محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر و مخصوصا پس از اعلام نرخ‌های پایه بدون تغییر محسوس وارد یک فاز با ثباتی شده که نوسان محدودی را در قیمت‌ها شاهد هستیم.


با توجه به افزایش حجم عرضه‌ها، بازگشت خریداران و کاهش پتانسیل ترس و تردید از نوسان قیمت‌ها و کاهش رواج شایعات مختلف، بازار در حال بهبود و بازیابی شرایط پیشین قرار داشته تا جایی که شاهد افزایش حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و همچنین تقویت حجم داد‌و‌ستد محصولات شیمیایی در این رینگ هستیم. به نظر می‌رسد گمانه‌زنی خروج از رکود در این بازار را می‌توان جدی‌تر از قبل تعقیب و مخابره کرد. با توجه به جهش قیمت‌های جهانی در بازار جهانی نفت و کاهش قیمت فرآورده‌های پالایشی همچون نفتا در بازارهای شرقی به‌عنوان مهم‌ترین‌ خوراک مایع محصولات پتروشیمی، شاهد تزریق یک جو با ثبات در بازار پلیمرها هستیم که در عین وجود برخی نوسانات در برخی گریدهای خاص، بازار را به سمت تثبیت نرخ‌ها پیش برده است. این در حالی است که با توجه به افزایش قیمت اولفین‌ها و همچنین رشد قیمت نفتا در بازار اروپا، معاملات در بازار محصولات پتروشیمی خود را برای افزایش نرخ‌ها آماده می‌کند؛ ولی هنوز برای جهش نرخ‌ها فاصله بسیاری داریم. افزایش قیمت دلار و نوسان در سطوحی نزدیک به ۳۵۰۰ تومان در کنار افزایش حجم خرید را می‌توان سیگنال‌های مهمی برشمرد که تاثیر آن در تضاد با افزایش حجم معامله پلیمرها در بورس و افزایش عرضه‌ها در بازار داخلی خودنمایی خواهد کرد. با توجه به تمامی این موارد به نظر می‌رسد که بالابودن حجم معامله در بورس و بازار می‌تواند باز هم ادامه یابد که برای کل بازار چه خریدار و چه تولیدکننده مفید خواهد بود. در هر صورت جهش قیمت جهانی نفت خام به بالاتر از ۵۰ دلار در هر بشکه برای نفت خام برنت داده مهمی به شمار می‌رود که در روزهای پیش رو می‌تواند قیمت‌های جهانی پلیمرها را افزایش دهد و به آرامی در بازار داخلی تاثیرگذار باشد. به نظر می‌رسد پس از تثبیت بازار باید منتظر افزایش قیمت‌ها باشیم؛ ولی شاید به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.

بازار محصولات شیمیایی

در روز گذشته رینگ محصولات شیمیایی بورس کالا بدون احتساب معاملات مچینگ شاهد داد‌و‌ستد ۸ هزار و ۱۲۷ تن انواع محصولات شیمیایی بود که به نسبت هفته گذشته و معامله ۷ هزار و ۳۳۰ تن از این کالاها شاهد رشد مطلوبی در حجم معاملات این رینگ مهم بودیم. به نظر می‌رسد تقویت عرضه‌ها و بهبود آرام حجم تولید در صنایع پایین‌دستی را بتوان دلیل اصلی این وضعیت برشمرد. در هر حال این رخداد را باید داده مثبتی تلقی کرد، اما هنوز تا روزهای اوج این بازار فاصله داریم. بالابودن نسبی و تنوع مطلوب عرضه‌ها را می‌توان یکی از مهم‌ترین‌ ویژگی‌های روز گذشته این رینگ برشمرد، اما رشد عرضه‌های سلف نیز داده دیگری بود که جذابیت معاملات را کاهش می‌داد. با توجه به کاهش حجم تولید در صنایع پایین دستی محصولات شیمیایی، مدتی حجم معاملات به‌صورت آرامی در مسیر کاهش قرار گرفته بود تا جایی که در کنار بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها، معاملاتی که با رقابت به پایان می‌رسند محدود و انگشت شمار بوده و بخش بزرگی از کالاها وارد مچینگ می‌شد، اما هم‌اکنون وضعیت بهتری را شاهد هستیم. این شرایط یعنی بهبود بازار محصولات شیمیایی باعث شد که استایرن منومر پتروشیمی پارس، جوش شیرین پتروشیمی شیراز، دی اتانول آمین، منو اتیلن گلایکول و دی اتیلن گلایکول پتروشیمی شازند، اسید استیک پتروشیمی فناوران و نهایتا منو اتیلن گلایکول پتروشیمی مارون کالاهایی باشند که با شرایط جذابی معامله شدند. هر‌چند که معاملات محصولات شیمیایی در بورس کالا هنوز از رکود خارج نشده ولی به نظر می‌رسد جذابیت کالاها به آرامی در حال افزایش است تا جایی که با رشد رقابت برای منو اتیلن گلایکول می‌توان جهت‌گیری خاصی در تولید محصولات پایین‌دستی این گریدهای کالایی را مد نظر قرار داد. با توجه به این موارد یعنی تقویت حجم معاملات در بورس کالا در این گروه کالایی می‌توان به بهبود آرام تولید در بازار پلیمرها نیز امیدوار بود زیرا بخشی از مواد اولیه آنها با افزایش حجم معامله رو‌به‌رو شده است.


معاملات پلیمرها در بورس کالا

در روز سه‌شنبه شاهد معامله 37 هزار و 126 تن انواع محصولات پلیمری در بورس کالا بودیم که البته این رقم با احتساب مچینگ محقق شد. این در حالی است که برای مدت زمانی مشابه در هفته گذشته و البته با شرایط معامله مشابه نیز شاهد معامله 32 هزار و 523 تنی این محصولات بودیم که داده مهمی را برای این بازار به همراه دارد. به عبارت ساده‌تر در این فاصله زمانی حجم معامله پلیمرها 4600 تن افزایش یافته که نشان می‌دهد تزریق کالا از بورس به بازار با سهولت و رونق بیشتری صورت خواهد گرفت. این در حالی است که با توجه به بالابودن حجم معاملات در روزهای اخیر، به احتمال قوی حجم معاملات هفتگی پلیمرها در بورس کالا بالاتر از 40 هزار تن خواهد بود که برای نهمین هفته پیاپی این اتفاق رخ می‌دهد. این به معنای آن است که بازار محصولات پتروشیمی و صنایع پایین دستی از رکود خارج شده که داده بسیار مهمی برای فعالان این صنعت به شمار می‌آید.


بازار داخلی محصولات پتروشیمی

در بازار داخلی محصولات پتروشیمی شاهد آن هستیم که قیمت پلیمرها به آرامی وارد یک فاز با ثبات شده و با تغییرات محدودی نوسان می‌کند. این شرایط را باید به فال نیک گرفت، زیرا نشان می‌دهد حجم عرضه‌ها نسبتا بالا است که البته واقعیت‌های بازار و افزایش حجم معاملات و تقویت عرضه‌ها در بورس کالا نیز چنین شرایطی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر ثبات نسبی قیمت‌های پایه نیز مطلب دیگری بود که بر ثبات قیمت‌ها در بازار تاثیرگذار بوده است. در هر حال کاهش محدود قیمت‌های جهانی، افزایش قیمت دلار، بهبود حجم تولیدات صنعتی در کشور و نهایتا بازگشت خریداران باعث خواهد شد که بازار باز هم برخی تحرکات پیشین را بازیابد. نکته دیگر را باید بالابودن نسبی موجودی انبارها دانست. این مطلب که به دلیل افزایش حجم معاملات در بورس کالا محقق شده سیگنالی است برای افزایش حجم عرضه‌ها و البته نوسان قیمت‌ها را نیز محدود می‌سازد. این در حالی است که افزایش واسطه‌گری در بورس کالا که واقعیتی است که پس از برداشته شدن سقف ماهانه بهین‌یاب رونق بیشتری پیدا کرده است، نیز در این وضعیت دخیل بوده و پتانسیلی برای معاملات اعتباری را فراهم خواهد آورد. این وضعیت که در شرایط سخت نقدینگی فعلی شاید داده بسیار مهمی برای بالاماندن حجم تولید در صنایع پایین دستی باشد واسطه‌ای است بین خریداران و فروشندگان یا تولیدکنندگان در صنایع بالادستی و پایین دستی که در نبود حمایت‌های مالی و اعتباری از جانب بانک‌ها و موسسات اعتباری در بازار رونق پیدا کرده است. با توجه به تجربه سال‌های گذشته هرچند که معاملات اعتباری از سوی واسطه‌ها به ارتباط بین فروشنده و خریدار منجر می‌شود، ولی واسطه در این معامله نیز سود خود را طلب کرده و برای تحویل کالا به‌صورت فوری و دریافت وجه در ماه‌های آینده، هر ماه به قیمت‌های خود می‌افزاید تا جایی که حداقل خروجی آن افزایش هزینه معامله خواهد بود. به عبارت ساده تر درست است که معاملات نقدی در بازار با قیمت‌های ثابت صورت می‌گیرد، ولی ضعف نقدینگی باعث خواهد شد تا در معاملات اعتباری قیمت نهایی افزایش محسوسی پیدا کند که حداقل در هر ماه در بازار آزاد بین ۲ تا بیش از ۳ درصد در هر ماه را باید برای افزایش قیمت‌ها مورد محاسبه قرار داد. با توجه به این شرایط باید گفت که در بازار هم‌اکنون معاملات اعتباری هرچند که به‌صورت کج دار و مریز ادامه دارد، ولی به افزایش این حجم نیاز داریم، ولی در پاره‌ای اوقات تهیه تضامین و وثیقه‌ها به حدی سخت و دشوار خواهد شد که خرید اعتباری دیگر ارزش وقت گذاشتن را نخواهد داشت.




مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر


افزایش حجم عرضه محصولات پلیمری در بورس کالا


اعلام قیمت‌های پایه با جهت‌گیری نسبتا با ثبات آن


بازگشت خریداران به بورس کالا


رشد تقاضا مخصوصا برای گریدهایی خاص که در روزهای گذشته عرضه‌های کمتری داشتند در کنار بالابودن تقاضای آنها


خودنمایی تقاضا برای پلی‌اتیلن ترفتالات بطری BG۷۸۱، بسیاری از انواع پلی‌وینیل کلراید، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳، و بسیاری از پلی‌پروپیلن‌های نساجی، پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۲۰۰ و ۰۰۷۵


ادامه یافتن جذابیت پلی‌استایرن‌ها برای عرضه گریدهای مقاوم و معمولی


نیاز به رشد عرضه‌ها مخصوصا برای گریدهای پرمخاطب


تمرکز واسطه گری بر کالاهایی همچون پلی‌پروپیلن‌های نساجی و PVC همچون گذشته


بالابودن حجم معاملات نقدی - مچینگ در بورس کالا که نشانه‌ای از افزایش معاملات با ارتباط مستقیم بین فروشنده و خریدار است.


خوش‌بینی بازار به آینده معاملات


کاهش اثرگذاری شایعات در بازار که سیگنالی برای افزایش حجم خرید است.


ادامه یافتن رونق نسبی تولید در صنایع پایین‌دستی


تضعیف جو ترس و تردید در بازار با اعلام قیمت‌های پایه و افزایش حجم عرضه ها


ثبات نسبی قیمت‌ها در بازارهای جهانی


افزایش قیمت دلار و نوسان در نزدیکی ۳۵۰۰ تومان


احتمال ثبت معامله هفتگی بیش از 40 هزار در هفته جاری که در صورت وقوع برای هشتمین هفته پیاپی به ثبت می‌رسد.


افزایش احتمال خروج از رکود در بازار محصولات پتروشیمی و صنایع پایین دستی پس از یکسال و نیم


افزایش حجم عرضه‌های سلف در بازار محصولات شیمیایی


ثبت یک روز آرام در بازار شیمیایی‌ها که نیاز به حمایت از این بازار را تقویت می‌کند.


احتمال کاهش حجم تولید در صنایع مصرف‌کننده محصولات شیمیایی با ضعف نسبی معاملات


کاهش جذابیت بسیاری از محصولات شیمیایی که در گذشته از رونق و تقاضای بالایی برخوردار بودند.


ضعف نسبی توان مالی شرکت‌های بزرگ مصرف‌کننده محصولات شیمیایی پس از ماه‌ها معاملات اعتباری