بیش از 5/ 13 درصد همراه شده است. در این میان، هجوم سرمایه‌گذاران حقیقی برای خرید سهام و نیز افزایش چشمگیر سطح اعتبارات اعطایی به مشتریان در شبکه کارگزاری به‌عنوان عاملی در جهت تشدید روند مثبت عمل کرده و نشانه‌هایی از هجوم دسته جمعی و شتابزده برای خرید سهام کلیه صنایع را رقم زده است. در سمت مقابل نیز سرمایه‌گذاران حقوقی فرصت را غنیمت شمرده و حجم سنگین عرضه در برخی نمادها از سوی بازیگران نهادی به ویژه در روز گذشته چشمگیر بود. در اثر این فعل و انفعالات ارزش مبادلات در روز چهارشنبه به مرز 1200 میلیارد تومان رسید که معادل گردش یک درصد حجم پول موجود در کشور در بورس است. به این ترتیب می‌توان گفت هر چند در دوران پسا‌تحریم انتظار بهبود وضعیت اقتصاد و بازار سرمایه وجود داشته و دارد اما حال و هوای این هفته بورس تناسبی با چشم‌انداز تدریجی بهبود شرایط اقتصادی نداشته و شتاب فوق‌العاده رشد قیمت‌ها به ویژه در سهام برخی صنایع تا حدی از انتظارات واقع‌بینانه در زمینه سرعت تحولات مثبت پیشی گرفته است.

بازار داغ شایعات

این روزها، همچون همه دوره‌‌های رونق شتابان، در مورد هر صنعت و شرکتی در بازار سهام انبوهی از شایعات مثبت و وسوسه انگیز شنیده می‌شود. وجه مشترک این شایعات یکی این است که معمولا آنقدر بزرگ هستند که حتی اگر ذره‌ای از آن هم درست در بیاید باز هم قادر به افزایش چند برابری قیمت سهام است و دیگر اینکه معمولا آثار مالی این اخبار به درستی قابل اندازه‌گیری نیستند و همین ابهام می‌تواند زمینه را برای رویا‌پردازی بیشتر فراهم کند. آنچه این روزها محمل شایعات شده انعقاد قراردادهای خارجی چند میلیارد دلاری یا ورود گسترده سرمایه‌گذاران خارجی به سمت خرید سهام است؛ اخباری که اگر سرنخ آن را دنبال کنیم و به افراد تصمیم ساز و مطلع در شرکت‌های مربوطه برسیم، معمولا با اظهار بی خبری یا حتی تعجب از بروز چنین شایعاتی مواجه می‌شویم. این در حالی است که در سمت مقابل، در بین معامله‌گران، این اخبار آنقدر دهان به دهان تکرار شده که حتی تکذیبیه رسمی شرکت‌ها هم محلی برای توجه و دقت نمی‌یابد. روند تاریخی نشان می‌دهد که پس از فرو نشستن گرد و غبار شایعات، گروه عظیمی از خریداران عمدتا غیر‌حرفه‌ای که در پایان صف این «دست رشته» موفق به خرید سهام شده‌اند با زیان‌های عمده‌ای مواجه می‌شوند و البته معمولا هم در همه جا به جز اراده خود به دنبال مقصر زیان‌های وارده می‌گردند. از این رو لازم است سرمایه‌گذاران به ویژه حقیقی‌های تازه وارد توجه کافی به شرایط بنیادی و اقتصادی صنایع و شرکت‌ها در تصمیم‌گیری‌ها داشته باشند تا از مسیر اتکا به شایعات، در این روزهای پرهیاهو در نهایت طعمه زیان‌های محتمل آتی نشوند.


برنامه‌های سایپا برای خروج از زیان

صف خرید سهام سایپا در هفته جاری پس از بازگشایی نماد در لحظاتی از یک میلیارد برگه سهم گذشت. این اقبال گسترده به «خساپا» عمدتا با محوریت برنامه‌ای صورت می‌پذیرد که به منظور خروج شرکت از شمول ماده 141 قانون تجارت به علت زیان انباشته سنگین طراحی شده است. بر اساس بخشی از این برنامه، واگذاری درون گروهی برخی شرکت‌های عمدتا قطعه‌ساز از سوی شرکت مادر به شرکت‌های زیانده دیگر گروه با ارزش کارشناسی انجام و سپس با اجرای افزایش سرمایه از محل مطالبات شرکت مادر و سپس کاهش سرمایه، زیان انباشته شرکت‌های مزبور حذف می‌شود. یکی از این شرکت‌ها که قرار است این طرح روی آن اجرا شود پارس خودرو است که با بیش از 100 درصد افزایش سرمایه مواجه است. با توجه به ترکیب مالکان این شرکت، بخشی از تامین مالی این افزایش سرمایه بر عهده سهامداران 30 درصدی خارج از گروه سایپا خواهد بود که باید نسبت به آورده نقدی جدید اقدام کنند؛ ضمن آنکه پس از اجرای افزایش سرمایه 750 میلیارد تومانی، بخشی از سرمایه جدید در مجمع بعدی صرف حذف زیان انباشته بیش از 900 میلیارد تومانی فعلی می‌شود. با توجه به دخیل بودن سهامداران اقلیت در این برنامه ضروری است تا قبل از اجرا، ابعاد مساله از سوی نهاد ناظر به خوبی بررسی و برای عموم تشریح شود تا اتخاذ تصمیم سرمایه‌گذاران در یک فضای شفاف و بدون ابهام صورت بگیرد. در همین حال، با توجه به حذف آثار این معاملات درون گروهی در حساب‌های تلفیقی سایپا (که زیان انباشته‌ای معادل بیش از 180 درصد سرمایه دارد)، برنامه‌ای برای فروش گسترده املاک شرکت مادر و نیز همکاری با خودروسازان خارجی اعلام شده است که به نظر می‌رسد این برنامه در صورت تحقق می‌تواند باعث تخفیف مشکل حاد ساختار مالی گروه سایپا در عمل شود.


رنگ زرد بر رخساره اژدها

از چین در ادبیات مالی به‌عنوان اژدهای زرد یاد شده اما این روزها آنچه بیشتر در مورد دومین اقتصاد دنیا خودنمایی می‌کند، زردی چهره آن است. سقوط بورس چین در میانه هفته جاری ابعاد تازه‌ای به خود گرفت و قیمت‌های سهام به کمتر از سطح ۱۳ ماه گذشته رسید که نشان دهنده از بین رفتن کامل رشد ۱۰۰ درصدی بورس چین تا اواسط سال قبل است. در همین حال، خبرها از تشدید خروج گسترده سرمایه از این کشور از طریق هنگ‌کنگ حکایت دارد که ابعاد آن در سال ۲۰۱۵ از یک تریلیون دلار فراتر رفته است و تنها در ماه گذشته میلادی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از ذخایر بیش از ۳ تریلیون دلاری بانک مرکزی چین را بلعیده است. همزمان، افزایش سالانه تولیدات صنعتی این کشور و نیز سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت به‌عنوان موتور پیشران رشد اقتصاد چین بر اساس آخرین آمار در سطحی کمتر از اوج بحران ۲۰۰۸ قرار گرفته‌اند. بر این پایه، شاید واژه «مبهم» خوش بینانه ترین توصیف برای چشم انداز بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کالا در جهان باشد؛ وضعیتی که به نوبه خود پیامی مهم در زمینه احتمال پایین ماندن قیمت کالاهای اساسی به ویژه فلزات پایه، سنگ آهن و فولاد را برای مدت زمانی طولانی‌تر برای سرمایه‌گذاران در سراسر جهان در بر دارد.