حامد سلطان‌نژاد / مدیرعامل بورس کالای ایران

با اجرای برجام، فعالان داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی در تدارک توسعه تجارت با یکدیگر هستند که براساس تجربیات جهانی یکی از مولفه‌هایی که اقتصاد ایران برای توسعه یافتگی باید مد‌نظر قرار دهد، توسعه بازارهای مالی است. سرانجام در ساعات ابتدایی صبح دیروز، اجرای برجام آغاز و تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران پس از سال‌ها لغو شد. بعد از این بسیاری از فعالان اقتصادی در تکاپو هستند تا از شرایط جدید به وجود آمده نهایت بهره را ببرند که مسلما با حذف محدودیت‌ها و فشارهای ناشی از تحریم، به زودی شاهد تحولی مثبت و پوست اندازی اقتصادی خواهیم بود. اما موضوعی که باید به آن توجه کرد، اینکه با فروریختن دیوار تحریم‌ها در واقع چهره واقعی و زیرساخت‌های فعلی اقتصاد نمایان می‌شود و آنجاست که می‌توانیم با درک بهتر، فاصله مولفه‌های اقتصادی با استانداردهای بین‌المللی را بسنجیم. با این وجود امروز هر دو طرف یعنی فعالان داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی در تدارک توسعه تجارت با یکدیگر هستند که براساس تجربیات جهانی یکی از مولفه‌هایی که اقتصاد ایران برای توسعه‌یافتگی باید مد نظر قرار دهد، توسعه بازارهای مالی است. در همه دنیا اندازه بازارهای مالی یکی از نشانه‌های توسعه یافتگی به شمار می‌رود، به‌طوری‌که حتی در تئوری‌های اقتصادی بین توسعه یافتگی کشورها و توسعه یافتگی بازارهای مالی، رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین تجربیات و آمارها به وضوح نشان می‌دهد در کشورهایی که بازارهای مالی توسعه یافته دارند، منابع بهتر تجهیز و تخصیص داده می‌شود. به این ترتیب امروز که سرمایه‌گذاران خارجی بیش از هر زمان دیگری به فکر ورود به بازارهای ایران هستند، باید بتوانیم براساس استانداردهای بین‌المللی بازارهایی را برای پوشش ریسک فعالیت‌های آنها طراحی و معرفی کنیم که یکی از این ابزارها می‌تواند راه‌اندازی بازار مشتقه ارز باشد. طبق بررسی‌های انجام شده، وجود بازار پوشش نوسانات نرخ ارز یکی از مهم ترین عوامل توسعه در کشورها به شمار می‌رود که با توجه به تصویب شورای عالی بورس با کلیات راه‌اندازی این بازار، زمان ایجاد بازار مشتقه ارز که امکان هم افزایی برای سایر بخش‌های مالی و همچنین تجهیز منابع را فراهم می‌کند، فرارسیده است. نگاهی به تجربه کره جنوبی در راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی نشان می‌دهد که این کشور از همین مسیر توانست بازار اوراق قرضه خود را به دنیا معرفی و منابع خارجی عظیمی را جذب کند. این کشور امروز به یک الگو در جذب منابع خارجی از طریق بازارهای مالی تبدیل شده که دلیل اصلی آن راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی در سالیان گذشته است؛ البته این اتفاق در برزیل نیز با وجود دارا بودن اقتصاد تک‌محصولی مصداق پیدا می‌کند. همچنین باید توجه کرد به‌طور طبیعی سرمایه‌گذاران خارجی توجه ویژه‌ای به ساختارهای مالی کشورها دارند و به دنبال ساختاری قابل اتکا و بین‌المللی برای هدایت سرمایه‌هایشان می‌گردند به نحوی که ساختارهای بومی و غیرشفاف ما برای آنها جذاب نخواهد بود، پس باید بازاری مطابق با الگوهای بین‌المللی داشته باشیم تا اطمینان و حس امنیت سرمایه‌گذاران خارجی را کسب کنیم.