محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی در هفته جاری که در فاصله دو تعطیلی قرار دارد شرایط کم رمقی داشته که به افت حجم معاملات در بورس و بازار و همچنین تضعیف نرخ‌ها در بازار داخلی منجر شده است. با توجه به بروز برخی مشکلات آب و هوایی، کاهش حجم فعالیت‌ها در صنایع پایین دستی، شرایط مبهم بازار در روزهای اخیر و نوسان نرخ ارز همچنین انتظار بازار برای اعلام قیمت‌های پایه در هفته پیش رو، به احتمال قوی حجم فعالیت در هفته آینده به نسبت روزهای جاری تقویت خواهد شد و بازار جذاب‌تری را شاهد خواهیم بود.


رینگ پتروشیمی بورس کالا

در روز گذشته شاهد روزی بسیار آرام در رینگ پتروشیمی بورس کالا بودیم که باوجود عرضه‌های نسبتا مطلوب، حجم معاملات با کاهش همراه شد تا جایی که اغلب محصولات وارد مچینگ شدند. به جز گریدهای OFF، پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی TG۶۴۱، PVC S۶۵ پتروشیمی بندرامام و غدیر، پلی‌پروپیلن نساجی HP۵۵۰J، PVC S۵۷ پتروشیمی غدیر و نهایتا پلی‌استایرن مقاوم ۷۲۴۰ پتروشیمی تبریز معدود کالاهایی بودند که با رقابت همراه شده و نهایتا افزایش نرخ داشتند. در روز گذشته حجم معامله پلیمرها در بورس کالا به بیش از ۱۶ هزار تن رسید که به نسبت هفته‌های گذشته یک افت نسبی را نشان می‌دهد و البته معاملات در مچینگ نیز برای بسیاری از کالاها چندان جذاب نبود که در کل روزی آرام و کم رونق در رینگ پتروشیمی بورس کالا به ثبت رسید. مهم‌ترین‌ دلیل این ویژگی را باید عقب‌نشینی خریداران و ضعف تقاضا برشمرد که در کنار افزایش حجم معاملات سلف - مچینگ نشان‌دهنده ضعف نقدینگی، کاهش جذابیت خرید و افت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی است.


نکته دیگر را باید زمان این معاملات برشمرد زیرا از یک سو در فاصله زمانی بین دو تعطیلات قرار داشته و از سوی دیگر در هفته‌ای قرار داریم که قرار است قیمت‌های پایه در هفته آینده اعلام شود. تمامی این ویژگی‌ها باعث شد تا حجم معاملات کاهش یافته و بازاری کم رونق را شاهد باشیم. به احتمال قوی این شرایط در هفته پیش رو بهبود خواهد یافت. مهم‌ترین‌ رخداد در روز گذشته را باید جذابیت شدید معاملات پلی‌استایرن مقاوم 7240 پتروشیمی تبریز دانست که در برابر ثبت 800 تن عرضه، 3510 تن تقاضا به ثبت رسید که باعث شد فاصله بالاترین قیمت به نسبت نرخ‌های پایه به بیش از 44 درصد رشد نیز برسد. با توجه به کاهش حجم عرضه انواع مختلف پلی‌استایرن‌ها در بورس و بازار هم‌اکنون شاهد التهابی جدی در این بازار هستیم که با توجه به کش و قوس‌های پیشین، حتی نیاز به برخی مداخلات در بورس کالا نیز حس می‌شود.


بازار داخلی محصولات پلیمری

بازار داخلی محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر با بی رمقی محسوسی همراه بود زیرا از یک سو حجم معاملات در بازار کاهش یافته و از سوی دیگر خریداران نیز تمایل چندانی به خرید از خود نشان نمی‌دهند. تعطیلات پیش رو و کاهش جذابیت تولید در صنایع مصرف‌کننده، نوسان قیمت دلار و عدم ثبت یک مسیر مدون و مشخص، ضعف تقاضا در برابر عرضه‌ها که به کاهش روزشمار قیمت‌ها در بازار داخلی منتهی شده است، کاهش حجم معاملات در بورس کالا و افت چراغ خاموش حجم عرضه‌ها از بورس به بازار را می‌توان مهم‌ترین‌ ویژگی‌های این بازار برشمرد که دورنمای مبهمی را نیز در بر دارد. نکته مهم این روزهای بازار که از چشم بسیاری از فعالان این عرصه دور مانده را باید کاهش آرام حجم معاملات در بورس کالا دانست که به اغلب گریدها سرایت کرده است. این کاهش آرام دقیقا به مثابه آن خواهد بود که حجم عرضه‌ها در بازار داخلی با افت همراه خواهد شد که به کاهش ادامه‌دار موجودی انبارها منجر می‌شود. در صورت بازگشت تقاضا در هفته آینده که چنین امری نیز محتمل و حتی قابل پیش‌بینی است، بازار به آرامی به مسیر افزایش قیمت‌های خود باز خواهد گشت ولی این بار شتاب رشد نرخ‌ها از سرعت کاهش قیمت‌ها بیشتر خواهد شد که ممکن است برای کل بازار چندان هم مفید واقع نشود. با توجه به این احتمال بهتر است فعالان بازار در روز باقی مانده تا تعطیلات به خرید خود هرچند محدود و به قدر ضرورت ادامه داده تا از آسیب‌های احتمالی آینده کمترین تأثیر را بپذیرند.


اعمال مجدد سقف ماهیانه جوش شیرین و یادآوری تجربیات گذشته

پس از بارها تجربه التهاب در معاملات جوش‌شیرین در بورس کالا، باز هم سقف خرید ماهیانه بهین یاب برای این کالا اعمال شد تا دیگر خریداران تنها بر اساس سهمیه ماهیانه خود اقدام به خرید کنند. جوش شیرین بر‌خلاف اغلب محصولات پتروشیمی یا پتروشیمیایی کاربرد خوراکی دارد و صنایع غذایی و خوراک دام مهم‌ترین مصارف این کالا به حساب می‌آید. ماه‌هاست که معاملات این کالا مخصوصا تولیدات پتروشیمی شیراز که از کیفیت و اعتماد بالاتری برخوردار است با رقابت مورد معامله قرار می‌گرفته تا جایی که رشد قیمت‌هایی بین 40 تا حتی 60 درصد بالاتر از نرخ‌های پایه، به یک روال نسبتا عادی تبدیل شده بود. این در حالی است که این کالا همچون سایر محصولات شیمیایی همیشه با سقف باز مورد رقابت قرار گرفته یعنی هر میزان رشد نرخ را می‌تواند در بازار تجربه کند. حال با توجه به تمام این ویژگی‌ها در کنار عدم موفقیت عرضه‌های وارداتی در بورس کالا، برداشته شدن سقف ماهیانه بهین‌یاب همچون سایر محصولات پتروشیمی به نظر حرکت متناسبی با ویژگی‌های بازار نبود که این شرایط، با بازگشت سقف خرید ماهیانه تا حدودی اصلاح شد. این رفت و برگشت سقف خرید در بورس کالا ناخودآگاه اعمال و سپس برداشته شدن سقف مجاز رشد نرخ‌ها را برای پلی‌استایرن‌ها در اذهان زنده می‌کند که باز هم چنین مکانیزم رفت و برگشتی به اجرا درآمد و نهایتا همچون جوش‌شیرین، شرایط پیشین حکمفرما شد.


در این بین شاید این اقدامات که بیشتر به سعی و خطا شبیه است بخشی از انرژی بورس کالا را مستهلک کرده و از طرف دیگر برای این بازار رسمی رویکرد چندان پسندیده‌ای نیست. از طرفی باید گفت که این رفتارها و رخدادها بهتر است برای تک‌تک گریدها و کالاها با دقت بیشتری صورت پذیرفته و شرایط هر کالا که اتفاقا درخصوص محصولات پتروشیمی وسعت بسیار و تفاوت‌های شگرفی با یکدیگر دارند، به ذات خود مورد بررسی قرار گیرد تا کمترین هزینه به بورس و بازار وارد شود. اگر به شیوه‌های مدیریتی و تحلیلی جدید در بازارهای مختلف جهانی دقت کنیم متوجه خواهیم شد که مدیریت بخشی هم اکنون گفتمان غالب شیوه‌های مدیریتی در غرب به شمار می‌آید اما این شیوه جدید بعد از تثبیت امور و مدیریت واحد و فراگیر و البته موفق به اجرا درآمده است. نیاز به پراکندگی و تنوع عرضه‌ها یک اصل غیر قابل کتمان در بورس کالا به شمار می‌آید که فضا را برای حضور بهتر خریداران و فروشندگان فراهم خواهد کرد. با توجه به محدود یا حتی یکتا بودن برخی عرضه‌کنندگان در بورس کالا، ممکن است شرکتی بتواند با عدم عرضه یا بی‌توجهی به پیمان‌های پیشین، بورس و بازار را با رشد نرخ‌ها به گروگان گرفته تا جایی که بازار تنها به یک عرضه‌کننده منحصر شود. رخدادی که متاسفانه هم‌اکنون در حال اجرا است. بهتر نیست تا عرضه‌کنندگان بیشتری برای پلی‌استایرن‌ها یا بسیاری از محصولات دیگر در بورس کالا حضور داشته باشند؟


مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی

کاهش نسبی قیمت‌ها در روزهای گذشته که به اغلب گریدها سرایت کرد

بی‌میلی بسیاری از خریداران به معاملات این روزهای بورس و بازار

تعطیلات پیش رو که جذابیت خرید و حجم فعالیت‌های تولیدی در صنایع پایین دستی را محدود ساخته است

ترس از رشد مجدد قیمت‌ها در هفته پیش رو با بازگشت خریداران در کنار کاهش حجم معاملات در بورس کالا

فرارسیدن روزهای سرد سال که تقاضا را برای بسیاری از محصولات محدود کرده است

بروز مشکلات آب و هوایی و وقفه در حمل‌ونقل‌ بسیاری از کالاها مخصوصا در مناطق غربی کشور

اعمال مجدد سقف خرید ماهانه برای جوش شیرین در بورس کالا

بالابودن نسبی عرضه‌ها در کنار تنوع و پراکندگی نسبتا مطلوب آنها، ثبت یک روز نسبتا آرام در رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران همچون روزهای گذشته در هفته جاری

بالابودن جذابیت بسیاری از انواع OFF همچون گذشته و تقویت آرام معاملات سلف - مچینگ

عدم عرضه مطلوب پلی استایرن‌ها در هفته جاری که در کنار وجود التهاب شدید در بازار داخلی، تنها به عرضه پلی استایرن مقاوم 7240 پتروشیمی تبریز محدود شد

جهش بیش از ۴۴ درصدی بهای پلی استایرن مقاوم ۷۲۴۰ پتروشیمی تبریز پس از کش و قوس‌های عرضه و تقاضای آن

نوسان قیمت دلار که روندی منسجم را در بر ندارد و دورنمای مبهم آن

سقوط قیمت جهانی نفت خام و شکسته شدن کف مقاومتی ۴۰ دلار در بازار نفت تا جایی که این بار کف قیمتی مشخصی را هدف قرار نداده است

کاهش قیمت اغلب پلیمرها در بازارهای جهانی در حالی که برخی رشد قیمت‌ها را نیز شاهد بودیم

بازار پلیمرها در تنگنای کاهش تقاضا