محمد‌حسین بابالو: با کاهش قیمت‌های پایه، فاصله قیمتی بین بورس و بازار باز هم کاهش یافت که در نهایت به افزایش جذابیت خرید از بورس کالا منجر شده است. این در حالی است که هنوز رکود فراگیر تولید در صنایع پایین‌دستی آن هم در ماه مبارک رمضان اجازه جهش حجم معامله در بورس کالا را محدود ساخته ولی باز هم وضعیت کلی در مسیر بهبود گام برمی‌دارد.

پس از اعلام کاهشی قیمت‌های پایه جدید که تا ۲۲ تیرماه معتبر خواهد بود، روز گذشته شاهد اولین عرضه قدرتمند محصولات در بورس کالای ایران بودیم که البته پراکندگی بسیاری داشت. افزایش حجم و تنوع عرضه‌ها را می‌توان یکی از ویژگی‌های مهم عرضه‌های روز گذشته به شمار آورد. شاید کاهش جذابیت صادرات و انتظار برای بهبود حجم معامله همچنین اعمال فشار بیشتر بر برخی عرضه‌کنندگان اصلی برای تقویت حجم عرضه‌ها که می‌تواند توان چانه‌زنی پتروشیمی‌ها را افزایش دهد را بتوان مهم‌ترین‌ دلایل این قبیل عرضه‌ها برشمرد.


به‌صورت کلی عرضه‌های روز گذشته با جذابیت نسبی رو‌به‌رو شدند تا جایی که به نظر می‌رسید قیمت‌های پایه جدید، جذابیت و انگیزه جدیدی را هر چند محدود به بازار تزریق کرده است. البته هنوز هم رکود فراگیر در بازار اجازه جهش حجم معامله را از بازار دریغ داشته و باید برای رونق واقعی معاملات، زمان بیشتری را به انتظار نشست.


سیاستی که بسیاری از فعالان بازار نیز از آن تبعیت کرده‌اند. توجه مجدد به برخی از عرضه‌های پلی‌پروپیلن‌ها، توجه به عرضه‌های OFF گرید همچون گذشته، افزایش جذابیت برخی گریدهای سنگین، کم توجهی خریداران به برخی گریدهای سبک، وجود شائبه بازارسازی مجدد بر سر راه عرضه ۰۲۰۹ خطی امیرکبیر و کاهش جذابیت خرید در بازار داخلی به نسبت بورس کالا را می‌توان برخی از مهم‌ترین‌ ویژگی‌های عرضه‌های روز گذشته به شمار آورد.


در هفته‌ها و ماه‌های گذشته که حجم معامله به‌صورت ادامه داری کاهش یافته بود باز هم تقاضای پلی‌پروپیلن‌ها تقریبا ثابت بود، زیرا ویژگی‌های فنی و تولیدی آنها به گونه‌ای است که تولید به نسبت ثابتی دارند که داده مهمی برای حمایت از کل این بازار به شمار می‌رود. البته برخی گریدها که عرضه‌های آن محدود بود رقابت محدودی را نیز تجربه کردند ولی باز هم بازاری به نسبت با ثبات با حجم تقاضای ثابت را می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های معاملات پلی‌پروپیلن‌ها در روزهای اخیر دانست. در نهایت باید گفت که بازار PVC هم تا حدودی از همین ویژگی یعنی ثبات تقاضا برخوردار است اما شرایط به نسبت بهتری دارد زیرا حجم تولید و مصرف آن بیشتر است.


نکته مهم دیگر در بازار پلیمرها را باید برخی عرضه‌های صادراتی دانست که در نهایت در بازار داخلی به فروش می‌روند. این عرضه‌ها که بدون پرداخت هیچ‌گونه مالیاتی مورد داد و‌ستد قرار می‌گیرند و با توجه به قیمت‌های تمام شده پایین‌تر آنها، برخی از خریداران را با مشکل رو‌به‌رو کرده بود.


این در حالی است که برخی از شرکت‌ها در اظهارنظرهایی خاص از عدم امکان مقاومت در برابر این قبیل اقدامات صحبت کرده‌اند. البته درخصوص عرضه‌های صادراتی، اظهارنامه صادراتی ملاک صادرات کالا از گمرکات است و نه بارنامه به مقصد منطقه آزاد که در کنار ضمانت‌نامه‌های معتبر، به سادگی می‌تواند جلوی این قبیل اقدامات را بگیرد. مشورت با برخی صاحب‌نظران این حوزه و استفاده از راهکارهای قانونی و اعتبار سنجی وثیقه‌ها را می‌توان بهترین و ساده ترین شیوه مقابله با این قبیل اقدامات برشمرد.


در بازار داخلی محصولات پلیمری شاهد بازگشت ثبات به نرخ‌ها هستیم. در گیر و دار اعلام قیمت‌های پایه جدید، بهای مواد اولیه محصولات پلیمری به میزان چشمگیری کاهش یافت، ولی در روز سه‌شنبه و با اعلام عرضه‌های گسترده در بورس کالا، این روند کاهشی با حداقل شتاب خود نوسان کرد و البته به ثبات کلی نیز بسیار نزدیک شده است. به نظر می‌رسد از هم اکنون باید انتظار بهبود حجم معاملات را در کنار ثبات بیشتر قیمت‌ها داشته باشیم ولی با توجه به نزدیک‌شدن به شب‌های احیا، می‌تواند این امیدواری تا حدودی به تعویق بیفتد.


با توجه به پایین بودن نسبی قیمت‌ها در بورس کالا و بازار، پایین بودن جذابیت خرید در بین فعالان بخش خصوصی، رشد قیمت مواد اولیه پتروشیمیایی و احتمال رشد قیمت پلیمرها یا حداقل ثبات نرخ آنها مخصوصا برای پلی‌اتیلن‌ها، احتمال بهبود تقاضا در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان و امید به افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی، شاید زمانی مطلوب برای خرید فرارسیده باشد که می‌تواند در نهایت به تقویت ساز و کار تولیدی در بازار داخلی منجر شود.


رخداد مهم دیگر در روز گذشته را باید افزایش شدید تقاضای ۰۲۰۹ خطی پتروشیمی امیرکبیر بدانیم که در نهایت با دست یافتن به سقف مجاز این عرضه به پایان رسید. از سویی حجم عرضه‌های این کالا در روز سه شنبه از سوی پتروشیمی‌های امیرکبیر و شازند به نسبت بالابودن می‌تواند به بازگشت ثبات به معاملات این کالا در بورس و بازار کمک کند. این در حالی بود که برخی رفتارها در تالار برای این گرید باز هم شائبه بازارسازی را تقویت کرد که بهتر است فعالان بازار به این رخداد بیش از پیش توجه نشان دهند. به‌عنوان مثال ۰۲۰۹ امیرکبیر در برابر ۴۸۴ تن عرضه ۲ هزار و ۲۶۶ تن تقاضا داشت ولی همین گرید از تولیدات پتروشیمی شازند با ۲۰۰۰ تن عرضه تنها با ۵۶۰ تن تقاضا، ۲۶۰ تن آن مورد معامله قرار گرفت.



مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر


- افزایش حجم عرضه پلیمرها در بورس کالا.


- رونق نسبی خرید با بهبود محدود حجم تقاضا.


- حضور در ماه مبارک رمضان و رکود نسبی تولید در صنایع پایین‌دستی.


- به ثبات رسیدن بسیاری از قیمت‌ها در بازار داخلی در حالی که هنوز هم جهت‌گیری کاهشی محدودی دارد.


- رسیدن قیمت‌های جهانی محصولات پلیمری به هسته سخت قیمتی و حتی افزایش قیمت محصولات پتروشیمیایی و برخی گریدهای الکلی و آروماتیکی که کاهش نرخ‌ها را مخصوصا برای پلی‌اتیلن‌ها دشوار ساخته است.


- کاهش مجدد قیمت دلار.


- افزایش امیدواری‌ها نسبت به دست یافتن به توافق جامع هسته‌ای و تمدید محدود مذاکرات.


- رواج مجدد شایعات در بازار و ترس از فرارسیدن دورانی موسوم به پساتحریم به دلیل عدم وجود تحلیلی درست از شرایط پیش‌روی بازار.


- اتخاذ استراتژی صبر و نظاره (Wait & See )توسط برخی از فعالان بازار با تعویق خرید مواد اولیه به روزهای آینده.


- ثبات نسبی تقاضا برای پلی‌پروپیلن‌ها در هفته‌ها و حتی ماه‌های اخیر.


- توجه بازار به برخی گریدهای OFF و سنگین و حتی برخی از پلی‌اتیلن‌های ساده


- ایجاد زمانی مساعد برای خرید.