مجید مرادیان
با توجه به طرح موضوعات مهم درخصوص مشکلات و تنگناهای صنعت فولاد کشور که در شرایط فعلی تحت تاثیر رکود بازار جهانی فولاد، بازار داخل کشور نیز با رکود بی‌سابقه‌ای مواجه شده و مشکلات عدیده‌ای برای این صنعت استراتژیک به‌وجود آورده است.


موارد ذیل برای دولتمردان تصمیم‌ساز و مردان عرصه صنعت فولاد قابل تامل و توجه است:


حمایت از تولید داخل: همگان سخنان مقام معظم رهبری را در دیدار جمعی از کارگران کشور درتاریخ ۹/ ۲/ ۱۳۹۴ درارتباط با توجه، استفاده و به‌کار‌گیری تولید داخلی می‌دانند. ایشان در این خصوص خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی فرمودند: «من خواهش می‌کنم در دولت مطرح کنید، اصرار کنید، پافشاری کنید اشیایی که جزو مصارف دولتی است، مطلقا از خارج نیاید. این یک قلم عمده است، یک قلم بزرگ است؛ چون دولت با دامنه‌ وسیعی که دارد، مصرف‌کننده‌ درجه یک است. نگویند که ما فلان چیز را می‌خواهیم، الان لازم داریم، تولید داخلی‌اش نیست، ناچاریم از بیرون بیاوریم. خب، شما مگر برنامه‌ریزی ندارید؟ شما که امروز احتیاج دارید، چرا امروز می‌گویید؟ می‌خواستید دو سال پیش بگویید تا تولیدکننده‌ داخلی فرصت داشته باشد برنامه‌ریزی کند، بسازد، امتحان کند، تجربه کند تا امروز دست شما برسد. اینها مسائل مهمی است؛ اینها مسائل کوچکی نیست. دولت تصمیم بگیرد در هیچ‌یک از چیزهایی که مصرف می‌کند، از قلم و کاغذ روی میز گرفته تا ساختمان‌سازی تا بقیه‌ چیزها، هرآنچه در داخل قابل تولید است، واردات خودش را از خارج ممنوع کند، بر خودش حرام کند.»


همچنین ایشان در زمینه ضرورت مصرف کالاهای داخلی در دستگاه‌های دولتی افزودند: دولت جلوی سهل‌گرایی و خدای ناکرده سوء‌استفاده را بگیرد. ایشان مبارزه قاطعانه و عملی با قاچاق را یکی دیگر از عوامل بسیار موثر در تقویت تولید داخلی برشمردند و افزودند: البته واردات برخی کالاها در اختیار بخش‌خصوصی است اما دولت می‌تواند با نظارت و هدایت بر واردات، از وارد شدن لطمه به تولیدات داخلی جلوگیری کند.

بنا‌بر‌این، با عنایت به این سخنان حرکت در جهت خلاف این بیانات موجب لطمات جبران‌ناپذیر به رشد و توسعه تولید داخلی و موجب از بین رفتن سرمایه‌های ملی است.


پرهیز جدی از جزیره‌ای عمل کردن فولاد‌سازان کشور: در عصر حاضر برنامه‌ریزی و عملکرد جزیره‌ای به‌دلیل اتلاف منابع و کاهش بهره‌وری و اثربخشی فعالیت‌ها منسوخ شده و امروزه شاهد هستیم که صنعتگران جهانی برای تثبیت جایگاه خود و حضور موفق در عرصه رقابت منطقه‌ای و بین‌المللی خصوصا در شرایط رکود سیاست‌ها و برنامه‌های واحدی را اتخاذ می‌کنند. در داخل کشور ما نیز اگرچه در برخی مجامع همچون انجمن تولید‌کنندگان فولاد مباحث مشترکی مطرح می‌‌شود ولی به نظر می‌رسد این جمع به همگرایی، همدلی و همزبانی بیشتری نیاز دارد. آنچه در این برهه حساس که منافع ملی و صنعت فولاد به شدت در حال تهدید هستند مهم و تاثیر‌گذار است، برنامه‌ریزی و اجرای رویکردهای واحد و تاکید بر اجرایی شدن آنها است و این مهم تنها با تشکیل کارگروهی مشترک و عملیاتی از همه دست‌اندر‌کاران دولتی و خصوصی صنعت فولاد، تعیین اهداف و اولویت‌ها و برنامه‌ریزی و اجرای منسجم محقق می‌شود.


نقش و رسالت رسانه‌ها: همگان می‌دانیم که در عصر حاضر با گسترش رسانه‌های ارتباط جمعی اعم از نوشتاری، صوتی و تصویری و... با گونه‌های مختلف آن بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی با ابزارها و توانمندی‌های رسانه‌ای محقق شده و می‌‌شود و بستر گسترده و مناسبی جهت اطلاع‌رسانی در جهت حمایت از تولید داخل فراهم است و با عنایت به وجود روزنامه‌نگاران و خبرنگاران توانمندی که در عرصه رسانه‌های کشورحضور دارند و بحق دلسوخته منافع ملی هستند، می‌توان با تشکیل تیمی از نخبگان عرصه رسانه و با بهره‌گیری از قلم و توان این عزیزان به تحقق و عملیاتی شدن راهکار‌ها کمک کرد و در این مسیر سخت، سریع‌تر، هموارتر و موثرتر حرکت کرد. نمونه موفق در این زمینه را اینجانب، در زمان دولت هفتم و هشتم به‌یاد دارم که چگونه با یک حرکت سنجیده رسانه‌ای، دولت، به حقانیت خواسته صادر‌کنندگان درخصوص اصلاح تعرفه‌های گمرکی و انبارداری پی برد و راه را برای صادر‌کنندگان به‌ویژه فولاد‌سازان کشور هموار کرد. هم اکنون با دستان توانمند پولاد مردان کشور چرخ عظیم صنعت فولاد کشور با همه سختی‌ها و چالش‌های موجود در حرکت است و هر روز بر خود‌باوری آن افزوده می‌‌شود. اما متاسفانه در زمینه رشد و توسعه تولید داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی، برخی منفعت‌طلبان بی‌مسوولیت فارغ از تعهد ملی و اخلاقی، زمانی که کشور را در معرض تحقق یکی دیگر از مصادیق تحقق شعار «ما می‌توانیم» مشاهده و منافع شخصی‌شان را با تحقق تولید کالاهایی که تا چندی پیش با هزینه خروج سرمایه‌های ارزی کشور و واردات کالاهای بی‌کیفیت خارجی و هدیه سرمایه‌های ملی به بیگانگان تامین می‌شد، در خطر می‌بینند، ظلم و جفای بزرگی در حق صنعت و سرمایه‌های ملی می‌کنند و به خود جسارت می‌دهند و بر طبل «ما نمی‌توانیم» می‌کوبند و می‌گویند: تولید‌کنندگان ما نمی‌توانند. یکی از بارزترین نمونه‌های این رویکرد بی‌مسوولانه و منفعت‌طلبانه، مطرح کردن بحث عدم توانمندی ذوب‌آهن اصفهان برای تولید ریل راه‌آهن و مترو است. با توجه به نیاز مبرم صنعت حمل‌و‌نقل ریلی به ریل و باعنایت به اینکه صنعت حمل‌ونقل‌ بستر توسعه کشورها است و توسعه حمل‌و‌نقل ریلی به شدت به ریل وابسته است و با وجود کارشکنی‌های داخلی و مشکلات و محدودیت ناشی از تحریم‌های بین‌المللی پروژه تولید ریل ملی در ذوب‌آهن اصفهان با همت و تلاش مدیران و کارشناسان ذوب‌آهن اصفهان و با حمایت دولتمردان دلسوزکلید خورد و این حرکت جهادی ازسال گذشته با انعقاد تفاهمنامه تولید آن با حضور سه تن از وزرا (صنعت، معدن وتجارت، تعاون کار و رفاه اجتماعی و مسکن و شهر‌سازی)در ذوب‌آهن اصفهان شروع شد و در شرایط سخت تحریم‌های اقتصادی و تداوم رکود ساخت‌وساز وهمچنین فشارهای سنگین نقدینگی، با همت بلند و قابل تحسین مدیریت و متخصصان ذوب‌آهن اصفهان تجهیزات مربوطه از کشور آلمان خریداری شد و در کمتر از یک سال بیش از 85 درصد از پروژه به انجام رسیده است.


با توجه به تعهد این شرکت و برنامه ریزی‌های منسجم انجام شده ان‌شاءالله تولید ریل مورد نیاز کشور مطابق با استانداردهای جهانی به‌زودی میسر می‌‌شود. تحقق این پروژه ملی در حالی است که مسوولان و کارشناسان راه آهن جمهوری اسلامی ایران در مراحل مختلف از نزدیک شاهد اجرای پروژه بوده و در جریان جزئیات شرایط فنی وکیفی آن قرار گرفته‌اند. لیکن باوجود این حرکت بزرگ که نقطه عطفی در توسعه حمل‌ونقل‌ ریلی کشور خواهد بود در این روزها باز هم زمزمه‌های شوم «ما نمی‌توانیم و ممکن است ریل مورد نیاز تولید نشود» شنیده می‌شود یا خبر قراردادهایی برای خرید ریل از کشور هند و سایر کشور‌ها به گوش می‌رسد. با توجه به موارد فوق‌، ضرورت دارد دست‌اندرکاران صنعت فولاد کشور با همدلی و هم زبانی و با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های موجود در جهت رفع مشکلات و تنگناهای پیش‌رو قدم بردارند و حد‌اقل در مواقع سخت به منافع ملی بیندیشند.