با لغو تحریم‌های بین‌المللی توجه به ظرفیت‌های تالار صادراتی افزایش می‌یابد؟
دورخیز رینگ صادراتی برای پسا‌تحریم
این موضوع در کنار اثرات شدیدی که در حوزه خرد و کلان اقتصاد به‌صورت مشهود بر جای می‌گذارد، افق‌های جدیدی را ایجاد می‌کند. در این میان ایجاد ارتباط بین اقتصاد ملی و اقتصاد جهانی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که انتظار می‌رود به‌زودی در عرصه داخلی شاهد آن باشیم.
این موضوع در کنار اثرات شدیدی که در حوزه خرد و کلان اقتصاد به‌صورت مشهود بر جای می‌گذارد، افق‌های جدیدی را ایجاد می‌کند. در این میان ایجاد ارتباط بین اقتصاد ملی و اقتصاد جهانی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که انتظار می‌رود به‌زودی در عرصه داخلی شاهد آن باشیم. در این بین به گزارش «دنیای اقتصاد» تحریم‌هایی که در خلال سال‌های اخیردر اقتصاد ایران موثر واقع شده از دو کانال بر بازارهای ایران اثر داشته است؛ اثر اول محدودیت‌های صادراتی ایران به خصوص در عرصه مواد اولیه تولید از جمله محصولات معدنی، پتروشیمی و فولادی است که مستقیما موضوع اصلی تحریم‌ها محسوب می‌شوند. موضوع دوم محدودیت‌های نقل و انتقال منابع مالی ناشی از فروش محصولات است. در این شرایط انتظار می‌رود با رفع این دو محدودیت شاهد ارتباط قوی‌تر بین شرکت‌های داخلی و خریداران خارجی خواهیم بود. این شرایط جدید از یک بعد دیگر بیشتر قابل تامل است و آن این است که یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های بورس کالا در حوزه‌هایی که در فوق به آنها اشاره شد، رینگ صادراتی بورس کالای ایران است؛ تالاری که از پتانسیل‌های بالایی به ویژه به‌عنوان بازاری برای حضور متقابل و بی‌واسطه خریدار خارجی و عرضه‌کننده داخلی برخوردار است. این در شرایطی است که در سال‌های اخیر این تالار نتوانسته آنچنان که شایسته است وظایف خویش را در این مهم به انجام برساند که دلیل آن نیز سیطره تحریم‌ها بر بخش خارجی اقتصاد بوده است. با این حال در شرایط جدید انتظار می‌رود این تالار بتواند ارتباطات گسترده‌ای را در بخش صادرات ایجاد کند.
با نگاهی به روند تغییرات عرضه، تقاضا و حجم معاملات رینگ صادراتی بورس کالای ایران باید گفت از سال ۹۱ و با افزایش قیمت ارز شاهد رشد معاملات در این تالار هستیم. با این حال با آغاز تحریم‌ها در بخش نفت که صادرات فرآورده‌های مرتبط به خصوص قیر را در‌بر‌می‌گیرد حجم عرضه‌ها، تقاضا و معاملات، روندی با ثبات اما با میل به کاهش به خود گرفته است تغییرات نرخ ارز و تحریم‌ها در فاصله سال‌های اخیر بیشترین تاثیر را بر فضای معاملاتی در این تالار به همراه داشته است که می‌توان گفت فرمان معاملات در دست این دو عامل بوده است. در این بین انتظار می‌رود با توجه به ثبات نرخ ارز و رفع تحریم‌ها سال آینده، سال خروج رینگ صادراتی از رکود باشد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» حکایت از آن دارد که در سه سال گذشته ۱۷ میلیون تن معامله در این تالار صورت گرفته که این رقم در مقایسه با اهداف صادراتی کشور نسبت بسیار پایینی است. این در حالی است که طی این مدت ۲۹ میلیون‌تن عرضه و ۴۰ میلیون تن تقاضا را شاهد بوده‌ایم.
بر همین اساس یکی از کارشناسان بورس کالای ایران در رابطه با مطلب فوق به «دنیای اقتصاد» گفت: رینگ صادراتی بورس کالای ایران در حال حاضر یکی از مهم‌ترین بازارهایی است که شرایط مناسبی را برای ایجاد مراودات تجاری و بازاریابی سالم با مشتریان خارجی محصولات ایرانی ایجاد کرده، اگرچه توان صادراتی کشور ما بالا است، اما در گذشته عدم بسترهای مناسب همواره رینگ صادراتی را تهدید می‌کرد و با وجود محدودیت‌های بین‌المللی آن طور که باید نتوانست جایگاه خود را در میان معامله‌گران پیدا کند.
به گفته این فعال آگاه در شرایط فعلی رینگ صادراتی بورس کالای ایران یکی از مهم‌ترین بازارهایی است که قادر به ارتباط مستقیم با مشتریان خارجی محصولات داخلی است. اگرچه روند ضعیف معاملات نسبت به گذشته اصلاح شده است، اما همچنان جا برای استفاده از ظرفیت‌های رینگ صادراتی این بورس وجود دارد. در حال حاضر رفع چالش‌های ارزی و تحریم‌ها به‌عنوان جدی‌ترین رفع مشکلات قابل طرح در این حوزه هستند و به نظر می‌رسد در دوران پسا‌تحریم رهایی از آنها دور از ذهن نباشد.
وی در ادامه اضافه کرد: هم‌اکنون مشکل خاصی در رینگ صادراتی بورس کالا وجود ندارد، اما معدود مشکلاتی نیز در ارتباط با مشتریان شاهدیم. در عین حال موضوع مبادلات با ارز خارجی مطرح است؛ چرا که بیشتر عرضه‌کنندگان حاضر نیستند کالاهای خود را در رینگ صادراتی با ریال به فروش برسانند.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا سایر محصولات عرضه شده در تالار داخلی بورس کالا نیز پتانسیل عرضه شده در رینگ صادراتی را دارند یا خیر، پاسخ داد: در حال حاضر بیشترین محصولی که در رینگ محصولات صادراتی ایران معامله می‌شود، قیر و سنگ‌آهن است، در حالی که در رده مشتقات نفتی، کم نیستند محصولاتی که قابلیت عرضه در این بازار را دارند، در محصولات کشاورزی نیز همین‌طور. در شرایط فعلی با توجه به پتانسیل‌های تولید محصولات صادرات محور در بخش کشاورزی می‌توان زمینه‌های فراوانی را فراهم کرد که این محصولات در رینگ صادراتی عرضه شوند. به‌عنوان مثال گندم نمونه خوبی از این محصولات است و این در برنامه‌های مدیریت بورس کالای ایران برای گسترش رینگ صادراتی گنجانده شده است.
وی در ادامه به مزیت‌های این رینگ معاملاتی اشاره و اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رینگ محصولات صادراتی تعیین قیمت‌های واقعی متناسب با قیمت‌های جهانی است. البته به ویژه درخصوص محصولاتی همچون قیر و سنگ‌آهن موضوعات مرتبط با استانداردهای جهانی رعایت می‌شود چرا که در حال حاضر این محصولات در بورس کالا به‌عنوان مرجعیت قیمت یاد می‌شود.
وی در پایان اظهار کرد: چالش‌های رینگ صادراتی در کشور ما باید به‌صورت ریشه‌ای حل و فصل شوند. با وجود اینکه مشتریان خارجی رینگ صادراتی از مزیت بیشتری نسبت به مشتریان تالار داخلی برخوردار است اما عملا شرکت‌های داخلی در حال حاضر از رینگ صادراتی خرید می‌کنند و تنها شرکت‌های خارجی به‌صورت واسطه با شرکت‌های داخلی اقدام به خرید از رینگ صادراتی می‌کنند؛ اما می‌توان از شرکت‌های فعال در این حوزه خواست تا موضوع عرضه کالا در مقابل ماده اولیه را به شرکت‌های خارجی انتقال داده و در نتیجه این اتفاق می‌تواند در رینگ صادراتی رخ بدهد. این اتفاق می‌تواند با استقبال شرکت‌های خارجی نیز مواجه شود.
ارسال نظر