لزوم انتقال تکنولوژی با خرید ماشین‌آلات

محمد‌حسین بابالو: قرارداد تجهیز، بهره‌برداری و فروش محصولات معدنی زغال‌سنگ خمرود روز گذشته بین وجیه ا... جعفری، مدیر‌عامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران تابعه ایمیدرو و علی اصغر پورمند، مدیر عامل شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) به‌عنوان یکی از شرکت‌های مطرح در بخش خصوصی امضا و به‌صورت رسمی مبادله شد.

خروجی این قرارداد که از نظر میزان مشارکت بخش خصوصی برای تجهیز و بهره‌برداری از معدن زیرزمینی زغال‌سنگ منحصر به فرد است، می‌تواند به افزایش ظرفیت ۷۵۰ هزار تنی زغال‌سنگ خام و ۴۰۰ هزار تنی کنسانتره زغال‌سنگ در کشور منجر شود. این قرارداد از نظر میزان مشارکت بخش خصوصی و جذب سرمایه‌گذار برای تجهیز و بهره‌برداری از معدن زیر زمینی، منحصر به فرد بوده و قرار است ۴۰۰۰ میلیارد ریال از طرف شرکت میدکو سرمایه‌گذاری شود.

در این نشست، دکتر کرباسیان رئیس هیات عامل ایمیدرو در پاسخ به پرسشی درخصوص خام‌فروشی مواد معدنی اظهار کرد: سیاست کلی دولت و همچنین ایمیدرو فاصله گرفتن از خام‌فروشی است؛ ولی این به معنی صفر شدن خام‌فروشی نخواهد بود. هم‌اکنون در کشورهای پیشرفته‌ای همچون کانادا، استرالیا، آمریکا یا حتی برزیل خام‌فروشی وجود دارد و البته تعیین استراتژی کلی آن به منافع ملی هر کشوری باز‌می‌گردد؛ زیرا مازاد نیاز در بازار داخلی می‌تواند در کل برای هر کشور یا شرکتی ارز آوری به همراه داشته باشد.

البته باید عنوان کرد که هم‌اکنون شاهد آن هستیم که مواد خام صادر شده و محصول نهایی از همان نوع ماده اولیه وارد می‌شود که اصلا مطلوب نیست. وی در ادامه به معادن سنگ‌آهن نیز اشاره کرد و گفت: درخصوص سنگ‌آهن استراتژی ما دقیقا فاصله گرفتن از خام‌فروشی است. جلسه امروز نیز به همین منظور برگزار شده؛ زیرا با افزایش تولید زغال‌سنگ می‌توان حجم تولید فولاد خام را نیز به تبعیت از آن افزایش داد؛ هرچند که به احداث واحدهای جدید زغال‌شویی، کک‌سازی یا کوره بلند نیاز باشد. وی در ادامه افزود: با توجه به اقدامات انجام شده برای سال ۹۵ اکثریت سنگ‌آهن استخراج شده، در داخل مصرف خواهد شد که گام بزرگی برای فاصله گرفتن از خام‌فروشی است. البته در داخل کشور برخی کالاهای تولید شده از مصرف‌شان بیشتر است که شاید مصلحت باشد برای تامین مالی فروخته شود. وی در ادامه باز هم تاکید کرد سیاست دولت و ایمیدرو جلوگیری از خام‌فروشی است.

رئیس هیات عامل ایمیدرو در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص ورود تکنولوژی‌های جدید گفت: در صنعت و بازارهای جهانی هر روز فناوری‌های جدیدی ایجاد و عرضه می‌شود که ورود تکنولوژی‌های نوین یکی از استراتژی‌های ما در آینده خواهد بود. مثلا هم‌اکنون درخصوص تولید فولاد خام فناوری‌های جدید فولادسازی یک‌سوم یا یک‌چهارم شیوه‌های پیشین آب مصرف می‌کند. دکتر کرباسیان در ادامه به سفر به وین و مذاکرات صورت گرفته با شرکت‌ها و کشورهای اروپایی اشاره کرد و گفت: جلسات وین مدت‌ها قبل برنامه ریزی شده بود و خوشبختانه مصادف شد با پایان یافتن مذاکرات ایران و ۱+۵. در این مذاکرات شرکت‌های خارجی به‌صورت رو‌در‌رو و بی‌واسطه در پنل‌های مختلفی آن هم از طریق مدیران برتر کشور توانستند اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کرده و البته باعث شد ذهنیت بسیاری از افراد در نتیجه این جلسات تغییر کند.

وی در ادامه افزود: مهم‌ترین‌ و جذاب‌ترین زمینه‌ها برای شرکت‌ها و حتی دولت‌های خارجی صنایع خودرو، ارتباطات بانکی بود ولی درخصوص معدن جلسات خوبی با طرف‌های انگلیسی، آلمانی و حتی مدیران ارشد دولتی در اتریش داشتیم. در این جلسات تاکید کردیم که اگر شرکت‌های خارجی تمایل به فروش ماشین‌آلات یا قطعات به ایران دارند باید صنعت و تکنولوژی آن را نیز به ایران وارد کنند که با توجه به توانمندی‌های داخلی، این امر قابل تحقق است.

در ادامه مهندس نوحی مدیر اجرایی معدن خمرود در پاسخ به خبرنگار «دنیای اقتصاد» درخصوص ویژگی‌های فنی این معدن گفت: در این معدن ۵‌لایه قابل استخراج وجود دارد و شیوه استخراج آن، جبهه کار طولانی موسوم به Long Wall است ولی به‌صورت نیمه‌مکانیزه استخراج می‌شود که استفاده از آن در بین معادن کشور به ندرت صورت گرفته همچنین فرآیند حمل‌و‌نقل آن تمام مکانیزه است. در ادامه پاسخ به این پرسش مهندس پورمند به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» درخصوص منابع آبی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچون طرح ۷/ ۱ میلیون تنی فولاد در زرند و طرح ۸۰۰ هزار تنی کک‌سازی گفت: برای کل پروژه از معدن زغال‌سنگ تا تولید فولاد به ۱۱۰۰ لیتر در ثانیه آب نیاز خواهیم داشت که تاکنون ۷۰ لیتر در ثانیه آن فراهم شده است. استفاده از آب سد، خریداری چاه‌های آب محلی، بازیابی آب استفاده شده، جمع آوری و تصفیه فاضلاب خانگی و در نهایت آبکشی از لایه‌های زغال‌دار در داخل معدن می‌تواند مابقی آب مورد‌نیاز را تامین کرده بنابراین به نظر نمی‌رسد برای تامین آب در آینده به مشکلی بر بخوریم.

همچنین رئیس هیات عامل ایمیدرو در پایان نشست گفت: یکی از شرکت‌های معتبر و صاحب تکنولوژی آلمان توانسته است مجوزهای لازم را برای فاینانس پروژه‌ها در ایران دریافت کند که می‌توانیم گشایش اولین اعتبار مالی را در آینده اعلام کنیم. البته هنوز تحریم‌ها به‌صورت کامل برداشته نشده بنابراین نمی‌توان این قبیل مسائل را به صراحت رسانه‌ای کرد. در حاشیه این نشست کرباسیان در پاسخ به سوالی در مورد تعرفه واردات فولاد گفت: ما عقیده داریم که پس از کاهش شدید قیمت‌ها در بازار داخلی یا بازارهای جهانی تعرفه واردات فولاد باز هم باید افزایش یابد زیرا در شرایط فعلی که در میانه راه سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت فولاد هستیم، این صنعت به حمایت‌های بیشتری نیاز دارد. وی در ادامه به کشور ترکیه اشاره کرد که واردات مصنوعات فولادی خود را تا ۳۰ درصد افزایش داده است بنابراین افزایش تعرفه واردات انواع مصنوعات فولادی هنوز کافی نیست.

ویژگی‌های فنی معدن زغال‌سنگ خمرود

- موقعیت جغرافیایی در استان کرمان شهرستان کوهبنان، ۱۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمان و ۴۰ کیلومتری زرند

- دارا بودن ۶۳ میلیون تن ذخیره زمین شناسی و ۳۸ میلیون تن ذخیره قطعی

- شیب لایه‌ها بین ۲۵ تا ۴۰ درجه

- وجود ۵ لایه قابل کار در دو معدن مختلف که لایه D۲ بیشترین ذخیره را داراست و فاصله یک کیلومتری بین دو معدن

- سیستم استخراج نیمه مکانیزه و حمل و نقل تمام مکانیزه

- ظرفیت استخراج سالانه ۷۵۰ هزار تن

- سرمایه‌گذاری مستقیم و گسترده بخش خصوصی و واگذاری با رقابتی تنگاتنگ و فشرده