محمد‌حسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی به‌صورت روزشمار در مسیر بهبود قرار گرفته است و با افزایش حجم معامله و بهبود بازارهای جهانی شاهد تقویت بنیادین بازار هستیم. این در حالی است که هنوز هم قیمت‌ها در بازارهای داخلی در حال کاهش بوده ولی افزایش تعداد خریداران و تنوع خرید در کنار افزایش جذابیت عرضه‌های صادراتی مواردی است که می‌تواند باز هم قیمت‌ها را در بازار صعودی کند. این در حالی است که افزایش حجم خرید در بورس کالا و بازگشت مجدد خریداران در روزهای پایانی سال مواردی است که می‌تواند از کاهش بیشتر و شدید قیمت‌ها جلوگیری کرده ولی تا اعلام قیمت‌های پایه جدید در پایان بهمن ماه نمی‌توان به‌صورت قاطع از تغییر جهت بازار سخن گفت. ثبات نسبی قیمت دلار و حتی احتمال کاهش نرخ آن در کنار افزایش قیمت‌های جهانی مواردی است که باز هم دورنمای این بازار مهم را تاحدودی مبهم نمایش می‌دهد.

بازار داخلی پلیمرها

در بازار داخلی پلیمرها مهم‌ترین‌ خبر را می‌توان افزایش حجم عرضه‌ها در کنار افزایش تقاضا دانست. از سویی قیمت‌ها هم تاکنون به‌صورت کلی در مسیر کاهشی قرار داشته و جز چند جهش انگشت شمار، جهت‌گیری کلی بازار نزولی است. این شرایط نشان می‌دهد که حجم عرضه از تقاضا بیشتر شده است. البته افزایش جذابیت معاملات در بورس کالای ایران نیز نکته دیگری است که می‌تواند در کنار افزایش حجم عرضه در بازار داخلی از سوی تولیدکنندگان یا تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها به افزایش سریع تر عرضه محصولات پتروشیمی و پلیمرها در بازارهای داخلی کمک کند. این وضعیت که در اغلب سال‌ها در روزهای نزدیک به عید نوروز تجربه شده است نکات مهمی را در ذات خود نهفته دارد که می‌تواند دورنمای بازار را تصویر کند.

پس از آزادسازی قیمت‌ها در تیرماه شاهد افزایش شدید نرخ‌ها در بورس و بازار بودیم که البته با کاهش شدیدتر تقاضا نیز رو‌به‌رو شد. به‌صورت کلی عقب‌نشینی بسیاری از واسطه‌ها را می‌توان دلیل اصلی این رخداد دانست، ولی این همه ماجرا نیست زیرا بسیاری از تولیدکنندگان کوچک‌تر در صنایع پایین‌دستی هم از چرخه رقابت یا حذف شدند یا با کاهش حجم تولید شرایط جدید را پذیرفتند. این وضعیت در کنار پایین بودن رشد تولید ناخالص داخلی به کاهش تولید در صنایع پایین‌دستی منجر شد که شاید ضربه مهمی به این صنایع تلقی شود.

هم‌اکنون و با نزدیکی به روزهای پایانی سال به‌صورت سنتی حجم تقاضا در بازار داخلی افزایش می‌یابد که فاکتور مهمی برای افزایش جذابیت تولید بوده و هست. این شرایط باعث شده تا حجم خرید در بورس و بازار افزایش یابد که تحرک محدودی را به بازار تزریق کرده بود که به‌صورت روزشمار در حال تقویت و بهبود است. این در حالی است که با کاهش جذابیت صادرات نیز افزایش عرضه‌ها به بازار داخلی طرفداران بیشتری پیدا کرده ولی مشخص نیست این جذابیت تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد.

هم‌اکنون در بازار داخلی قیمت‌ها در مسیر کاهشی آرامی قرار دارد و به نظر می‌رسد فاصله زمانی چندانی تا ثبات قیمت‌ها باقی نمانده است. بازگشت حجم بزرگی از واسطه‌ها، بهبود حجم تقاضا و خرید در بورس کالا، اعلام برخی سفارش‌های خرید با حجم بالا در بورس، افزایش حجم تقاضا در بورس و بازار و بسیاری رخدادهای دیگر را می‌توان چهره واقعی بازار در روزهای اخیر دانست. به نظر می‌رسد سریعا این روند کاهشی قیمت‌ها تعدیل شده و بازار به ثبات نزدیک شود. البته باید تا اعلام قیمت‌های پایه در بورس کالا منتظر ماند تا گام اصلی در این خصوص برداشته شود.

در روزهای اخیر قیمت اغلب گریدها در بازار داخلی کاهشی بوده که به جز برخی پلی‌اتیلن‌های سبک سایر گریدها از این روند نزولی تبعیت کردند. افزایش عرضه به نسبت تقاضا را می‌توان دلیل اصلی این وضعیت دانست. این در حالی است که به‌صورت کلی هم‌اکنون اغلب گریدها با افزایش نسبی تقاضا همراه شده‌اند که افزایش شدید حجم عرضه را می‌توان دلیل این وضعیت دانست که به برتری عرضه به نسبت تقاضا منتهی شده است. در حالی که هم‌اکنون اوج تقاضا به گریدهای نایلونی تعلق داشته که توانسته در برابر کاهش قیمت‌ها مقاومت کند.

ثبات نسبی قیمت دلار و حتی روند آرام و کاهشی آن نکته دیگری است که بر قیمت‌های پایه موثر است. البته دورنمای افزایش قیمت‌های جهانی نیز مطلب دیگری است که می‌تواند شرایط کلی بازار را تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط یعنی افزایش نرخ‌ها در بازارهای بین‌المللی داده مهمی است که جذابیت عرضه‌های صادراتی را باز هم افزایش خواهد داد که می‌تواند عرضه به بازارهای داخلی را تا حدودی محدود کند. هم‌اکنون بسیاری از واسطه‌ها و حتی تولیدکنندگان قدرتمند در صنایع پایین‌دستی زمان فعلی را برای خرید برگزیده‌اند که می‌تواند کل بازار را دستخوش تغییر قرار دهد.

بازارهای جهانی محصولات پلیمری

در بازارهای بین‌المللی هنوز هم قیمت اغلب پلیمرها در مسیر کاهشی قرار دارد البته داده‌های قدرتمندی برای تغییر جهت کلی بازار در حال ثبت شدن است. افزایش قیمت نفت، افزایش قیمت نفتا و بازگشت مجدد خریداران و نزدیکی به روزهای گرم سال و زمان اوج تقاضای برخی پلی‌اتیلن‌های سبک را می‌توان دلایلی برای تغییر جهت کلی بازار برشمرد.

در بازارهای جهانی اوج قیمت‌ها را در اوایل ماه جولای سال ۲۰۱۴ شاهد بودیم که قیمت اغلب گریدهای پلیمری بالاتر از ۱۵۰۰ دلار در هر تن قیمت‌گذاری می‌شد. پس از آن زمان و با کاهش قیمت نفت و افت نرخ مواد اولیه صنایع پتروشیمی و کاهش تقاضا با کاهش قیمت‌ها رو‌به‌رو بودیم که به‌صورت ادامه‌داری قیمت‌ها نزولی شدند. از آن زمان و اوج قیمت‌ها تاکنون نزدیک به ۵۰ درصد افت نرخ محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به ثبت رسید ولی هم‌اکنون نشانه‌هایی از ثبات بازار دیده می‌شود.

شاهد افزایش قیمت نفت خام در بازارهای جهانی که توانست قیمت نفتا، بنزین و سایر فرآورده‌ها را در کنار اعتصاب در پالایشگاه‌های آمریکا صعودی کند، مهمترین دلیل برای حمایت از بازار محصولات پتروشیمی خواهد بود. در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت ۵۶ دلار و ۵۹ سنت در حال معامله بوده و قیمت نفت خام آمریکا نیز به ۵۱ دلار و ۲۶ سنت رسید. با توجه به قیمت‌های هفته‌های پیش، این نرخ‌ها یک رکورد مهم تلقی می‌شود ولی ممکن است باز هم تعدیل شود.

پس از کاهش قیمت نفت و فرآورده‌های آن، بسیاری از واحدهای پالایشی تعطیل شدند که این رخداد در ضعف شدید قیمت نفتا به‌عنوان مهمترین خوراک مایع صنایع پتروشیمی، به کاهش نسبی عرضه این کالا مخصوصا در بازارهای غربی انجامید. از سویی بسیاری از برج‌های بخارشکن در اقصی نقاط جهان به‌صورت روزشمار در حال بسته شدن است که بازار محصولات پتروشیمی را پیچیده جلوه می‌دهد. این شرایط به‌صورت کلی باعث شد تا قیمت اغلب اولفین‌ها در بازارهای جهانی مخصوصا در غرب افزایش یابد تا جایی که هم‌اکنون نزدیک به ۴ هفته است که نرخ این قبیل مواد اولیه در آمریکای شمالی در مسیر صعود قرار دارد. با توجه به تمامی این موارد هم‌اکنون در حال تجربه افزایش قیمت تمام شده محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی هستیم که با افزایش قیمت نفت، نفتا و اولفین‌ها وارد مرحله جدیدی شده است. این وضعیت دورنمای بازار محصولات پتروشیمی را جذاب نمایش می‌دهد.

این در حالی است که هر چه می‌گذرد انسجام بین تولیدکنندگان بزرگ مخصوصا در منطقه خلیج فارس افزایش یافته که به تثبیت قیمت‌های پیشنهادی و کاهش حجم عرضه و توجه به بازارهای داخلی منجر شده است. این مطلب نیز تاکنون داده مهمی برای حمایت از بازار تلقی شده زیرا رقابت معکوس برای کاهش قیمت‌های پیشنهادی در بازار پلیمرها جای خود را به همکاری برای مدیریت بازار داده است. این نکته را نیز می‌توان دلیلی برای حمایت از بازار تلقی کرد.

با توجه به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، افزایش قیمت نفتا در بازارهای شرق آسیا، کاهش حجم تولید در حوزه‌های مختلف صنعتی در جهان، افزایش شدید قیمت اولفین‌ها مخصوصا در هفته‌های اخیر در بازارهای غربی با محوریت آمریکای شمالی و بسته شدن بسیاری از برج‌های بخارشکن، اعتصاب در برخی واحدهای پالایشگاهی در آمریکا و افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی و همچنین افزایش همکاری بین تولیدکنندگان اصلی و بازگشت خریداران به بازار می‌توان بیش از پیش به افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی امیدوار بود.

محصولات پتروشیمیایی در بورس کالا

در روز چهارشنبه که به‌صورت سنتی زمان عرضه محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی در بورس کالا است، دو هفته است که با افزایش جذابیت معاملات و توجه بیشتر خریداران رو‌به‌رو بوده‌ایم که در افزایش نسبی عرضه‌ها به بهبود بازار و تقویت حجم معاملات منجر شده است. این در حالی است که افزایش خرید این قبیل مواد اولیه را که به مصرف صنایع پایین‌دستی بزرگ می‌رسد باید به فال نیک گرفت زیرا نشان‌دهنده بهبود حجم تولید در صنایع بزرگ و مهمی است که می‌تواند بخش پر‌اهمیتی از اقتصاد را به حرکت درآورد.

روز گذشته شاهد افزایش جذابیت برخی از کالاها بودیم که در گذشته طرفداران چندانی نداشت و نشان از افزایش تقاضای موثر دارد. نزدیکی به روزهای پایانی سال و بهبود تقاضا برای محصولات نهایی یا سایر مواد اولیه تولیدی را می‌توان دلیل اصلی این رویکرد دانست که نیاز به افزایش عرضه را بیش از گذشته خاطرنشان می‌سازد. اسید سولفوریک، دی اتیلن گلایکول، اورتوزایلن، کربنات سدیم سبک، بنزن، اسید استیک، دی اتانول آمین، زایلین مخلوط، نرمال بوتانول، دی اتیل هگزانول، آرگون و وکیوم باتوم کالاهایی بودند که روز گذشته با افزایش جذابیت رو به رو شدند و نهایتا با رقابت به فروش رسیدند.

تجمیع انتظارات برای تقویت بازار

تجمیع انتظارات برای تقویت بازار