مغولستان یک ناحیه بسته و دارای طبیعت وحشی است و از زمان حکمرانی چنگیز خان مغول در قرن سیزدهم میلادی تغییر چندانی نداشته است. بخش مهمی از جمعیت ۸/ ۲ میلیون نفری مغولستان را بادیه‌نشینان تشکیل می‌دهند که هنوز در چادر و خیمه‌های مغولی زندگی می‌کنند.

به گزارش« تلگراف» به ظاهر همه چیز در حال تغییر است، به‌ویژه بعد از توافقی که هفته گذشته بین دولت مغولستان و شرکت معدنی «ریوتینتو» با هدف توسعه معدن «ایوتولغوی» -یکی از بزرگ‌ترین معادن مس و طلای جهان- حاصل شد. این معدن در صحرای «گوبی» واقع شده است و انتظار می‌رود با بهره‌برداری از منابع این معدن که ارزش آن یک هزار میلیارد دلار برآورد می‌شود، مغولستان از یک جامعه کشاورزی و عشایری به سمت جامعه مدرن شهری نقل مکان کند.

هر دو طرف قرارداد، مسیر دشواری را برای رسیدن به توافق نهایی توسعه بخش زیرزمینی معدن که ۸۰ درصد ارزش معدن را در بر می‌گیرد، پیموده‌اند. شرکت انگلیسی-استرالیایی «ریوتینتو» به خاطر اختلاف‌هایی که با دولت قبلی مغولستان بر سر شرایط اجرایی پروژه داشت، فعالیت‌های اولیه بخش زیرزمینی این معدن را تعطیل کرد. این تعطیلی دارای تاثیر مخربی بر اقتصاد مغولستان بوده، چراکه این کشور به درآمدهای بخش روباز معدن وابستگی پیدا کرده است. حتی دولت مجبور شد برای تامین منابع لازم به چین روی بیاورد.موسسه «مودیز» نسبت به شکنندگی اقتصاد مغولستان هشدار داده است.‌بر‌اساس شاخص «آسیب‌پذیری خارجی» که منابع مربوط به پرداخت بدهی‌های خارجی طی ۱۲ ماه آتی را ارزیابی می‌کند، مغولستان در سال ۲۰۱۵ روی عدد ۲۳۰ درصد ایستاده است. اعداد و ارقام بالاتر از آستانه ۱۰۰ درصد نشان از نوعی شکنندگی در تعادل پرداخت‌ها دارد.« چیمد سایخانبلیگ»نخست‌وزیر این کشور به نوسازی و مدرنیزاسیون وضعیت موجود علاقه خاصی دارد، اما با احزاب مخالفی مواجه است که نگران از دست رفتن هویت این کشور و وابستگی به صنایع معدنی هستند. او حتی رفراندومی را اجرا کرد که طی آن یک پیامک متنی به مغول‌هایی که تلفن همراه دارند، ارسال و از آنها پرسیده شد که به نظر شما آیا باید سرمایه‌گذاری در بخش معدن را آغاز کنیم. حدود ۵۶ درصد از پاسخ‌دهندگان به این پرسش آری گفتند و خواستار سرمایه‌گذاری روی معادن برای برداشتن فقر از چهره این کشور شدند.«سباستین ژاک» مدیر بخش مس و زغال سنگ «ریوتینتو» گفت: این پروژه به قدری برای مغولستان بزرگ است که پرسش‌ها و نگرانی‌های زیادی نسبت به آن وجود دارد. او دریافت که باید جزئیات مهم را با نخست‌وزیر مغولستان در آشپزخانه منزل شخصی اش در لندن حل و فصل کند. ارتباط شخصی این دو نفر نقش مهمی در حرکت رو به جلو تفاهم مربوطه داشته است.مدیر بخش مس و زغال سنگ «ریوتینتو» اضافه کرد: چند سال قبل تغییری در دولت مغولستان اتفاق افتاد که برنامه‌های تغییر در مفاد قرارداد و توافق بود. وی گفت: زمان زیادی برای تشریح قرارداد و توضیح این تغییرات به طرف مغولی صرف کردیم و در نهایت اینجا را گرفتیم. دولت مغولستان سهم ۳۴ درصدی را از معدن «ایوتولغوی» نگه می‌دارد و ریوتینتو به‌عنوان متصدی و مدیر پروژه خواهد بود. ۶۶ درصد بقیه سهم شرکت «تورکوییز هیل» است که ۵۱ درصد آن در اختیار «ریوتینتو» قرار دارد. از نظر زمان بندی، ظرفیت «ایوتولغوی» تا پایان این دهه تکمیل و برآورد می‌شود که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد تولید ناخالص مغولستان از طلا و مس تولید شده در این معدن باشد.بخش روباز معدن تولیدات کمتری دارد و پیش بینی می‌شود امسال ۱۹۵ هزار تن مس و ۷۰۰ هزار اونس طلا به‌صورت کنسانتره از این معدن استخراج شود.انتظار می‌رود بودجه سرمایه‌گذاری ۱۰ شرکت بزرگ معدنی جهان، امسال ۶۴ میلیارد دلار باشد، در حالی که این رقم دوسال قبل ۸۰ میلیارد دلار بود. قیمت مس در ماه مه ‌به بیش از ۶۳۰۰ دلار در هر تن افزایش یافت. با توجه به افزایش قابل توجه پروژه‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر و رشد خودروهای الکتریکی، معدنکاران نسبت به چشم انداز این فلز نگاه مثبتی دارند. موسسه «وود مکنزی» اعلام کرده که توربین‌های بادی به ازای تولید هر مگاوات برق بیش از ۶/ ۳ تن مس نیاز دارند. بر اساس این گزارش «ایوتولغوی» با دارابودن ۸/ ۳ میلیارد تن ذخیره مس و ۹/ ۳ میلیون اونس ذخیره طلا می‌تواند تقاضای آتی مس جهان را تامین کند. اجرای این پروژه برای مغولستان نقش حیاتی دارد. بعد از سال‌ها بن‌بست، «سایخانبلیگ» نخست وزیر باور دارد که فاز بعدی پروژه به معنای بازگشت مغولستان به تجارت خواهد بود.

برگردان: هلدینگ آتیه اندیشان مس