خروج مواد پتروشیمی از بورس کالا با سیاست‌های دولت همخوانی ندارد

سنا: اگر در قانون بر دادوستد کالاهای مهم و استراتژیک کشور در بورس کالای ایران تاکید شده است، به دلیل تاثیر‌گذاری این کالاها بر سایر محصولات و کل اقتصاد است. به‌طوری‌که مسوولان دولتی و خود فعالان اقتصادی نباید اجازه دهند تا این کالاهای مهم در روندی غیر‌شفاف و از سوی عده‌ای مدیریت شود.


عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار درخصوص مباحث مطرح شده برای خروج مواد پتروشیمی از بورس کالای ایران گفت: عملکرد بورس کالا طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد مزیت‌های وجود این بازار برای صنایع مختلف به مراتب بهتر و کارآتر از سیستم بازار سنتی بوده و ما معتقدیم در صورت خروج مواد پتروشیمی از بورس کالا، این صنعت چند سال به عقب برمی گردد که این موضوع با سیاست‌های کلی نظام و اهداف اقتصادی دولت همسو نیست.


قاسم محسنی با تاکید بر وجود شفافیت حداکثری و رقابت در معاملات بورس کالا گفت: اگر در قانون بر دادوستد کالاهای مهم و استراتژیک کشور در بورس کالای ایران تاکید شده است، به دلیل تاثیر‌گذاری این کالاها بر سایر محصولات و کل اقتصاد است. به‌طوری‌که مسوولان دولتی و خود فعالان اقتصادی نباید اجازه دهند تا این کالاهای مهم در روندی غیر‌شفاف و از سوی عده‌ای مدیریت شود و با دستکاری قیمت، کل اقتصاد تحت تاثیر قرار گیرد.


عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: به این ترتیب باید گفت وجود بورس کالا در اقتصاد ایران برای اطمینان بخشی فعالیت‌های اقتصادی و کشف واقعی محصولات مهم در روندی شفاف، منصفانه و رقابتی لازم و ضروری است.


محسنی در پاسخ به برخی دلایل برای اختیاری شدن عرضه مواد پتروشیمی در بورس کالای ایران اظهار کرد: یکی از موارد مطرح شده به قراردادهای بلندمدت مربوط می‌شود به‌طوری‌که تولیدکنندگان به انعقاد قراردادهای بلندمدت نیاز دارند که این موضوع امری طبیعی و منطقی است. در اینجا باید توجه داشت که پتروشیمی‌ها به‌عنوان عرضه‌کننده مواد و واحدهای تولیدی به‌عنوان مصرف‌کننده می‌توانند از طریق معاملات سلف در بورس کالای ایران محصولاتشان را پیش فروش یا پیش خرید کنند.


وی افزود: پتروشیمی‌ها می‌توانند به‌صورت سلف چند ماهه محصولاتی را که هنوز تولید نکرده‌اند با قیمتی مشخص در بورس کالا به فروش برسانند و واحدهای تولیدی نیز می‌توانند مواد مورد نیاز خود را برای تحویل ماه‌های آینده با قیمتی مشخص خریداری کنند. به این ترتیب از طریق معاملات سلف در بورس کالای ایران، تولیدکنندگان می‌توانند برنامه تولید خود را مشخص کنند چراکه می‌دانند در ماه‌های آینده مواد‌اولیه مورد نیازشان را در اختیار دارند.


عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: اقدام دیگری که در بورس کالای ایران در حال بررسی و انجام است و به صنعت پتروشیمی کمک شایانی خواهد کرد، راه‌اندازی قراردادهای فیوچرز روی کالاهای پایه است که قیمت آن کالاها بر طیف وسیعی از محصولات دیگر تاثیر‌گذار هستند.


محسنی با بیان اینکه مصرف‌کنندگان معمولا با ریسک نوسانات قیمت در آینده روبه رو هستند، تاکید کرد: بورس کالای ایران برای پوشش این ریسک در حال راه‌اندازی قراردادهای آتی روی مواد پتروشیمی است به‌طوری‌که فعالان بازار پتروشیمی می‌توانند از طریق بازار آتی، از گزند نوسانات قیمتی در امان باشند.


لزوم اصلاح سامانه بهین‌یاب

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به دلیل دیگر وزیر صنعت برای اختیاری شدن عرضه مواد پتروشیمی در بورس کالا اشاره کرد و گفت: گاه عنوان می‌شود که در بورس کالا به جای مصرف‌کنندگان واقعی، دلالان حضور دارند، اما در این روند کاملا روشن است که ایراد به بورس کالا برنمی گردد و اگر واقعا دلالانی در بازار وجود دارند، اشکال از سامانه بهین‌یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت است.


وی در این باره توضیح داد: تمام متقاضیان خرید موادپتروشیمی در بورس کالای ایران از طریق سامانه بهین‌یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز خرید را می‌گیرند و اگر امروز دلالی در کنار مصرف‌کنندگان واقعی در تالار معاملات حضور دارند، این سامانه باید اصلاح شود.


محسنی در ادامه به بحث قیمت‌گذاری مواد نیز اشاره کرد و گفت: سازمان بورس و بورس کالا بارها عنوان کرده‌اند که قیمت‌گذاری مواد با فلسفه بورس همخوانی ندارد و مجموعه بازار سرمایه مایل به وجود این محدودیت در معاملات بورس کالا نیست. به‌طوری‌که قیمت مواد باید در تقابل آزاد عرضه و تقاضا کشف شود تا قیمت مواد واقعی تر از همیشه کشف شود اما وزارت صنعت همواره علاقه مند به قیمت‌گذاری بوده که تجربه نشان داده هر جا قیمت‌گذاری از سوی نهادهایی خاص صورت گیرد، امکان ایجاد رانت در معاملات فراهم می‌شود.


عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این پرسش که برخی‌ها عنوان می‌کنند بورس کالا به نوعی انحصار برای معاملات مواد پتروشیمی است و باید با خروج مواد از بورس، انحصار عرضه در این بازار نیز شکسته شود، نظر شما چیست؟ گفت: بورس‌های کالایی در همه جای دنیا از جمله ایران، نماد بازار و اقتصاد آزاد به شمار می‌روند. مگر امروز مانعی برای عرضه و تقاضای محصولات مختلف از سوی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان واقعی در بورس کالا وجود دارد که برخی از واژه انحصار سخن می‌گویند.