پس از کاهش حجم عرضه‌های محصولات پلیمری به نظر می‌رسد این بار نوبت بازار شیمیایی‌ها است که با عقب‌نشینی عرضه‌ها و افت حجم معاملات رو‌به‌رو شود هرچند که حجم بزرگی از معاملات را عرضه‌های سلف تشکیل داده است. این روند کاهشی می‌تواند به افت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی بزرگ مصرف‌کننده این محصولات منجر شود.

روز گذشته که همچون هفته‌های قبل و به‌صورت سنتی زمان عرضه‌های محصولات شیمیایی به شمار می‌رفت شاهد آن بودیم که همچون گذشته معاملات جذابیت پیشین را نداشته، ولی نمی‌توان از واژه رکود یا تضعیف جدی بازار نیز استفاده کرد هرچند که هم عرضه و هم حجم معاملات با کاهش رو‌به‌رو شد. در روز گذشته شاهد عرضه 21 هزار و 860 تنی محصولات شیمیایی در بورس کالای ایران بودیم که از این میزان 9169 تن آن مورد معامله قرار گرفت. این در حالی بود که در مدت زمانی مشابه در هفته گذشته این حجم عرضه برابر 24 هزار و 780 تن بود ولی حجم معاملات توانسته بود به 10 هزار و 619 تن بالغ شود. با توجه به این موارد حجم عرضه‌ها 3هزارتن و حجم معاملات 1500 تن کاهش یافته است. به نظر می‌رسد این روند کاهشی پس از بازار پلیمرها به بازار شیمیایی‌ها سرایت کرده که سیگنال خطرناکی برای کل بازار به شمار خواهد آمد.


در هر حال پس از تغییر قیمت‌های پایه در بورس کالا و رشد بهای بخش بزرگی از کالاها، عقب‌نشینی خریداران و کاهش نسبی حجم خرید در کنار افت جذابیت تولید در صنایع پایین‌دستی را باید جدی گرفت که البته اثرات آن نیز در معاملات روز گذشته هویدا شد و تعداد گریدهای مورد رقابت کاهش یافت. مهم‌ترین رخدادهای ثبت شده در بازار روز گذشته را می‌توان کاهش چراغ خاموش عرضه‌ها، جهش تقاضای استایرن منومر سلف پتروشیمی پارس همچون هفته‌های قبل، بالا بودن تقاضای دی اتیلن گلایکول پتروشیمی شازند و جوش شیرین پتروشیمی شیراز، بی‌توجهی محسوس بازار به عرضه‌های دی‌اتیل هگزانول پتروشیمی شازند و پلی‌کربنات‌ها و بسیاری از کالاهایی که در گذشته بسیار جذاب جلوه می‌کردند دانست و ثبت رقابت و رشد قیمت برای استایرن منومر، دی اتانول آمین، منو اتیلن گلایکول و دی‌اتیلن گلایکول، جوش شیرین، اسید استیک و دی‌اتیلن گلایکول و نهایتا بالا بودن حجم عرضه‌های سلف را می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های معاملات روز گذشته در رینگ محصولات شیمیایی برشمرد هرچند که پلی‌اتیلن سبک فیلم OFF - ۲۴۲۰H درجه ۱ نیز با افزایش جذابیت و رقابت مورد معامله قرار گرفت. کاهش آرام و نامحسوس عرضه و افت شکننده حجم معاملات را می‌توان مهم‌ترین‌ رخدادهای روز گذشته در بازار به شمار آورد که تاثیرات بسیاری می‌تواند برای بازار به همراه داشته باشد. این مطلب نکته مهمی به شمار می‌رود، زیرا افت حجم معاملات در بورس کالای ایران برای کالاها و محصولات شیمیایی دقیقا نشان‌دهنده افت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی بزرگی به شمار می‌رود که مواد اولیه صنایع دیگر را تولید می‌کنند.


شائبه تنبیه خریداران در بورس کالا واقعیت دارد؟

در بازار پلیمرها هنوز هم کاهش قیمت‌ها ادامه دارد و این روند نزولی در حالی ادامه می‌یابد که هم قیمت‌های پایه افزایش یافته و هم با توجه به کاهش عرضه‌ها در بورس کالا شاهد رقابت و افزایش نرخ هستیم که می‌تواند جذابیت خرید از بورس کالا را به‌صورت روزشمار کاهش دهد. با توجه به روند کاهشی موجود در ضعف عرضه‌ها در بورس کالا و در صورت ادامه این وضعیت قیمت‌های تمام شده محصولات در بورس کالا از قیمت‌های بازار پایین‌تر خواهد رفت هر چند که هم‌اکنون نیز خرید از بورس و فروش در بازار سود چندانی را به همراه نداشته و با توجه به هزینه حمل از کارخانه تا تهران در کنار هزینه‌های انبارداری، بارگیری و تخلیه شاید یک زیان تلقی شود. از سوی دیگر قیمت‌های موجود با احتساب سود اقتصادی برای فروشنده اعلام می‌شود، بنابراین بسیار کمتر از این نرخ‌ها به بازار عرضه می‌شود.


همان‌گونه که در روزهای گذشته نیز به آن اشاره کردیم این وضعیت تنها یک راه را پیش روی واسطه‌ها قرار می‌دهد و آن هم ایجاد رقابتی صوری است تا با رقابت قیمت‌ها افزایش پیدا کند سپس نرخ‌های بازار نیز تقویت شود. این در نگاه اول تاکتیکی جذاب برای حفظ سطوح پیشین و مدیریت بازار به شمار می‌آید ولی پاشنه‌های آشیل قدرتمندی نیز دارد که بهتر است فعالان بازار بیشتر به آنها توجه کنند. به‌عنوان مثال با فرض عرضه‌های مستقیم از طرف تولیدکنندگان اصلی به موازات بورس کالا به بازار داخلی، ممکن است تمامی این بازارسازی‌ها که از آن به آتش‌بازی یاد می‌شود بی‌اثر شده و قیمت‌ها به‌رغم همه تلاش‌ها باز هم کاهشی شود. البته این وضعیت احتمالی درخصوص کالاهایی بیشتر توان خودنمایی خواهد داشت که عرضه‌های آنها در بورس کالا محدود شود، بنابراین موجودی انبارهای آنها پا‌برجا باشد تا عرضه‌های موازی بورس کالا ساده‌تر به بازار راه یابد. از سوی دیگر پس از کاهش زمزمه‌های خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا با توجه به موانع قانونی و سیاست‌گذاری‌های دولتی به نظر می‌رسد تاکتیک افراد پرنفوذ پشت پرده تغییر جهت یافته و با کاهش عرضه‌ها قیمت‌ها را در بورس کالا افزایش داده ولی در بازار داخلی قیمت‌هایی کمتر از قیمت تمام شده در بورس ارائه می‌کنند که از یکسو جذابیت خرید در بورس کالا را کاهش داده و از سوی دیگر خریداران را در بورس کالا تنبیه کنند.


بازارهای جهانی

در بازارهای جهانی پلیمرها شرایط متعادلی را شاهد نیستیم، زیرا برخی گریدها با افزایش نرخ و برخی دیگر با کاهش قیمت‌ها رو به رو هستند که در کل نمی‌تواند جهت‌گیری مشخصی را در بازار ترسیم کند. کاهش قیمت آروماتیک‌ها به جز آروماتیک‌های استایرن در بازارهای شرقی، افزایش قیمت اولفین‌ها در بازارهای شرقی و همچنین رشد قیمت پلی‌اولفین‌ها و بسیاری از پلیمرها پس از رشد قیمت مواد اولیه آنها همچون اولفین‌ها در همین حوزه منطقه‌ای و نوسان قیمت سایر گریدها را می‌توان از ویژگی‌های بازارهای جهانی برشمرد.


در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت با ۴۷/ ۰ درصد کاهش به ۴۸ دلار و ۴۸ سنت رسید و بهای هر بشکه نفت خام سبک آمریکا نیز با ۳۲/ ۱ درصد افت به ۴۵ دلار و ۶۸ سنت نزول کرد. به نظر می‌رسد هنوز هم بازار توان لازم را برای افزایش قیمت‌ها نداشته ولی به کاهش قیمت‌ها نیز بدبین است. همین چندگانگی در بازار که یک مسیر مشخص را برای قیمت‌ها ترسیم نمی‌کند را باید در بازار پلیمرها نیز جست‌وجو کرد که در نهایت هیچ جهت‌گیری مشخصی را در بر ندارد. به نظر می‌رسد این وضعیت مبهم باز هم ادامه داشته باشد که ترس از کاهش بیشتر قیمت نفت خام را به‌عنوان فاکتوری تاثیرگذار در روند نوسان قیمت‌ها به وجود آورده است. با توجه به تمامی این موارد باید گفت که هنوز قیمت مواد اولیه صنعت پتروشیمی به نسبت شرایط بهتری داشته و قیمت‌های آن هنوز در مسیر رشدی آرام قرار دارد. این شرایط که می‌تواند با تحریک بخش تقاضا به رشد حجم خرید منجر شود مهم‌ترین‌ دلیل برای افزایش قیمت‌ها خواهد بود هرچند که به آرامی قیمت تمام شده نیز به تبعیت از افزایش قیمت مواد‌اولیه مخصوصا الفین‌ها تقویت خواهد شد. این در حالی است که از هم اکنون نیز جهش قیمت پلی‌پروپیلن‌ها در برخی از بازارها به ثبت رسیده که می‌تواند سیگنال مهمی برای سرایت این وضعیت به بازارهای دیگر باشد.

عقب‌نشینی شیمیایی‌ها پس از پلیمرها

عقب‌نشینی شیمیایی‌ها پس از پلیمرها